İNSAN HAKLARI

SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği’nin yeni hayata geçirdiği ‘Barış İçin Kadın SES’i’ projesi kapsamında beş kadın tarafından kadın/kadın derneklerinin mücadelesini konu alan beş belgesel seyirciyle buluştu. Proje koordinatörü Eda Doğançay, belgeselciler Güliz Sağlam ve Fatma Çelik proje sürecini, belgesellerini, yapılan ortak çalışmayı Agos’a anlattı.

‘Birileri’ adlı tiyatro grubu, yeni oyunu ‘Özgürlük Üçlemesi’ni, ilk kez, 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü’nde sahneledi. İkincikat Kadıköy sahnesindeki özel gösterimin ardından bir söyleşi de yapıldı. ‘Birileri’, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin her bir maddesi için 30 farklı yazar tarafından yazılacak 30 kurmaca hikâyeyi 30 farklı oyuncu tarafından üçlemeler halinde oyunlaştıracak. Proje tasarımı ve yönetmenliğini üstlenen İlyas Özçakır, uzun soluklu projeyi Agos’a anlattı.

3 Aralık’ta İran Genel Başsavcısı Muhammed Cafer Muntazeri, İran’da ahlak polisinin yargıya bağlı olmadığını açıkladı. İran’daki başka yetkili makamlar tarafından ne doğrulanan ne de yalanlanan haber kamuoyunda çelişkili tartışmalara yol açtı. Konuya dair net bir bilgi henüz yok ancak İranlı gazeteci ve yönetmen Mehdi Shabani, bunun bir ‘oyun’ olduğunu ve inanmamak gerektiğini düşünüyor.

Sosyal medyada, 24 Kasım’da İstanbul Üniversitesi’nde sağ görüşlü bir grubun, sol görüşlü öğrencilere saldırdığı görüntüler paylaşılmıştı. Saldırıda öğrencilerden birinde kafa travması oluştu, bir diğer öğrencininse kafasında ezilme meydana geldi. Bir yıl boyunca, belli aralıklarla süren saldırılarda Ermeni ismi taşımayan bazı öğrencilere Ermeni kimliklerini vurgulayarak saldırıldığı ve birçok mecrada kimliklerinin ifşa edildiği ortaya çıktı. Sağ gruplar tarafından saldırılara maruz kalan, saldırıların şiddetlenmesinden endişelendikleri için isimlerini paylaşmak istemeyen ve bizim de K. Ö. ve F. G. olarak belirttiğimiz mağdurlar, yaşadıklarını Agos’a anlattı.

25 Kasım’da Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde Taksim Tünel’de yasaklanan yürüyüş esnasında civardaki sokaklardan ve Karaköy’den şiddet uygulanarak gözaltına alınan kadınların hikâyelerine yer vermeye devam ediyoruz. Berfin Atlı, 25 Kasım’ın önemini, yaşadığı, tanıklık ettiği gözaltı deneyimini kadınlarla bir arada mücadele pratiklerini Agos’a yazdı.

Kadına karşı şiddet alanında 6284 Sayılı yasanın hazırlık çalışmalarına katkı veren, yasanın uygulanması için çalışmalarda yer alan, İstanbul Sözleşmesi'nin feshine karşı açılan davaların takibini yapan avukat Deniz Bayram son gelişmeleri Agos için yorumladı. Deniz Bayram, İstanbul Sözleşmesi’nin feshine, kadın ve LGBTI+ hakları mücadelesinde artan yasaklar ve şiddete, yaşanan baskı sürecinin hukuki boyutuna yakından bakıyor.

25 Kasım’da Tünel’de engellenen eylemde gözaltına alınan ve günlerdir geri gönderme merkezinde tutulan Azerbaycanlı Saida ve İtalyan Dalila için sınırdışı kararı verildi. Süreci takip eden ve kadınların avukatlarından olan, Mor Dayanışma Kadın Derneği’nden Avukat Sezen Ezer, son durumu Agos’a anlattı. (Yeni Gelişme: 25 Kasım Platformu'ndan yapılan açıklamaya göre iki kadın, yapılan itirazlar üzerine 2 Aralık'ta serbest bırakıldı)

İstanbul, Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın ilk günlerinden bu yana, çok sayıda savaş karşıtı Rusyalının yeni adresi oldu. Bazıları başka ülkelere geçmeden önce geçici olarak Türkiye’yi seçti, bazıları ise yaşamını burada kurma çabasında. Rusyalı yönetmen Taya Zubova, savaşın başlamasıyla ülkelerinden ayrılan ve İstanbul’da savaş karşıtı Rusyalı göçmenlere ortak yaşam alanı sunan ‘Nuh’un Gemisi’nde yaşayan kişilerin hikâyelerini takip eden ‘Tanık Travması’ adlı filme imza attı.

Eylül ayında Azerbaycan-Ermenistan sınırında yaşanan savaşta rehin alınan 17 Ermenistan askeri 4 Ekim’de ülkelerine iade edildi. Bakü’den silah yaraları ve psikolojik sorunlarla dönen askerler bir ay sonra yeniden askerliğe çağrıldı. Aileler, askerlerin hem fiziksel hem psikolojik olarak askerliğe hazır olmadıklarını, tedavi görmeleri gerektiğini söyleyerek karara isyan ediyor.

Yoksulluk, ayrımcılık ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en yoğun şekilde yaşandığı Beyoğlu, Tarlabaşı’nda bir toplum merkezi modeli olan Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği (bilinen adıyla Tarlabaşı Toplum Merkezi – TTM) kapatılma tehlikesiyle karşı karşıya. TTM’nin medyadan öğrendiği kapatılma davasının ikinci duruşması 2 Kasım Çarşamba 11.30’da İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görüldü. Dava, 21 Şubat 2023’e ertelendi.