Երկու հայազգի երեսփոխան Սուրիոյ մէջ

13Ապ­րի­լին կա­յացած Սու­րիոյ խորհրդա­րանա­կան ընտրու­թիւննե­րու ար­դիւնքնե­րը կը յայ­տա­րարո­ւին, ըստ որոնց եր­կու հա­յազ­գի ներ­կա­յացու­ցիչ ընտրո­ւած են որ­պէս երես­փո­խան։ Ըստ Հա­լէպա­հայ շա­բաթա­թերթ Գան­ձա­սարի լու­րին, եր­կու երես­փո­խան­նե­րը ընտրուած են նա­խընտրա­կան փու­լի 7 թեկ­նա­ծու­նե­րու շար­քէն։

Նո­րըն­տիր խորհրդա­րանի եր­կու ան­դամներն են Բե­րիոյ Թե­մի մամ­լոյ խօս­նակ, Ազ­գա­յին Սա­հակեան Վար­ժա­րանի տնօ­րէն Ժի­րայր Ռէ­յիսեան եւ Դա­մաս­կո­սի Պե­տական Հա­մալ­սա­րանի Հայ­կա­կան Ամ­բիոնի վա­րիչ, Արաբ Գրող­նե­րու միու­թեան ան­դամ Նո­րա Առի­սեան։ Պա­տերազ­մի առա­ջին օրե­րէն ի վեր, հա­մաշ­խարհա­յին հայ­կա­կան մա­մու­լին առա­ջին հաս­ցէն եղած է Ժի­րայր Ռէ­յիսեան, ով բազ­միցս ներ­կա­յանա­լով լրա­տուա­միջոց­նե­րու հար­թակնե­րէն, տե­ղեկու­թիւններ փո­խան­ցած է պա­տերազ­մի անց ու դար­ձին վե­րաբե­րեալ։ Նո­րա Առի­սեան հան­րա­ծանօթ է գի­տական շրջա­նակ­նե­րու մօտ իր դոկ­տո­րակա­նի թէ­զով, պաշտպա­նուած Հա­յաս­տա­նի Ազ­գա­յին Ակա­դեմիայի Արե­ւելա­գիտու­թեան Բաժ­նին մէջ, որ նիւթ կ՚առ­նէ սու­րիական մա­մու­լին անդրա­դար­ձը հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թեան։

Պա­տերազ­մա­կան թէժ պայ­մաննե­րու տակ իրա­կանա­ցած ընտրու­թիւննե­րը կու գան այն ժա­մանակ, երբ Սու­րիոյ ժո­ղովուրդը, անոնց կար­գին նաեւ սու­րիահայ հա­մայնքը, կը դի­մագ­րա­ւէ իր պատ­մութեան ամէ­նէն դժո­ւար ժա­մանակ­նե­րը։ Մինչ վար­չա­կար­գը ընտրու­թիւննե­րը կը տես­նէ որ­պէս իր հաս­տա­տակա­մու­թեան խորհրդա­նիշ, ընդդի­մադիր ու­ժեր հար­ցա­կանի տակ կը դնեն ընտրու­թիւննե­րու օրի­նակա­նու­թիւնը, երբ մի­լիոնա­ւոր մար­դիկ առիթ չու­նին ընտրե­լու, ըլ­լա­լով երկրէն դուրս փախստա­կան կար­գա­վիճա­կի մէջ, եւ կամ երկրէն ներս, սա­կայն ընտրա­տեղի ներ­կա­յանա­լու ան­կա­րող։

Հարկ է նշել, թէ Սու­րիական Խորհրդա­րանի մէջ հայ հա­մայնքը միշտ ունեցած է ներկայացուցիչ, ինչպէս նաեւ հայազգի անհատներ նուաճած են կարեւոր վարչական դիրքեր։

Անցեալ շա­բաթ Իս­թանպու­լի մէջ կա­յացած Իս­լա­մական Հա­մագոր­ծակցու­թեան Կազ­մա­կեր­պութեան 13-րդ վե­հաժո­ղովի ըն­դունած Եզ­րա­փակիչ հռչա­կագ­րի 16-րդ յօ­դուա­ծով կը դա­տապար­տէ Հա­յաս­տա­նը Ար­ցա­խեան հա­կամար­տութեան ծի­րէն ներս։ Ատրպէյ­ճա­նի առա­ջար­կութեամբ առա­ջադ­րո­ւած յօ­դուա­ծին մէջ Հա­յաս­տա­նին կը թե­լադ­րո­ւի «ան­յա­պաղ դուրս գալ Լեռ­նա­յին Ղա­րաբա­ղի եւ Ատրպէյ­ճա­նական այլ տա­րածքնե­րէն»։ Յօ­դուա­ծը խօսք կ՚ուղղէ նաեւ Ար­ցա­խեան հա­կամար­տութեան խա­ղաղ լուծման միջ­նորդ ԵԱՀԿ-ի Մինսկի Խմբա­կին, թե­լադ­րե­լով «յա­ւելեալ ջանք թա­փել խնդրի ար­դար լուծման»։

1969-ին հիմ­նո­ւած Իս­լա­մական Հա­մագոր­ծակցու­թեան Կազ­մա­կեր­պութիւ­նը բաղ­կա­ցած է 57 Իս­լա­մական պե­տու­թիւննե­րէ, որոնց կար­գին է նաեւ Ատրպէյ­ճա­նը 1991-էն ի վեր։ Այդ ժա­մանա­կէն ի վեր Իս­լա­մական Հա­մագոր­ծակցու­թեան Կազ­մա­կեր­պութեան բո­լոր վե­հաժողվնե­րը ըն­դունած են Ատրպէյ­ճա­նի ի նպաստ յօ­դուած­ներ եւ յայ­տա­րարու­թիւններ։ Այս տա­րուան Իս­թանպու­լի 13-րդ վե­հաժո­ղովին եզ­րա­փակիչ նիս­տին, որուն ըն­թացքին պի­տի ըն­դունո­ւէր վե­րոն­շեալ հռչա­կագի­րը, ներ­կայ չէ գտնո­ւած Իրա­նի պա­տուի­րակու­թիւնը։ Հարկ է նշել թէ հռչա­կագի­րը նաեւ կ՚ընդգրկէ մեծ թի­ւով մե­ղադ­րանքներ ուղղո­ւած Իրա­նի դէմ, եւ որոնց մեծ մա­սը առա­ջադ­րո­ւած են Սէու­տա­կան Արա­բիոյ կող­մէ։ Ար­ցա­խեան հա­կամար­տութեան վե­րաբե­րող 16-րդ յօ­դուա­ծի ըն­դունման քո­ւէար­կութեան ժա­մանակ ձեռնպահ մնա­ցած է միայն Լի­բանա­նի հան­րա­պետու­թիւնը։

Մինչ Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պետու­թեան ար­տա­քին գոր­ծոց փոխ­նա­խարար Շա­ւարշ Քո­չարեան մե­ղադ­րած է կազ­մա­կեր­պութիւ­նը իրա­կանու­թիւննե­րը խե­ղաթիւ­րե­լու մէջ, ՆՍՕՏՏ Արամ Ա կա­թողի­կոսը շնոր­հա­ւորած եւ շնոր­հա­կալու­թիւն յայտնած է Լի­բանա­նի Վար­չա­պետ Թամ­մամ Սա­լամին, իր պա­տուի­րակու­թեան ըն­դունած դիր­քին համար։