Զէրօ դաշնակիցներ

ԾՈՎԻՆԱՐ ԼՈՔՄԱԿԷՕԶԵԱՆ

dzovinarlok@gmail.com

Ինչպէ՞ս ար­ձա­գան­գե­ցին Ապ­րի­լեան քա­ռօրեայ (Ապ­րիլ 2-5) պա­տերազ­մին տար­բեր երկրներ.

Բե­­լառու­­սի արտգործնա­­խարա­­րու­­թիւնը հան­­դէս եկաւ յայ­­տա­­­րարու­­թեամբ, որ­­տեղ մաս­­նա­­­ւորա­­պէս նշեց, որ «Մտա­­հոգո­ւած է Լեռ­­նա­­­յին Ղա­­րաբա­­ղի շրջա­­նում մար­­տա­­­կան ակ­­տիւ գոր­­ծո­­­ղու­­թիւննե­­րի վերսկսմամբ»։ Ղա­­զախստա­­նի արտգործնա­­խարա­­րու­­թեան ար­­ձա­­­գան­­քը հե­­տեւեալն էր. «Լուրջ մտա­­հոգու­­թիւն ենք յայտնում Ղա­­րաբա­­ղեան հա­­կամար­­տութեան գօ­­տում հրա­­դադա­­րի ռե­­ժիմի խախտման եւ մարդկա­­յին կո­­րուստնե­­րի վե­­րաբե­­րեալ հա­­ղոր­­դումնե­­րի առնչու­­թեամբ»։ Վրաս­­տա­­­նի պաշտպա­­նու­­թեան նա­­խարա­­րը կա­­րեւո­­րեց խա­­ղաղու­­թիւն հաս­­տա­­­տելու անհրա­­ժեշ­­տութիւ­­նը։ Նոր­­վե­­­գիայի ար­­տա­­­քին գոր­­ծե­­­րի նա­­խարա­­րը անըն­­դունե­­լի հա­­մարեց լա­­րուա­­ծու­­թեան սրա­­ցու­­մը Ղա­­րաբա­­ղում եւ կոչ արեց կող­­մե­­­րին դա­­դարեց­­նել կրա­­կը։ ՄԱԿ-ի գլխա­­ւոր քար­­տուղա­­րը կոչ արեց ան­­մի­­­ջապէս դա­­դարեց­­նել ռազ­­մա­­­կան գոր­­ծո­­­ղու­­թիւննե­­րը եւ պահ­­պա­­­նել հրա­­դադա­­րի ռե­­ժիմը։ Իս­­րա­­­յէլ-Հա­­յաս­­տան պատ­­գա­­­մաւո­­րական բա­­րեկա­­մական խումբի ղե­­կավար, Կնե­­սետի փոխ­­խօսնա­­կը խստօ­­րէն դա­­տապար­­տեց Ադրբե­­ջանի գոր­­ծո­­­ղու­­թիւննե­­րը Լեռ­­նա­­­յին Ղա­­րաբա­­ղի դէմ եւ կոչ արեց հաս­­տա­­­տել խա­­ղաղու­­թիւն, նշե­­լով, որ խա­­ղաղ լու­­ծումը եր­­կա­­­րատեւ գոր­­ծընթաց է։

Ան­­պէտք միու­­թիւննե­­րում ենք

Մէկ տա­­րի առաջ Հա­­յաս­­տա­­­նը յա­­նուն իր գլխա­­ւոր դաշ­­նա­­­կից Ռու­­սաստա­­նի մտաւ Եւ­­րա­­­սիական Տնտե­­սական Միու­­թիւն (ԵՏՄ) եւ Հա­­ւաքա­­կան Անվտան­­գութեան Պայ­­մա­­­նագ­­րի Կազ­­մա­­­կեր­­պութիւն (ՀԱՊԿ)։ Ի՞նչ տնտե­­սական կամ անվտան­­գութեան օգուտ ու­­նի Հա­­յաս­­տա­­­նը այս ան­­դա­­­մակ­­ցութիւննե­­րից։ Ղա­­րաբա­­ղեան ապ­­րի­­­լեան ող­­բերգու­­թեան ար­­դիւնքում մենք յի­­րաւի տե­­սանք, թէ ինչ դաշ­­նա­­­կից­­նե­­­րի հետ ենք միաւո­­րուել ի դէմս Ռու­­սաստա­­նի, Ղա­­զախստա­­նի, Ղրղզստա­­նի, Բե­­լառու­­սի եւ Տա­­ջիկստա­­նի։

Տա­­րօրի­­նակ միու­­թիւննե­­րի մէջ ենք գտնւում ան­­կեղծ ասած. Բե­­լառու­­սը, Ղա­­զախստանն ու Ղրղզստա­­նը աւե­­լի հա­­կուած են Ադրբե­­ջանին եւ Թուրքիային, քան դաշ­­նա­­­կից Հա­­յաս­­տա­­­նին։ Բե­­լառու­­սի արտգործնա­­խարա­­րը ապ­­րի­­­լի 2-ին ոչ թէ դաշ­­նակցի հետ հե­­ռախօ­­սով կա­­պուեց իրա­­վիճա­­կի սրման վե­­րաբե­­րեալ, այլ Ադրբե­­ջանի նա­­խագահ Ալիեւի հետ եւ սկզբից հան­­դէս եկաւ յայ­­տա­­­րարու­­թեամբ, որ­­տեղ կոչ արեց հա­­ւատա­­րիմ մնալ տա­­րած­­քա­­­յին ամ­­բողջա­­կանու­­թեանը։ Հա­­յաս­­տա­­­նի արտգործնա­­խարա­­րի տե­­ղակալ Շա­­ւարշ Քո­­չարեանը, հրա­­ւիրե­­լով Բե­­լառու­­սի դես­­պան Իգոր Նա­­զարու­­կին Արտգործնա­­խարա­­րու­­թիւն, ար­­տա­­­յայ­­տեց իր զայ­­րոյթը Բե­­լառու­­սի դիր­­քո­­­րոշ­­ման առ­­թիւ, որից յե­­տոյ մեր տա­­րօրի­­նակ դաշ­­նա­­­կիցը փո­­խեց իր որո­­շակի կո­­չը անո­­րոշի։ Ինչ վե­­րաբե­­րում է մեր միւս դաշ­­նա­­­կից Ղա­­զախստա­­նին, ապա վեր­­ջինս հրա­­ժարո­ւեց ժա­­մանել ապ­­րի­­­լի 8-ին Երե­­ւան՝ մաս­­նակցե­­լու ԵՏՄ-ի վար­­չա­­­պետ­­նե­­­րի նիս­­տին, պատ­­ճա­­­ռաբա­­նելով, թէ իբր Երե­­ւանում անցկա­­ցուող նիս­­տը կը դի­­տուի որ­­պէս Ղա­­րաբա­­ղեան հա­­կամար­­տութեան կող­­մե­­­րից մէ­­կին սա­­տարե­­լը։ Եւ վար­­չա­­­պետ Յո­­վիկ Աբ­­րա­­­համեանը մեկ­­նեց Մոս­կո­ւա՝ Ապ­­րի­­­լի մաս­­նակցե­­լու հա­­մար 13-ին այդ նիս­­տին։

Միակող­­մա­­­նի սի­­րոյ ար­­դիւնք

Այժմ անդրա­­դառ­­նանք մեր 200 տա­­րուայ սի­­րոյ՝ Ռու­­սաստա­­նին։ Հա­­մացան­­ցում կա­­րելի է գտնել մի մեծ պատ­­կե­­­րաւոր ցու­­ցակ, որի մէջ թո­ւարկւում են 2009-2015թթ. Ռու­­սաստա­­նի կող­­մից Ադրբե­­ջանին վա­­ճառո­ւած զէն­­քի տե­­սակ­­նե­­­րը։ Դրանց թւում են 150000 միաւոր ինքնա­­ձիգ­­նե­­­րը, նռնակ­­նե­­­րը, հա­­կատան­­կա­­­յին հրթի­­ռային հա­­մակար­­գե­­­րը, 18 միաւոր կրա­­կի հա­­մազար­­կա­­­յին հա­­մակար­­գեր TOC-1A, հրե­­տանա­­յին հա­­մակար­­գեր, հա­­կաօդա­­յին պաշտպա­­նու­­թեան հա­­մակար­­գեր, զե­­նիթահրթի­­ռային հա­­մակար­­գեր եւ… ու­­շադրու­­թիւն. BM-30 հա­­մազար­­կա­­­յին հա­­մակարգ, որի անունն է «Սմերչ» եւ այն ներ­­կա­­­յաց­­նում է իրե­­նից զան­­գո­ւածա­­յին ոչնչաց­­ման զէնք։ Այս մա­­հաբեր զէն­­քը ամէ­­նաաւե­­րիչն է մի­­ջու­­կա­­­յին զէն­­քից յե­­տոյ. 40 երկվայրկեանում ար­­ձա­­­կում է 12 հրթիռ, որոնք անցնե­­լով 90 կմ, ու­­նակ են ոչնչաց­­նել 67 հեկ­­տար տա­­րած­­քի վրայ գտնո­ւող ողջ կեն­­դա­­­նի ու­­ժը։ 18 միաւոր «Սմերչ» է գնել Ադրբե­­ջանը Ռու­­սաստա­­նից։ Դե­­ռեւս 2014-ին, երբ գնո­ւեց այդ զէն­­քը, Լեռ­­նա­­­յին Ղա­­րաբա­­ղի ինքնա­­պաշտպա­­նու­­թեան ու­­ժե­­­րի առա­­ջին հրա­­մանա­­տար Ար­­կա­­­դի Կա­­րապե­­տեանը սար­­սա­­­փեց.

«Սմերչ» ար­­տադրում է միայն Ռու­­սաստա­­նը եւ մեր տա­­րածաշրջա­­նում այն հա­­ւասա­­րազօր է ատո­­մային ռումբին։ Եթէ ռու­­սա­­­կան կող­­մը այդ վա­­ճառ­­քը պայ­­մա­­­նաւո­­րում է business-ով, ապա թող վճա­­րի ռու­­սա­­­կան ռազ­­մա­­­կայա­­նի դի­­մաց, որը տե­­ղակա­­յել է Հա­­յաս­­տա­­­նում, հա­­կառակ դէպ­­քում մենք էլ կը զբա­­ղուենք business-ով եւ կը վա­­ճառենք այն մի ու­­րիշ պե­­տու­­թեան։ Պե­­տու­­թիւն ասո­ւածը աւե­­լի վեհ հաս­­կա­­­ցու­­թիւն է, քան առեւ­­տուրը։ Ռու­­սաստա­­նը գոր­­ծա­­­րա՞ր է թէ լուրջ պե­­տու­­թիւն ։ Երե­­ւակա­­յէք, որ այդ զէն­­քը ուղղո­ւի Ստե­­փանա­­կեր­­տի վրայ։ Հա­­զար­­նե­­­րով մար­­դիկ կը զո­­հուեն»։

Այժմ հա­­մաձայն ենք, որ այսքան զէն­­քով հա­­մալ­­րո­ւած բա­­նակը չէր կա­­րող յար­­ձա­­­կում չի­­րակա­­նաց­­նել, հան­­դէս գա­­լով մեր սահ­­մաննե­­րին ապ­­րի­­­լի 2-ին իր ողջ ձեռք բե­­րուած զի­­նու­­ժով։ «Սմերչ»ը նոյնպէս կի­­րառո­ւեց, բայց… Կեան­­քիս մէջ եր­­բեք այդքան չէի ծի­­ծաղել, որ­­քան realnews.am կայ­­քում 07.04.2016–ին տե­­ղադ­­րած լու­­րը կար­­դա­­­լիս.

«Եր­­կու օր է, ինչ ռու­­սա­­­կան եւ հայ­­կա­­­կան ռազ­­մա­­­կան քու­­լիսնե­­րում բուռն քննարկման թե­­մա է Ռու­­սաստա­­նից գնո­ւած եւ Ադրբե­­ջանի կող­­մից կի­­րառո­ւած «Սմերչ» հրթի­­ռի չպայ­­թե­­­լու «պա­­րադոք­­սը»։ Սա պատ­­մութեան մէջ չլսո­ւած դի­­պուած է, ին­­չը կա­­րող է նշա­­նակել, որ կամ Ռու­­սաստանն անո­­րակ զէնք է ար­­տադրում եւ վա­­ճառում, կամ Ադրբե­­ջանը պար­­զա­­­պէս թան­­կարժէք զէն­­քի կոյ­­տի պա­­հեստ է, եւ Ալիեւը տեխ­­նի­­­կայի եւ մարդկա­­յին ահա­­ւոր կո­­րուստներ կրեց ու հետ շպրտո­ւեց ոչ միայն հա­­յոց բա­­նակի եւ զի­­նուո­­րի անձնա­­զոհ պայ­­քա­­­րի, այ­­լեւ սե­­փական տխմա­­րու­­թեան պատ­­ճա­­­ռով»։

Այսպի­­սով, աս­­տո­ւած թող մեզ փրկի մեր «դաշ­­նա­­­կից­­նե­­­րից», իսկ թշնա­­մինե­­րի հետ մենք ինքներս կա­­րող ենք առ­­ճա­­­կատուել։

Kategoriler

ԱՌՕՐԵԱՅ