Մենք եւ մեր յեղափոխութիւնները

ԾՈՎԻՆԱՐ ԼՈՔՄԱԿԷՕԶԵԱՆ

dzovinarlok@gmail.com

Այս օրե­րին ին­չե՛ր ասես որ չե­ղաւ. Նի­սի ահա­բեկ­չութիւ­նը, Թուրքիայի յե­ղաշրջման փոր­­ձը, իսկ Յու­­լի­­­սի 17-ին Կի­­րակի առա­­ւօտեան Հա­­յաս­­տա­­­նում նոյնպէս յե­­ղաշրջման փորձ տե­­ղի ու­­նե­­­ցաւ, ճիշդ է, աւե­­լի փոքր չափ­­սե­­­րի, քան Թուրքիայում։ «Նոր Հա­­յաս­­տան» (նախ­­կի­­­նում «Հիմ­­նա­­­դիր խորհրդա­­րան») շարժման ան­­դամնե­­րը, որոնց կազ­­մում կան մտա­­ւորա­­կան­­ներ եւ ազա­­տամար­­տիկներ, գրո­­­հեցին Էրե­­­բու­­­նի թա­­­ղամա­­­սի ոս­­­տի­­­­­­­կանա­­­կան ստո­­­րաբա­­­ժան­­­մունքը, պա­­­տանդ վերցնե­­­լով մի քա­­­նի ոս­­­տի­­­­­­­կան­­­նե­­­­­­­րի։ Գոր­­­ծո­­­­­­­ղու­­­թեան անու­­­նը դրե­­­ցին «Սաս­­­նա Ծռեր»։ Ի՞նչ են պա­­­հան­­­ջում. ազատ ար­­­ձա­­­­­­­կել ար­­­ցա­­­­­­­խեան հե­­­րոս Ժի­­­րայր Սե­­­ֆիլեանին, ինչպէս նաեւ միւս քաղ­­­բանտար­­­կեալ­­­նե­­­­­­­րին։ Պա­­­հան­­­ջում են նաեւ այն, ինչ ողջ Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նում եւ ար­­­տերկրնե­­­րում գտնը­­­ւող հայ ժո­­­ղովուրդն է ու­­­զում, այ­­­սինքն Սերժ Սարգսեանի հրա­­­ժարա­­­կանը, քան­­­զի նա­­­խագա­­­հը մեղմ ասած ձա­­­խողել է իր նա­­­խագա­­­հու­­­թիւնը, ուր որ է երկրորդ ցե­­­ղաս­­­պա­­­­­­­նու­­­թիւն տե­­­ղի կ՚ու­­­նե­­­­­­­նայ նրա քա­­­ղաքա­­­կանու­­­թեան ար­­­դիւնքում, ժամն է եկել փո­­­խել երկրի ձա­­­խողած կա­­­ռավա­­­րու­­­մը, բայց… հա­­­զարա­­­մեակ­­­նե­­­­­­­րի համ­­­բե­­­­­­­րու­­­թիւն ու­­­նե­­­­­­­ցող ժո­­­ղովուրդը, որի փայ­­­լուն քա­­­ջարի զա­­­ւակ­­­նե­­­­­­­րը անե­­­րեւա­­­կայե­­­լի հե­­­րոսու­­­թեամբ կռւում են հա­­­կառա­­­կոր­­­դի դէմ, երկրի ներ­­­սում խու­­­սա­­­­­­­փում են արիւ­­­նա­­­­­­­հեղու­­­թիւնից, քան­­­զի արիւ­­­նը հայ­­­կա­­­­­­­կան է, իսկ իշ­­­խա­­­­­­­նու­­­թիւնը պաշտպան­­­ւում է ներ­­­քին զօր­­­քե­­­­­­­րի շնոր­­­հիւ։ Եւ ո՞ւր ենք այսպէս հաս­­­նե­­­­­­­լու։ Վեր­­­ջա­­­­­­­պէս, մի խումբ ան­­­համբեր­­­ներ ըմ­­­բոստա­­­ցան եւ այս ըմ­­­բոստու­­­թիւնը ես կ՚անո­­­ւանէի Ան­­­համբե­­­րու­­­թեան յե­­­ղաշրջում։ Փոք­­­րիկ խի­­­զախ մի խմբի, որոնց մա­­­սին ռու­­­սա­­­­­­­կան քա­­­րոզ­­­չա­­­­­­­կան լրա­­­տուու­­­թիւնը ասում է, որ խումբը ծա­­­խուած է, դրսից է կա­­­ռավար­­­ւում եւ այլն։ Բայց մենք գի­­­տենք, թէ ինչ է լի­­­նում, երբ դա­­­նակը հաս­­­նում է ոս­­­կո­­­­­­­րին եւ երբ համ­­­բե­­­­­­­րու­­­թեան բա­­­ժակը լեց­­­ւում է։ Ի հար­­­կէ, ժո­­­ղովուրդը ոտ­­­քի չի ել­­­նի, որով­­­հե­­­­­­­տեւ կա­­­ղում է եր­­­կու ոտ­­­քե­­­­­­­րից, որոնք են յոյսն ու հա­­­ւատը։ Բայց ան­­­բա­­­­­­­րոյա­­­կան եմ հա­­­մարում նստել հա­­­մացան­­­ցի առաջ եւ դի­­­տել, թէ ինչպէս են լա­­­ւագոյն տղա­­­ները զի­­­նուած պայ­­­քա­­­­­­­րի դուրս գա­­­լիս յա­­­նուն ար­­­ժա­­­­­­­նապա­­­տիւ կեան­­­քի, յա­­­նուն նրա, որ հո­­­ղերը պի­­­տի յանձնո­­­ւեն Ատրպէյ­­­ճա­­­­­­­նին։ Իսկ բա­­­նակ­­­ցա­­­­­­­յին ըն­­­թացքը դա է պար­­­տադրում նա­­­խագահ Սերժ Սարգսեանին։ Ար­­­դէն այդ 800 հեք­­­թա­­­­­­­րը, որն Ատրպէյ­­­ճա­­­­­­­նը ապ­­­րիլեան պա­­­տերազ­­­մի ար­­­դիւնքում որ­­­պէս թան­­­կարժէք աւար, յաղ­­­թա­­­­­­­նակի ապա­­­ցոյց ցու­­­ցադրում է իր ժո­­­ղովրդին, մեր նա­­­խագա­­­հը որա­­­կեց որ­­­պէս ամա­­­յի տա­­­րածք, նշա­­­նակու­­­թիւն չու­­­նե­­­­­­­ցող հող, վի­­­րաւո­­­րելով հայ զի­­­նուո­­­րի արիւ­­­նը, որը նա թա­­­փեց այդ հո­­­ղի հա­­­մար։ Ժի­­­րայր Սե­­­ֆիլեանին էլ ձեր­­­բա­­­­­­­կալե­­­ցին, որով­­­հե­­­­­­­տեւ նա պատ­­­րաստւում էր կա­­­մաւոր­­­նե­­­­­­­րից կազ­­­մըւած ջո­­­կատով ազա­­­տագ­­­րել այդ տա­­­րած­­­քը, յետ վերցնել։ Յի­­­շենք խա­­­ղաղու­­­թեան Նո­­­պելեան մրցա­­­նակի դափ­­­նե­­­­­­­կիր ակա­­­դեմի­­­կոս Անդրէ Սա­­­խարո­­­վի խօս­­­քե­­­­­­­րը ղա­­­րաբա­­­ղեան խնդրի վե­­­րաբե­­­րեալ, ասո­­­ւած 1988-ի Սո­­­վետա­­­կան Միու­­­թեան Գե­­­րագոյն Խորհրդի նիս­­­տին.

«Ատրպէյ­­­ճա­­­­­­­նի հա­­­մար Ղա­­­րաբա­­­ղը հե­­­ղինա­­­կու­­­թեան հարց է, իսկ հա­­­յերի հա­­­մար՝ կե­­­նաց-մա­­­հու»։

Ու­­­րեմն բաւ է, որ մի մեթր հող զի­­­ջենք, ողջ Ղա­­­րաբա­­­ղը եւ Ղա­­­րաբա­­­ղի հետ մէկ­­­տեղ Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նը կը կոր­­­ծա­­­­­­­նուեն։ Թէ ին­­­չի մա­­­սին են պայ­­­մա­­­­­­­նաւո­­­րուել երեք նա­­­խագահ­­­նե­­­­­­­րը Սանքթ-Պե­­­տեր­­­բուրգում Յու­­­նի­­­­­­­սին կա­­­յացած հան­­­դիպման ժա­­­մանակ, հան­­­րութեանը յայտնի չէ, միայն գի­­­տենք, որ Պա­­­քուն դրա­­­կան գնա­­­հատեց այդ հան­­­դի­­­­­­­պու­­­մը եւ խօ­­­սեց առա­­­ջըն­­­թաց ար­­­ձա­­­­­­­նագ­­­րե­­­­­­­լու հնա­­­րաւո­­­րու­­­թեան մա­­­սին։ Բայց այն, ինչ դրա­­­կան է Պա­­­քուի հա­­­մար, չի կա­­­րող դրա­­­կան հա­­­մարո­­­ւել Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նի եւ Ար­­­ցա­­­­­­­խի հա­­­մար, ուստի լու­­­րեր տա­­­րածո­­­ւեցին, որ Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նը պի­­­տի յանձնի Ար­­­ցա­­­­­­­խի շուրջ անվտան­­­գութեան գօ­­­տին։ Ահա եւ համ­­­բե­­­­­­­րու­­­թեան բա­­­ժակի վեր­­­ջին կա­­­թիլը։ Եթէ նա­­­խագա­­­հը ընտրո­­­ւած լի­­­նէր ոչ թէ ընտրա­­­կեղ­­­ծիքնե­­­րի շնոր­­­հիւ, այլ ար­­­դար ճա­­­նապար­­­հով, գու­­­ցէ նա աւե­­­լորդ չհա­­­մարէր ժո­­­ղովրդի հետ քննար­­­կել մեզ յու­­­զող հար­­­ցե­­­­­­­րը, բայց նա հա­­­ւաքում է միայն իր կու­­­սա­­­­­­­կից­­­նե­­­­­­­րին եւ կար­­­գադրու­­­թիւններ անում, ինչպէս դա տե­­­ղի էր ու­­­նե­­­­­­­նում Սո­­­վետա­­­կան Միու­­­թեան կու­­­սակցա­­­կան նիս­­­տե­­­­­­­րին։ Ժա­­­մանակ առ ժա­­­մանակ Յու­­­լի­­­­­­­սի 17-ի նման ընդվզումներ ան­­­պայման տե­­­ղի կ՚ու­­­նե­­­­­­­նան։ Ին­­­չո՞վ դա կ՚աւար­­­տո­­­­­­­ւի։ Վա­­­խենում եմ, որ պար­­­զա­­­­­­­պէս կ՚աւե­­­լանայ քաղ­­­բանտար­­­կեալ­­­նե­­­­­­­րի թի­­­ւը, իսկ եթէ ժո­­­ղովուրդը արթնա­­­նայ եւ փո­­­ղոց­­­նե­­­­­­­րը լեց­­­նի, ապա Ռու­­­սաստա­­­նի Դաշ­­­նութիւ­­­նը կը յի­­­շի, որ Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նի ռազ­­­մա­­­­­­­վարա­­­կան դաշ­­­նա­­­­­­­կիցն է եւ օգ­­նութեան կը հաս­նի։

Kategoriler

ԱՌՕՐԵԱՅ