ՌԱԿԸՊ ԶԱՐԱՔՕԼՈՒ
Մահմուտ Քոնուք մարդու իրաւունքներու պաշտպանութեան գործին մէջ վաստակաւոր անուն մըն է։ 25 տարիէ ի վեր կ՚անդամակցի Մարդու Իրաւունքներու Միութեան։ Շրջան մը մաս կազմած է նաեւ այս միութեան Անգարայի մասնաճիւղի վարչութեան։ Ծնած է Սղերթի Քուրթալան գաւառը։ Զաւակն է 1915-ի ցեղասպանութենէ վերապրած ընտանիքի։ 1975-ին աւարտելով Վանի Առողջապահական դպրոցը նշանակուած է Չոլեմերկի (Հաքքարի) Չուքուրճա գաւառը, իբրեւ առողջապահական պաշտօնակատար։ Սոյն աւանը Թուրքիոյ աշխարհագրութեան ամենահեռաւոր ու անտեսուած վայրը կը համարուի։
Ան պաշտօնավարելու ժամանակ մօտէն հետաքրքրուեցաւ նաեւ աշխատակազմի ընկերային խնդիրներով։ Հիմնադիրներէն եղաւ 1991-ին հիմնուած Առողջապահութեան Աշխատողներու Արհմիութեան։ Սոյն այդ արհմիութիւնը աւելի ետք ալ աւելի ընդարձակուեցաւ իր կազմին մէջ ունենալով նման բնոյթով ուրիշ միութիւններ եւս։ Մահմուտ Քոնուք ստանձնեց այդ ընդարձակուած կազմի զարգացման քարտուղարութեան պաշտօնը։
Քոնուք մարդու իրաւունքներու պաշտպանի իր առաքելութեան մէջ յատկապէս աշխատած է փոքրամասնութիւններու իրաւունքներուն ճանաչման մարզին։ 25-26 Դեկտեմբեր 1993-ին, Իսթանպուլի «Հիլթոն» հիւրանոցին մէջ կայացած, Եաշար Քեմալի բացման ճառով եւ իմ ալ բացման զեկոյցով մասնակցած «Ժողովրդավարութեան Համաժողով»ին Քոնուք եւս զեկուցած էր ու ապա այդ զեկոյցի պատճառաւ դատուած։ Զինք մեղադրած էին ահաբեկչութեան դէմ պայքարի մասին օրէնքի տխրահռչակ ութերորդ յօդուածը ոտնակոխելու պնդումով։ Աւարտին ան դատապարտուեցաւ մէկ տարուայ ազատազրկման եւ 100 միլիոն լիրայի պատժատուգանքի։ Այդ համագումարի մասնակիցներէն շատեր դատուեցան, բայց միայն Քոնուք պատժուեցաւ։ Երբ Վճռաբեկ Ատեանն ալ վաւերացուց տնօրինուած պատիժը ան մտաւ Ուլուճանլար կոչեալ բանտը եւ 10 մասնավճարներով ալ վճարեց պատժատուգանքը։ 2000-ական տարեթիւերուն, երբ Թուրքիա ԵՄ-ի անդամակցելու հեռանկարով կը բարեփոխէր պատժական օրէնքի յօդուածները, վերացուեցաւ նաեւ Մահմուտ Քոնուքի բանտարկութեան եւ պատժատուգանքի պատճառ դարձող յօդուածը։ Ան իսկոյն դիմում կատարեց անպարտ հռչակուելու համար որպէսզի կարենայ վերադառնալ իր պաշտօնին։ Տասնամեակներէ ի վեր մարդու իրաւունքներու ոլորտէ ներս կը պայքարի եւ բազում անգամներ դէմ յանդիման կը մնայ հարցաքննութիւններու, բերման ենթարկումի եւ աքսորի պատիժներու։
Ան հեղինակած է նաեւ բազմաթիւ գիրքեր նիւթ ունենալով աշխատողներու իրաւունքները եւ խօսքի ազատութիւնը։
22 Նոյեմբերին հրատարակուած Օրէնքի Լիազօր Որոշմնագիրով մը անգամ մը եւս պաշտօնազրկուեցաւ։ Սոյն որոշմնագիրը պատրաստուած էր Հանրապետութեան Նախագահ Ռեճեփ Թայյիպ Էրտողանի գլխաւորութեամբ կայացած Նախարարաց Խորհուրդի ժողովի ընթացքին։
Թագաւորական հրովարտակի մը բնոյթով հրապարակուած սոյն որոշմնագիրով կը յափշտակուի նուիրեալ աշխատողի մը 40 տարուայ վաստակը։
Երեւոյթը սովորական էր 1930-ականներու Գերմանիոյ կամ Ռուսիոյ պայմաններուն, Չինաստանի «Մշակոյթի յեղափոխութեան» օրերուն կամ Իսլամական յեղափոխութեան շրջանի Իրանի կիրարկումներուն։
Ես անձնական փորձառութեամբ եւ մեր ընտանիքի պատմութենէն գիտեմ նման հարուածի մը ընտանիքի մէջ ստեղծած ալեկոծումը։ Վերջապէս Մահմուտ Քոնուք ընտանիքի հայր է, ունի երեք դստրեր, որոնցմէ մէկը ամուսնութեան պատրաստութիւններ կը տանի, իսկ մէկը կը շարունակի համալսարանի ուսումը։ Հայրս Ռէմզի Զարաքօլ ալ 27 Մայիս 1960-ի զինուորական յեղափոխութենէն ետք զօրավար Ճեմալ Կիւրսելի ստորագրութիւնը կրող որոշմնագիրով մը կորսնցուցած էր իր պաշտօնը։ Թերեւս այս ալ ազդակ մըն է որ միշտ դէմ եղած եմ զինուորական կամ հասարակական բոլոր յեղափոխութիւններուն։ Գիտեմ որ դիւրին պիտի չըլլայ, բայց նորէն ալ կը յուսամ այս սխալը շուտով սրբագրուի եւ Մահմուտ Քոնուք շուտով վերադառնայ իր պաշտօնին։
