Անարատ Յղութեան բեղուն օրը

Որոշ նիւթերու շուրջ փափկանկատութիւնը ինքնին կը զարգացնէ որոշ գիտակցութիւն եւ մա­նաւանդ պա­տաս­խա­նատուու­թիւն։ Եր­կու տա­րի առաջ, երբ «Ակօս»ի խմբագ­րութիւ­նը եւ Հրանդ Տինք Հիմ­նադրա­մը միաս­նա­բար կը փո­խադ­րուէր եր­բեմնի Անա­րատ Յղու­թիւն Դպրո­ցը, գի­տէինք որ մեր առ­ջեւ դրուած պա­տաս­խա­նատուու­թիւններ ու­նինք ան­ցեալին աշա­կեր­տութեան նուազու­մով փա­կուած այս հաս­տա­տու­թեան հան­դէպ։ Պէտք է մեր գոր­ծով ար­դա­րաց­նէինք այդ պա­տաս­խա­նատուու­թիւնը։ Նա­խորդ շա­բաթա­վեր­ջին ահա այդ ար­դա­րաց­ման վառ օրի­նակ­նե­րէն մէ­կը ապ­րե­ցանք, երբ ամ­բողջ օրուայ տե­ւողու­թեամբ զա­նազան մի­ջոցա­ռումներ կա­յացան Անա­րատ Յղու­թեան պատ­մա­կան շէն­քին մէջ, սկսե­լով Զատ­կուայ ձուերու նախշման աշ­խա­տանո­ցէն մին­չեւ Սար­գիս Սե­րով­բեանի յի­շատա­կու­մը։

Առա­ջին հեր­թին մա­նաւանդ ալ մա­նուկնե­րու մաս­նակցու­թեամբ Զատ­կուայ հաւ­կիթներ զար­դա­րուե­ցան եւ ներ­կուեցան։ Ապա «Տօ­նական Սե­ղան­ներ» խո­րագ­րեալ ասու­լի­սին «Ակօս»ի յօ­դուա­ծագիր Լե­ւոն Պա­ղըշի ժո­ղովա­վարու­թեամբ Թա­գու­հի Թով­մա­սեան, Մե­րի Չե­լիք Սիմ­յո­նիտիս, Սի­պել Փին­թօ եւ Այ­նուր Պիթ­լիսլի հայ, յոյն, հրեայ եւ ասո­րի խո­հանոց­նե­րէն տօ­նական ճա­շատե­սակ­նե­րու մա­սին զե­կու­ցե­ցին։ Այստեղ յատ­կա­պէս ու­շագրաւ էր թէ ատե­նախօս­նե­րը իրենց զե­կոյցնե­րը յա­ճախ կը զար­դա­րէին ըն­տա­նեկան յի­շատակ­նե­րով։ Կը յի­շէին իրենց տու­նե­րէ ներս ան­ցեալին սար­քուած տօ­նական սե­ղան­նե­րը եւ ձե­ւով մը յի­շատա­կած կ՚ըլ­լա­յին բո­լոր այն մայ­րիկ կամ մեծ մայ­րիկնե­րը, որոնցմէ ժա­ռան­գած են խո­հանո­ցի յա­տուկ հսկայ աւան­դութիւն մը։ Նոյն սրա­հին մէջ ապա եւս կա­յացաւ խիստ շա­հեկան մի­ջոցա­ռում մը։ Այս ան­գամ իր մա­հուան Բ. տա­րելի­ցի առ­թիւ յի­շատա­կուե­ցաւ «Ակօս»ի հա­յերէն էջե­րու բազ­մա­մեայ խմբա­գիր Սար­գիս Սե­րով­բեան, իր վեր­ջերս հրա­տարա­կուած պատ­մութիւննե­րու գիր­քի շնոր­հանդէ­սով։ Գա­րեգին Եպիս­կո­պոս Սրուանձտեան­ցի, Վրթա­նէս Փա­փազեանի եւ Սար­գիս Հայ­կունիի գրա­ռած քրտա­կան ժո­ղովրդա­կան պատ­մութիւննե­րը Սար­գիս Սե­րով­բեանի թարգմա­նու­թեամբ լոյս տե­սաւ գե­ղատիպ հա­տորի մը մէջ։ Նշենք որ ընդհան­րա­պէս բա­նաւոր պատ­մութեան աւան­դութիւ­նով ըն­թա­ցող քրտա­կան մշա­կոյ­թի հա­մար ալ մեծ նշա­նակու­թիւն ու­նի այս պատ­մութիւննե­րու թարգմա­նաբար հրա­տարա­կու­մը։ Մա­նաւանդ ալ գիր­քը օժ­տուած է Զէյ­նեպ Էօզա­թալա­յի շատ յա­ջող նկա­րազար­դումնե­րով։ Այստեղ ալ Եդուարդ Թով­մա­սեան շա­հեկան տե­ղեկու­թիւննե­րով ծա­նօթա­ցուց այս պատ­մութիւննե­րու հե­ղինակ­նե­րը, որոնք շատ կա­րեւոր ներդրում ու­նե­ցան ժո­ղովրդա­կան բա­նահիւ­սութեան մեր օրե­րուն հաս­նե­լուն ըն­թացքին մէջ։ Այսպէս Հրանդ Տինք Հիմ­նադրա­մը եւ «Ակօս» ան­գամ մը եւս ար­դա­րացու­ցած եղան ան­ցեալի ուսման հաս­տա­տու­թեան մէջ իրենց գո­յու­թիւնը։