Սրտի խօսք

Ստորեւ մեր սրտի խօսքը  նախագահական մետայլի տուչութեան առթիւ

Կեան­քիս եզա­կի պահն է որ կ՚ապ­րիմ։ Բնա­կանա­բար մեծ յու­զում մը պա­տած է զիս, որ կը ծա­գի իմ ամ­բողջ ան­ցեալին հետ հա­ղոր­դուելու զգա­ցու­մէն։

Եր­կու տա­րի առաջ հայ եկե­ղեցին սուրբե­րու կար­գին դա­սեց մեր ժո­ղովուրդի մէկ ու կէս մի­լիոն ան­մեղ զո­հերը, որոնք նա­հատա­կուե­ցան իրենց ազ­գա­յին պատ­կա­նելու­թեան եւ հա­ւատ­քին պատ­ճա­ռաւ։ Եկե­ղեցին, հայ ազ­գի անու­նով հա­տու­ցեց մեզ­մէ իւ­րա­քան­չիւրին վի­ճակած խղճի պարտքը։

Այնպէս տպա­ւորուած եմ թէ ձեր շնոր­հած շքան­շա­նով ես ալ իմ կար­գին պարտք մըն է որ կը հա­տու­ցեմ բո­լոր այն մարդկանց, որոնք իբ­րեւ ցե­ղաս­պա­նու­թե­նէ մա­զապուրծ փրկուած­ներ, թէ դար­ձան իմ ծնող­նե­րը եւ մեծ ծնող­նե­րը, եւ թէ պա­շարե­ցին զիս, ան­ճա­րակս՝ դաս­տիարա­կելով հա­յեցի ոգիով։

Այս պա­հուն նե­րող եղէք, քա­նի որ խօսքս աւե­լի իրենց ուղղուած է, քան ձեզ։

Իմ մեծ հօրս՝ Մար­գա­րի սա­նիկն էր Անա­հիտը։ Մեր ժո­ղովուրդի ճա­կատագ­րա­կան կռուի օրե­րուն դեր մօ­րը ար­գանդին մէջ էր։ Հայ­րը՝ Գրի­գոր կը կրա­կէր, իսկ մայ­րը, Տէր Վար­դա­նեան­նե­րու դուստրը Փե­րուզ նոր գնդա­կով կը լցքա­ւորէր հրա­ցանը։ Գրի­գոր ին­կաւ Սար­դա­րապա­տի պա­տին տակ, իսկ Փե­րուզ Ղա­րաբա­ղէն հաս­նող կա­մաւոր­նե­րու շնոր­հիւ ապա­հովուած յաղ­թա­նակէն կարճ ժա­մանակ անց ծննդա­բերեց Շու­շիի մէջ։ Չեմ գի­տեր թէ կեան­քի ինչպի­սի կար­գադրու­թիւննե­րով մայրն ու որ­բուկ դուստրը Թպի­լիսիի ճամ­բով յայտնուեցան Պո­լիս, ուր ապա­գային Անա­հիտ պի­տի ամուսնա­նար տան­ջանքի նոյն ճա­նապարհնե­րէն ան­ցած Աւե­տիսին հետ։ Մար­գար մեծ հօրս վկա­յու­թեամբ Քե­շիշեան­նե­րու հետ մեր կնքա­հայր-սան յա­րաբե­րու­թիւնը կը ծա­գի իր ալ նախ­նի­ներէն եւ ան­խա­փան կը շա­րու­նա­կուի մին­չեւ օրս։

Մեր ըն­տա­նիքի մէջ Գաբ­րիէլ Աւա­գեանի կեր­պա­րը կը բնո­րոշուի Ակ­նայ եր­գե­րու կա­տարու­մով։ Ըն­տա­նեկան մէկ­տե­ղումնե­րու ան­փո­փոխ պատ­կերն էր, ան պի­տի եր­գեր, լսող­նե­րը պի­տի ար­տա­սուէին եւ մենք՝ թե­րահաս­ներս պի­տի լցուէինք այդ թա­խիծով։ Ի տար­բե­րու­թիւն ու­րիշ բազ­մա­թիւ տու­նե­րէ, իմ ծնող­ներս մեզ չէին խնա­յէր այդ տխուր ապ­րումնե­րէն։ Մայրս Սի­րանոյշ կը հա­ւատար թէ «Վիշ­տը հո­գին կ՚ազ­նուաց­նէ»։

Ինչպէս իւ­րա­քան­չիւր մարդ, ես ալ ու­նե­ցայ հայր ու մայր, ու­նե­ցայ մեծ ծնող­ներ՝ մեծ մայր ու մեծ հայր, նաեւ ու­նե­ցայ քե­ռի եւ մօ­րաքոյ­րեր։ Բախտ մը՝ որ­մէ զրկուած էին իմ ծնող­նե­րը, տրուած ըլ­լա­լով թէ իմ մեծ ծնող­նե­րը տասնհինգ թուին կորսնցու­ցին իրենց բազ­մանդամ ըն­տա­նիք­նե­րու բո­լոր հա­րազատ­նե­րը։

Առան­ցին մնա­լով կազ­մե­ցին ըն­տա­նիք եւ հա­սակ տուին մեզ՝ երկրորդ, եր­րորդ կամ չոր­րորդ սե­րունդնե­րուն։

Այս պա­հուն ձեր թոյլտուու­թեամբ կ՚ու­զեմ յի­շատա­կել մայրս Սի­րանոյշ եւ հայրս Սմբա­տը, անոնց ծնող­նե­րը՝ մօ­րենա­կան կող­մէ պապս Վար­դա­նը եւ տատս Արու­սեակը, հօ­րենա­կան կող­մէ պապս Մար­գա­րը եւ տատս Աղաւ­նին։

Իրենց սնու­ցած, դաս­տիարա­կած գի­տակ­ցութեան շնոր­հիւ փա­րած ենք մեր սրբու­թիւննե­րուն, որոնց գլխա­ւորն է Հա­յաս­տան եր­կի­րը, իր հող ու ջրով, սար ու ձո­րով, բայց եւ մա­նաւանդ իր ժո­ղովուրդով։ Սրբու­թիւն է մեր բազ­մա­դարեան աւան­դով ձե­ւաւո­րուած մշա­կոյ­թը, իր ոս­կե­ղինի­կով, երգ ու բա­նով, գիր ու գրա­կանու­թիւնով։

Պա­տանու­թեան տա­րինե­րէն սկսե­լով այդ աւան­դին վրայ յա­ջողե­ցանք աւելցնել մեզ շրջա­պատող ըն­կե­րական մի­ջավայ­րը, որ կո­չեցինք «Սա­յաթ Նո­վա Երգչա­խումբ»։ Անոր ան­մի­ջակա­նու­թեան մէջ աճե­ցաւ հայ­րե­նի երկրի, մայր Հա­յաս­տա­նի հան­դէպ գի­տակ­ցութիւն մը, որ այս օր կը սնու­ցա­նէ նաեւ մեր յա­ջոր­դող սե­րունդը։

Նա­խագահ Տէր, ձեր անու­նով շնոր­հուած շքան­շա­նը զիս կը գօ­տեպնդէ այդ սրբու­թիւննե­րու պաշտպա­նու­թեան հա­մար մղուած պայ­քա­րին մէջ։

Ձեր ան­ձին մէջ խո­րին շնոր­հա­կալու­թեամբ կը խո­նար­հիմ հա­յոց պե­տակա­նու­թեան սուրբ խոր­հուրդին առ­ջեւ։