«Աստուածաշունչ»ի տպագրութեան 350-ամեակին ձօնուած գիտաժողով

«Աստուածաշունչ»ի հայատառ տպագրութեան 350-ամեակին առթիւ, Երեւանի Մաշտոցեան Մատենադարանի «Մաշտոց» հիմնադրամի նա­խաձեռ­նութեամբ կազ­մա­կեր­պուած էր «Տպագ­րութեան մար­գա­րիտ» խո­րագ­րեալ գի­տաժո­ղով ու ցու­ցա­հան­դէս մը, որ կա­յացաւ 19-20 Սեպ­տեմբե­րին, Մա­տե­նա­­դա­րա­­նի նիս­­տե­­­րու դահ­­լի­­­ճին մէջ։

Ժո­­ղովը սկսաւ Մա­­տենա­­դարա­­նի տնօ­­րէնի պաշ­­տօ­­­նակա­­տար Վա­­հան Տէր-Ղե­­ւոն­­դեանի բաց­­ման խօս­­քով։ Ող­­ջոյնի խօս­­քեր ար­­տա­­­սանե­­ցին Հա­­յաս­­տա­­­նի ար­­տա­­­քին գոր­­ծոց փոխ-նա­­խարար Աշոտ Յո­­վակի­­մեան, Հա­­յաս­­տա­­­նի Ազ­­գա­­­յին գրա­­դարա­­նի տնօ­­րէն Տիգ­­րան Զար­­գա­­­րեան, իսկ Տ. Զա­­քարիա ծ. վրդ. Բա­­ղու­­մեան կար­­դաց Գա­­րեգին Բ. կա­­թողի­­կոսին պատ­­գա­­­մը։

Ապա գու­­մա­­­րուե­­ցաւ առա­­ջին նիս­­տը, Գո­­հար Մու­­րա­­­տեանի նա­­խագա­­հու­­թեամբ։ Նիս­­տի ըն­­թացքին Փա­­րիզ-8 հա­­մալ­­սա­­­րանէն Յա­­րու­­թիւն Գէոր­­գեան զե­­կու­­ցեց «Ոս­­կան Երե­­ւան­­ցի եւ հայ-լա­­տինա­­կան դպրո­­ցի մը ստեղծման ծրա­­գիրը», Օքսֆոր­­տի հա­­մալ­­սա­­­րանէն Թէո վան Լինտ՝ «Եզե­­կիէլի մար­­գա­­­րէու­­թիւնը եւ հայ մեկ­­նողնե­­րը՝ Ստե­­փանոս Սիւ­­նե­­­ցի եւ Եսա­­յի Նչե­­ցի, աս­­տուածա­­յին գա­­հի տե­­սիլ­­քի մա­­սին» եւ Ազ­­գա­­­յին գրա­­դարա­­նէն Մա­­յա Գրի­­գորեան՝ «Աս­­տուածա­­շունչի տպագ­­րութեան ազ­­գա­­­յին օճախ­­նե­­­րը» խո­­րագի­­րով։

Այս եւ յա­­ջորդ եր­­կու նիս­­տե­­­րու ըն­­թացքին ներ­­կա­­­ները առիթ ու­­նե­­­ցան զե­­կու­­ցողնե­­րուն հար­­ցումներ ուղղե­­լու իրենց նիւ­­թե­­­րուt կա­­պակ­­ցութեամբ։

Կէ­­սօրուան ընդմի­­ջու­­մէն ետք, ներ­­կա­­­ները մաս­­նակցե­­ցան «Աս­­տուածա­­շունչ»ի հրա­­տարա­­կու­­թիւննե­­րու ընտրա­­նիի ցու­­ցադրու­­թեան բաց­­ման։ Ցու­­ցանմուշնե­­րը բե­­րուած էին Մաշ­­տո­­­ցեան Մա­­տենա­­դարա­­նէն, Մայր Աթոռ Ս. Էջ­­միած­­նէն եւ Ազ­­գա­­­յին գրա­­դարա­­նէն։ Այ­­ցե­­­լու­­նե­­­րը շրջե­­ցան սրա­­հը, տե­­սան Ոս­­կան Երե­­ւան­­ցիի տպագ­­րած «Աս­­տուածա­­շունչ»ի մէկ օրի­­նակը, Երուանդ Քո­­չարի կող­­մէ պատ­­րաստուած Ոս­­կան Երե­­ւան­­ցիի դի­­ման­­կա­­­րի կրկնօ­­րինա­­կը, առա­­ջին հրա­­տարա­­կու­­թեան բնա­­գիր ծա­­ռայած Հե­­թում Բ. թա­­գաւո­­րի ձե­­ռագիր «Աս­­տուածա­­շունչ»ը։

Երկրորդ նիս­­տը կա­­յացաւ յա­­ջորդ օրը՝ նա­­խագա­­հու­­թեամբ Վար­­դան Դեւ­­րի­­­կեանի։ Զե­­կոյցներ կար­­դա­­­ցին Պոլ­­սոյ պատ­­րիար­­քա­­­րանէն Վա­­ղար­­շակ սրկ. Սե­­րով­­բեան՝ «Ոս­­կան եպսկ. Երե­­ւան­­ցի, Աս­­տուածա­­շունչի տպագ­­րութիւ­­նը եւ Կ.Պո­­լիս», Մա­­տենա­­դարա­­նէն Վար­­դի Քե­­շիշեան՝ «Որոշ դի­­տար­­կումներ հա­­յերէն Աս­­տուածա­­շունչի տպագ­­րութեան նա­­խափոր­­ձե­­­րու վե­­րաբե­­րեալ», իսկ Հա­­յաս­­տա­­­նի Ազ­­գա­­­յին գրա­­դարա­­նէն Ար­­մէն Խա­­չատ­­րեան՝ «Աս­­տուածա­­շունչի ոս­­կա­­­նեան տպագ­­րութիւննե­­րու առեղ­­ծուածը» խո­­րագի­­րով։ Իսկ Երե­­ւանի պե­­տական հա­­մալ­­սա­­­րանէն Գա­­յիանէ Պօ­­ղոսեանի «Բոյ­­սե­­­րու անուանումնե­­րը Աս­­տուածա­­շունչի ոս­­կա­­­նեան հրա­­տարա­­կու­­թեան մէջ» խո­­րագ­­րով զե­­կոյ­­ցի ամ­­փո­­­փու­­մը կար­­դաց Վար­­դան Դեւ­­րի­­­կեան։

Վեր­­ջին նիս­­տը կա­­յացաւ նա­­խագա­­հու­­թեամբ Թէո վան Լին­­տի։ Զե­­կոյցներ կար­­դա­­­ցին Մա­­տենա­­դարա­­նէն Ար­­մէն Տէր-Ստե­­փանեան՝ «Աս­­տուածա­­շունչ թէ սուրբգրա­­յին ժո­­ղովա­­ծու», Անի Ենով­­քեան՝ «Ռու­­սա­­­հայ առա­­ջին տպա­­րանը, նկա­­րազար­­դումնե­­րու առանձնա­­յատ­­կութիւննե­­րը», Միհ­­րան Մի­­նասեան՝ «Հա­­յերէն նո­­րայայտ հնա­­տիպ հրա­­տարա­­կու­­թիւններ» խո­­րագի­­րով։

Հուսկ, բո­­լոր զե­­կու­­ցողնե­­րուն ու մաս­­նա­­­կից­­նե­­­րուն շնոր­­հա­­­կալու­­թեան խօսք ուղղեց Վա­­հան Տէր-Ղե­­ւոն­­դեան՝ նշե­­լով թէ հե­­տագա­­յին լոյս պի­­տի տես­­նեն զե­­կոյցնե­­րը՝ զա­­նոնք աւե­­լի լայն հա­­սարա­­կու­­թեան եւս ծա­­նօթաց­­նե­­­րու նպա­­տակով։

Kategoriler

ԱՌՕՐԵԱՅ