ԲԱԳՐԱՏ ԷՍԴՈՒԳԵԱՆ

ԲԱԳՐԱՏ ԷՍԴՈՒԳԵԱՆ

Մետիան ու ճարահատները

Երկրի ընդհա­­­­նուր ըն­­­­թացքը դի­­­­տելու կա­­­­րեւո­­­­րագոյն եղա­­­­նակն է օրա­­­­թեր­­­­թե­­­­­­­­­­­­­­­րու խո­­­­րագիր­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րուն նա­­­­յիլ։ Միայն մա­­­­կերե­­­­սային ակ­­­­նարկով մը իսկ կա­­­­րելի է տո­­­­ւեալ երկրի դէմ առ դէմ գտնո­­­­ւած դժո­­­­ւարու­­­­թիւննե­­­­րը տես­­­­նել։ Այստեղ կայ սա­­­­կայն պայ­­­­ման մը։ Որոշ գի­­­­տակ­­­­ցութեամբ պէտք է մօ­­­­տենալ այդ թեր­­­­թե­­­­­­­­­­­­­­­րուն։ Թուրքիոյ մէջ հրա­­­­տարա­­­­կուող օրա­­­­թեր­­­­թե­­­­­­­­­­­­­­­րու մե­­­­ծամաս­­­­նութիւ­­­­նը կը պատ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­նին քա­­­­նի մը օլի­­­­կար­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­կան խմբակ­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րու։ Այդ խմբակ­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րը բազ­­­­մաբնոյթ գոր­­­­ծե­­­­­­­­­­­­­­­րով կը զբա­­­­ղին։ Սա­­­­կայն այդ տար­­­­բեր բնոյ­­­­թի գոր­­­­ծե­­­­­­­­­­­­­­­րը ու­­­­նին հա­­­­սարա­­­­կած եզր մը՝ բո­­­­լորն ալ պե­­­­տու­­­­թեան հետ առնչո­­­­ւած գոր­­­­ծեր են։

Այս պայ­­­­մաննե­­­­րու տակ, նման աշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­տանք ու­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­ցող ըն­­­­կե­­­­­­­­­­­­­­­րու­­­­թիւննե­­­­րը պար­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­ւոր են կա­­­­ռավա­­­­րու­­­­թեան հետ լաւ շփումներ ու­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­նալու։ Այդ լաւ յա­­­­րաբե­­­­րու­­­­թեանց գլխա­­­­ւոր մի­­­­ջոցն ալ, իրենց հրա­­­­տարա­­­­կած կամ սփռած մե­­­­տիայի մի­­­­ջոցաւ կա­­­­ռավա­­­­րու­­­­թեան քա­­­­րոզ­­­­չութիւ­­­­նը ընել է։

Ու­­­­րեմն եր­­­­կի­­­­­­­­­­­­­­­րը ըն­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­լելու հա­­­­մար ստի­­­­պուած ենք ընդդի­­­­մադիր մա­­­­մու­­­­լին ալ հե­­­­տեւե­­­­լու։ Բայց դար­­­­ձեալ զգու­­­­շա­­­­­­­­­­­­­­­նալու ենք։ Այս տե­­­­սակի մա­­­­մուլն ալ իր կար­­­­գին կան­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­պաշա­­­­րուած է։ Դա­­­­տապար­­­­տո­­­­­­­­­­­­­­­ւած է բո­­­­լոր պայ­­­­մաննե­­­­րուն տակ ընդմիշտ կա­­­­ռավա­­­­րու­­­­թեան դէմ կե­­­­ցուածք պա­­­­հելու։ Վեր­­­­ջա­­­­­­­­­­­­­­­պէս այդ թեր­­­­թե­­­­­­­­­­­­­­­րուն ետին եւս կան քա­­­­ղաքա­­­­կան կու­­­­սակցու­­­­թիւններ։

Եր­­­­րորդ խմբա­­­­կը բնա­­­­կանա­­­­բար ամե­­­­նանո­­­­ւազն է իր տե­­­­սակով։ Այ­­­­լընտրան­­­­քա­­­­­­­­­­­­­­­յին յատ­­­­կութիւն ցու­­­­ցա­­­­­­­­­­­­­­­բերող այդ տե­­­­սակի մա­­­­մու­­­­լին հա­­­­մար լաւ օրի­­­­նակ մըն է «Ակօս»։ Ան­­­­կախ մա­­­­մու­­­­լը ներ­­­­կայ պայ­­­­մաննե­­­­րու մէջ հետզհե­­­­տէ ինքնամ­­­­փո­­­­­­­­­­­­­­­փուած է հա­­­­մացան­­­­ցի դրու­­­­թեան մէջ։ Կա­­­­րողու­­­­թիւն չու­­­­նի գո­­­­վազդնե­­­­րէ զրկուած ըլ­­­­լա­­­­­­­­­­­­­­­լով հան­­­­դերձ տպագ­­­­րութեան բազ­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­ծախս դժո­­­­ւարու­­­­թիւնը յաղ­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­հարե­­­­լու։ Բա­­­­ցի թուղթի եւ տպա­­­­րանի ծախ­­­­սե­­­­­­­­­­­­­­­րէ, տպուած թեր­­­­թը ըն­­­­թերցո­­­­ղին փո­­­­խան­­­­ցելն ալ ահ­­­­ռե­­­­­­­­­­­­­­­լի դժո­­­­ւարու­­­­թիւն մը կը ներ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­յաց­­­­նէ։ Թեր­­­­թե­­­­­­­­­­­­­­­րու ցրո­­­­ւելու աշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­տու­­­­թիւնն ալ իր կար­­­­գին օլի­­­­կար­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­կան մե­­­­նաշ­­­­նորհ մըն է Թուրքիոյ մէջ։ Կան ցրուիչ ըն­­­­կե­­­­­­­­­­­­­­­րու­­­­թիւններ, որոնք կը մեր­­­­ժեն կա­­­­ռավա­­­­րու­­­­թեան հա­­­­մար հա­­­­ճելի չե­­­­ղող թեր­­­­թե­­­­­­­­­­­­­­­րու առա­­­­քու­­­­մը։ Նոյ­­­­նիսկ կը սպառ­­­­նան կղպակ­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րուն, միայն իրենց կող­­­­մէ ցրուած թեր­­­­թե­­­­­­­­­­­­­­­րը ծա­­­­խելու մա­­­­սին։

Այդքա­­­­նը իսկ բա­­­­ւարար է հա­­­­սարա­­­­կու­­­­թեան ծա­­­­ռայե­­­­լու նպա­­­­տակով գոր­­­­ծող զան­­­­գո­­­­­­­­­­­­­­­ւածա­­­­յին լրա­­­­տուա­­­­միջոց­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րուն մատ­­­­նո­­­­­­­­­­­­­­­ւած անե­­­­լը մատ­­­­նանշե­­­­լու հա­­­­մար։ Վերջ ի վեր­­­­ջոյ թերթ հրա­­­­տարա­­­­կողը տե­­­­ղեակ է այս աս­­­­պա­­­­­­­­­­­­­­­րէզի փշոտ ճա­­­­նապար­­­­հին։ Բայց կայ աւե­­­­լին։ Իշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­նու­­­­թիւնը գո­­­­վազդնե­­­­րու ար­­­­գելքով եւս կը ճնշէ իրեն հա­­­­մար ան­­­­հա­­­­­­­­­­­­­­­ճոյ թեր­­­­թե­­­­­­­­­­­­­­­րու վրայ։ Այս մա­­­­սին թրքա­­­­կան «Քա­­­­րար» թեր­­­­թը խմբագ­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­կան մը հրա­­­­տարա­­­­կելով բո­­­­ղոքեց մա­­­­մու­­­­լը տնտե­­­­սական մի­­­­ջոց­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րով շրջա­­­­բակե­­­­լու փոր­­­­ձե­­­­­­­­­­­­­­­րուն դէմ։

Ցա­­­­ւալի է երե­­­­ւոյ­­­­թը երկրին հաշ­­­­ւոյն։ Ուժ ու­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­ցողը իր բո­­­­լոր հնա­­­­րաւո­­­­րու­­­­թիւննե­­­­րը ի գործ կը դնէ հա­­­­կառա­­­­կոր­­­­դը ճզմե­­­­լու հա­­­­մար։ Զար­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­նալիօրէն նման է երե­­­­ւոյ­­­­թը զա­­­­նազան նիւ­­­­թե­­­­­­­­­­­­­­­րու մէջ թուրքիոյ ամ­­­­բողջու­­­­թեան ման­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­կեր­­­­տը հան­­­­դի­­­­­­­­­­­­­­­սացող թրքա­­­­հայ հա­­­­մայնքին հա­­­­մար ալ։ Հոն եւս կան իշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­նու­­­­թեան, (այս օրի­­­­նակի բեր­­­­մամբ Պատ­­­­րիար­­­­քա­­­­­­­­­­­­­­­րանին) քա­­­­րոզ­­­­չութիւ­­­­նը ընող­­­­ներ եւ անոնց դէմ լրագ­­­­րո­­­­­­­­­­­­­­­ղու­­­­թեան առա­­­­քելու­­­­թիւնը կա­­­­տար հա­­­­նող­­­­ներ։ Եթէ կա­­­­ռավա­­­­րու­­­­թիւնը իրեն են­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­կայ ըն­­­­կե­­­­­­­­­­­­­­­րու­­­­թիւննե­­­­րու մի­­­­ջոցաւ գո­­­­վազդներ կը շռայ­­­­լէ իշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­նամէտ մա­­­­մու­­­­լին, նոյ­­­­նը կ՚ընէ պատ­­­­րիար­­­­քա­­­­­­­­­­­­­­­րանը, քսա­­­­կը լայն բա­­­­նալով իրեն են­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­կայ մա­­­­մու­­­­լի հաշ­­­­ւոյն։

Ափ­­­­սոս որ մա­­­­մու­­­­լի դէմ շրջա­­­­փակում կամ ար­­­­գելքներ յա­­­­րու­­­­ցե­­­­­­­­­­­­­­­լը հնա­­­­մաշ աւան­­­­դութիւն մըն է մեր երկրին ու հա­­­­մայնքին առու­­­­մով։ Ան­­­­ցեալին ալ հան­­­­դի­­­­­­­­­­­­­­­պած ենք այս դժբախտ երե­­­­ւոյ­­­­թին, որ միշտ աւար­­­­տած է շրջա­­­­փակո­­­­ղի, պոյ­­­­քո­­­­­­­­­­­­­­­թողի ետ­­­­քայլով։

Հար­­­­ցը խել­­­­քի ու իմաս­­­­տութեան բա­­­­ցակա­­­­յու­­­­թիւն եթէ ըլ­­­­լար, կը խնդրէինք Աս­­­­տուծոյ ողոր­­­­մութիւ­­­­նը։

Ինչ ընես որ նման ռազ­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­վարու­­­­թեան դրդա­­­­պատ­­­­ճա­­­­­­­­­­­­­­­ռը ճա­­­­րահա­­­­տու­­­­թիւնն է թէ կա­­­­ռավա­­­­րու­­­­թեան եւ թէ մեր Պատ­­­­րիար­­­­քա­­­­­­­­­­­­­­­րանի համար։

pakrates@yahoo.com