Խօսք՝ ողջոյնի

Աւարտեցինք պատրիարքական ընտրութիւն մը եւս։ Աշ­խարհաս­փիւռ պոլ­սա­հայու­թեան հա­մար նոր յոյ­սե­րով լցո­ւելու առիթ մը գո­յացած է մեր դի­մաց։ Այս պա­հուն կար­ծես իրա­ւունք չու­նինք յո­ռետե­սու­թեան։ Գի­տենք որ յո­ռետե­սու­թիւնը բնազ­դա­յին թե­րու­թիւն մըն է եւ բո­լոր պայ­մաննե­րու մէջ կրնայ գտնել առար­կութեան ինչ ինչ պատ­ճառներ։ Մի գու­ցէ այդ պատ­ճառնե­րը կրնան նաեւ իրա­ւացի թո­ւիլ։ Կրնայ ըսո­ւիլ թէ ման­կա­կան միամ­տութիւն է տո­ւեալ պայ­մաննե­րու մէջ դրա­կան յոյ­սեր պա­հելը։ Իս­կա­պէս ալ այդպէս մտա­ծելու հա­մար բա­ւակա­նին պատ­ճառներ կան մեր դի­մաց։ Բայց այդ պայ­մաննե­րը ի՞նչ ալ թե­լադ­րեն, մենք պար­տա­ւոր ենք բա­րիի նկատ­մամբ յոյ­սը միշտ վառ պա­հելու։ Եթէ այդքա­նէն ալ հե­ռու մնանք ո՞վ կրնայ երաշ­խա­ւորել թէ աւե­լի քան 13 հա­զար ձայ­նե­րով պատ­րիարք ընտրե­լու կեն­սունա­կու­թիւն ցո­լաց­նող այս պատ­կերն ալ օր կու գայ երա­նելի ան­ցեալ ըլ­լա­լով կը յի­շուի։

Ի դէմ բազ­մաբնոյթ ան­ճա­րակու­թիւննե­րու վեր­ջա­պէս մեր աւան­դութեան հա­մապա­տաս­խան կեր­պով կա­տարե­ցինք ընտրու­թիւնը։ Այս գրու­թեան գրո­ւած ժա­մերուն ար­դէն նո­րըն­տիր Պատ­րիար­քը Սա­հակ Բ. «Հրա­շափառ»ի եր­գե­ցողու­թեամբ մուտք պի­տի գոր­ծէ Մայր Եկե­ղեցի եւ պի­տի դառ­նայ նո­րըն­տիր գա­հակա­լը այս պատ­մա­կան աթո­ռին։

Սխալ հա­մոզումնե­րը կան­խե­լու հա­մար պար­տինք նշել թէ մենք հո­գեւոր առաջ­նորդի կո­չու­մէն պե­տու­թեան հետ կրո­ւիլը չէ որ կը սպա­սենք։ Ան­շուշտ որ իւ­րա­քան­չիւր պատ­րիարք ստի­պուած է պե­տու­թեան հետ իր յա­րաբե­րու­թիւննե­րը լաւ պա­հելու։ Սա­կայն այդ չնշա­նակէր ազ­գին ար­ժա­նիք­նե­րը ոտ­նա­կոխել ժո­ղովուրդին ընդվզում պատ­ճա­ռող յայ­տա­րարու­թիւննե­րով հան­դէս գալ։ Բան մը, որուն ափ­սոս յա­ճախ ակա­նատես եղանք անցնող տա­րինե­րու ըն­թացքին։ Պոլ­սա­հայ ժո­ղովուրդը ու­նի կեն­սա­կան խնդիր­ներ։ Այս պա­հուն պատ­րիար­քէն ակնկա­լուա­ծը այդ կեն­սա­կան խնդիր­նե­րու ար­դար լու­ծումներ բե­րելն է։ Այդ խնդիր­նե­րու կա­րեւո­րագոյնն է բա­րերար­նե­րու իրենց նո­ւիրա­տուու­թեամբ ձեռք բե­րած ան­հիմն իշ­խա­նու­թեան վերջ տալ։ Նե­րառեալ պատ­րիար­քա­կան ընտրու­թեան այս վեր­ջին պատ­կե­րը մեր ըն­կե­րային կեան­քի զա­նազան փու­լե­րուն մէջ ափ­սո­սան­քով տե­սանք կարգ մը դէմ­քե­րու ազ­գին ճա­կատագ­րին վրայ ու­նե­ցած թե­րի հե­տեւանքնե­րը։ Հա­կառակ որ ազ­գի հա­ւաքա­կան նե­րու­ժը ու­նի բազ­մա­թիւ կա­րելիու­թիւններ, այդ կա­րելիու­թիւննե­րու ար­ժա­նի կեր­պով շա­հագոր­ծո­ւելու մէջ տե­ղի ու­նե­ցած թե­րացու­մը գե­տին պատ­րաստեց որոշ ան­ճա­րակու­թիւննե­րու եւ այդ պայ­մաննե­րու մէջ ալ ազ­գին կամ­քը ոտ­նա­կոխո­ւեցաւ որոշ շրջա­նակ­նե­րու կող­մէ։ Ու­րեմն շատ բան ու­զած չենք ըլ­լար, եթէ նո­րըն­տիր պատ­րիար­քէն սպա­սենք այս տե­սակ զան­ցա­ռու­թիւննե­րու հե­տեւան­քով գո­յացած սխա­լու­թիւննե­րու կան­խումը։ Սա­հակ Բ. Պատ­րիար­քի գա­հակա­լու­թեան յա­ջողու­թիւնը ամ­բողջո­վին առնչո­ւած է այս խնդիր­նե­րու լուծման հա­մար իր մա­տու­ցե­լիք ծա­ռայու­թիւնով։

Ու­րեմն ինչ որ ըսինք գրու­թեան մուտքին ար­ժէ կրկնել նոյ­նութեամբ։

Աւար­տած է նա­խընտրու­թեան շրջա­նը։ Որ­քան ալ ար­դար ըլ­լայ, գո­նէ մեզ հա­մար աւար­տած է նաեւ անօ­րէն կա­նոնագ­րութեան դէմ մղո­ւած կռի­ւը։ Այս հանգրո­ւանին խնդի­րը միայն ու միայն դա­տարա­նի օրա­կար­գին է։ Մին­չեւ այդ ծի­րէն նոր զար­գա­ցու­մի մը յայտնու­թիւնը, մենք ստի­պուած ենք նո­րըն­տիր պատ­րիար­քը ող­ջունե­լու եւ իր ծա­ռայու­թեան մէջ յա­ջողու­թիւն մաղ­թե­լու։

Խու­սա­փինք Պոլ­սոյ պատ­րիար­քը անքննա­դատե­լի հո­գեւոր առաջ­նորդի մը սահ­մա­նու­մի մէջ ըն­կա­լելէ եւ գի­տակ­ցինք, թէ այդ աթո­ռի վրայ բազ­մած է նաեւ քա­ղաքա­կան գոր­ծիչ մը, որ ինչպէս ան­ցեալին այ­սուհե­տեւ եւս իր դրա­կան քայ­լե­րով պի­տի ող­ջունո­ւի ու թե­րու­թիւննե­րով ալ անխնայ պի­տի քննա­դատո­ւի բո­լորին կող­մէ։

Յի­շելով Շղթա­յակիր Կա­թողի­կոսը, բա­րի ծա­ռայու­թեան եւ յա­ջողու­թեան մաղ­թանքնե­րով ող­ջոյն Թուրքիոյ Հա­յոց 85-րդ Պատ­րիար­քին՝ Սա­հակ Բ.-ին։