Հատորներ լեցուն գիր ու գրականութիւն անզօր պիտի մնային պատկերացնելու համար Թուրքիոյ եւ ԱՄՆ-ի իշխանութիւններու զարմանալի նմանութիւնները։ Այս բոլորը կարելի եղաւ Մինեսոթա նահանգի Մինէաբոլիս քաղաքի մէջ ոստիկաններու ձեռքով գործուած ոճիրի մը հետեւանքով։ Ոճրագործութիւն մըն էր, որ կատարուեցաւ ոստիկաններու ձեռքով եւ աֆրօ-ամերիկացի մը ոստիկանական բռնութեան հերթական զոհը դարձաւ, իբրեւ թէ բերման ենթարկուելու պահուն։ Տեղին է այստեղ գործածուած «հերթական» բացատրութիւնը, քանի որ սա ամերիկացի ոստիկաններու ոչ առաջին մարդասպանութիւնն է եւ ոչ ալ վերջինը պիտի ըլլայ։
Բայց այստեղ մեզի համար ուշագրաւ էր իշխանութիւններու եղելութիւնը տեսնելու եւ ներկայացնելու եղանակը։ Առաջին պահուն իսկ յայտնի դարձաւ թէ կրկին անգամ պիտի գործադրուի անպատժելիութեան սովորոյթը, քանի որ նահանգապետը որպէս առաջին յայտարարութիւն կը պատմէր թէ պաշտօնէն հեռացուած է ոճրագործ ոստիկանը։ Դէպքը սահմռկեցուցիչ էր՞ քանի որ հեռուստաէկրաններէ դիտեցինք ոստիկանի մը գետին պառկեցուցած անձին ծոծրակին վրայ կոխելով մօտ ինը վայրկեան անշարժ մնալու երեւոյթը։ Ան իր դիրքը փոխեց հազիւ դժբախտ զոհի մահացած ըլլալուն համոզուելէ ետք։
Նշենք որ մինչ այդ դէպքին վայրը հաւաքուողներ կը զգուշացնէին ոստիկանը յիշեցնելով թէ անձը շնչասպառ եղած է։ Ճորճ Ֆլոյտ ինք եւս կը փորձէր լսելի դարձնել թէ շնչահեղձ է, չի կրնար շնչել։
Այս բոլորէն ետք անխուսափելի էր հասարակութեան բողոքը, որ իբրեւ բարկութեան ալիք մը ըլլալով փողոց իջաւ եւ դատապարտեց ոստիկաններու, անմարդկային վարգը։
Որքան հետաքրքրական է թէ Թուրքիոյ Նախագահ Էրտողան եւս շատ բուռն կերպով դատապարտեց կատարուածը առանց նկատի ունենալու, որ նման դէպքեր որքան յաճախակի կը պատահին նաեւ իր երկրին մէջ։ Ճիշդ հոս է որ կը յայտնուի Թուրքիոյ եւ ԱՄՆ-ի վարչակարգերու զարմանալի նմանութիւնը։ Այդ նմանութիւնը յատկապէս պարզուեցաւ Թրամբի ելոյթներով, երբ ան ալ «ահաբեկիչներ» որակեց ցուցարարները։ Ցուցարարներ՝ որոնց կարգախօսն էր «Եթէ չկայ արդարութիւն, չկայ խաղաղութիւն»։
Պոռթկում մըն է, որ օրըստօրէ կը ծաւալի հետզհետէ հասնելով ԱՄՆ-ի աւելի քան 80 քաղաքներ եւ ոչ միայն այդքանը։ Ճորճ Ֆլոյտի սպանութեան դէմ բողոքի ցոյցերու ալիքը հասած է նաեւ Եւրոպա եւ Աթենքէն Փարիզ կամ Լոնտոն մարդիկ փողոց իջած են իշխանութիւններու բռնութեան դէմ զօրակցելու միտումով։
Ինչպէս իր բանաստեղծութիւններէն մէկուն մէջ նշած էր Յովհաննէս Թումանեան ամբոխի հոգեբանութեան մասին. «Իրենց կորցրածն էլ յիշելով» տողերով համաշխարհային գետնի վրայ հալածուողները հետզհետէ սկսած են կերտել այն գիտակցութիւնը, ուր կ՚ըսուի՝ «Չկայ առանձին փրկութիւն։ Կամ բոլորս կամ ոչ ոք»։
Նոյեմբեր ամսուն ԱՄՆ-ի մէջ պիտի կայանան նախագահական ընտրութիւնները։ Փորձութիւնով գիտենք թէ ոչ ԱՄՆ-ի հասարակութիւնը աւելի գիտակից է բաղդատմամբ Թուրքիոյ եւ ոչ ալ Թուրքիոյ հասարակութիւնը բաղդատմամբ ԱՄՆ-ի։
Ուրեմն խնդիրը ունի համաշխարհային բնոյթ եւ լուծումն ալ պիտի գոյանայ համաշխարհային գիտակցութեան մը հաստատումով միայն։
pakrates@yahoo.com