DOSYA

Bu hafta, ‘Hanlar Hamamlar’ dizimizin sayfasını, ekibimiz Üç Şilahşörlerin Dartanyan’ı Zakar Abi’ye bırakıyoruz. Kendisi ticari faaliyet ve konaklama dışında, Ermeni basın tarihine de tanıklık eden hanların içerisinde basılan dergi ve gazeteleri, bu hanlardan geçen basın emekçilerini aktarıyor bizlere.

Fotoğrafçı Erhan Arık’ın uzun süredir üzerinde çalıştığı ve Orta Doğu’daki Ermeni toplumlarını ele aldığı Gayan (İstasyon) projesi tamamlandı. Arık, Agos'a Orta Doğu’da biriktirdiği hikâyeleri anlattı.

Son yıllarda sözlü tarih ve yerel kent tarihi çalışmalarındaki yoğunlaşma, insanlarda farklı şehirlerin tarihine dönük bir merak yarattı. Tarihçi ve yazar Richard G. Hovannisian tarafından yayına hazırlanan ‘Bitlis ve Muş’ kitabı da bu merakı giderecek türde çalışmalardan biri. Aras Yayınları tarafından yayımlanan kitap, Hovannisian tarafından yayına hazırlanan ve 14 kitaptan oluşan ‘Tarihi Kentler ve Ermeniler’ dizisinin Türkçede yayımlanan ilk eseri olma özelliği taşıyor. İlk kez ABD’de 2002’de yayımlanmaya başlayan kitap dizisinin diğer kitapları da Aras Yayınları’nın yayın programında yer alıyor. Serinin ikinci kitabı olan ‘Van ve Ermeniler’ de Kasım’da okurlarla buluşacak.

6-7 Eylül pogromunun 61. yıldönümünde, dönemin Ekümenik Patrikhane fotoğrafçısı Dimitrios Kalumenos’un eşsiz fotoğraf arşivi bir kere daha gözler önüne seriliyor. İstos Yayıncılık tarafından basılan, gazeteci Serdar Korucu’nun derlediği ‘Hem Malınızı, Hem Canınızı!’ kitabı, o gece yaşanan şiddetin unutturulmuş ve karanlık yüzüne; insanların bedenleri, yaşamları ve hatıraları üzerinde bıraktığı hasara ışık tutuyor. Kitapta yer alan anlatıları, Kalumenos’un objektifinden fotoğraflarla sunuyoruz.

Birbirini çağıran hanlar var. Misal, Çuhacı Han’a gittikten sonra ikinci durak doğal olarak Varakçı Han. Araya başkasının girmesine gönül razı gelmez.

Hancı-yolcu münasebetimizde sıra geldi kuyumun atar damarı Çuhacı Han’a.

Bu yıl, kuruluşunun 50. yılını kutlayan Gazturman Gayan Kampı’nın ‘Özgürlük Haftası’na Berge Arabian’la birlikte konuk olduk. Dönem boyunca akıl oyunları, robot yapımı, yoga, futbol, voleybol ve badminton gibi çeşitli spor faaliyetleri ve atölyelerin yer aldığı program, yerini bolca oyuna bırakırken biz de onlarla birlikte dopdolu bir gün geçirdik.

Fransa Millî Kütüphanesi’nde görevli olan Raffi Tajirian’la Irak’tan Fransa’ya uzanan, arada Türkiye’nin de yer aldığı hayat hikâyesini konuştuk.

Kapalıçarşı’yla Mısır Çarşısı arasında İstanbul hanlarının yoğun olduğu alanda, Çakmakçılar Yokuşu’nda yer alan Büyük Yeni Han, siyaset çıkmazını ve giderek kendini tropik ada zanneden İstanbul’un bitmek bilmez boğucu nemini bir kenara bırakıp sığınacağımız bugünkü durak. Ğugas İnciciyan’a göre 1761’de inşa edilmiş. Kaynaklarda III. Mustafa (1757-1774) tarafından inşa ettirildiği belirtiliyor.