Ruhban Okulu 42 yıl sonra statüsüne kavuşuyor

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve kurmayları tarafından bu hafta son şekli verilmesi beklenen demokratikleşme paketindeki maddeler arasında Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılması da yer alacak. Anayasa Mahkemesi’nin 12 Ocak 1971 tarihinde verdiği bir kararla, ‘özel üniversite olduğu’ gerekçesiyle kapatılan okul, söz konusu kararın öncesindeki statüyle faaliyetini sürdürecek.

Deniz Zeyrek’in Radikal’de yer alan haberinin ilgili kısmı şöyle:

AK Parti’nin 27 Eylül 2012 günü kamuoyuna deklare ettiği 62 maddelik ‘demokratikleşme manifestosu’ kapsamında üzerinde çalışmalar yapılan paket, bu hafta Başbakan Erdoğan’ın da katılacağı toplantıların ardından son şeklini alacak.

Özel yüksekokul

‘İnanç özgürlüğü’ başlığı altında Türkiye’nin en önemli insan hakları sorunları arasında yer alan Heybeliada Ruhban Okulu (HRO) sorunu da yeni paketle tarihe karışacak. Ekümenik Patrikhane’nin 1844 yılında açtığı HRO Teoloji Okulu, Anayasa Mahkemesi’nin 12 Ocak 1971 tarihli kararına istinaden İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü’nün 12 Haziran 1971 tarihli yazısı ile 9 Temmuz 1971 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kapanmıştı. Açık kaldığı sürede toplam 930 mezun veren HRO’nun 12 mezunu patriklik yapmıştı. Kapanma gerekçesi HRO’nun ‘özel yüksekokul’ statüsünde olması ve Türkiye mevzuatında özel üniversite açılamamasıydı.

Patrikhanenin “Okul lise statüsündedir, mezunlar rahip olacak, herhangi bir üniversiteye devam etmeyecekler” itirazlarına rağmen, diplomatik nedenlerle HRO bugüne dek açılmamıştı. Okulun açılmasının önündeki en büyük engellerden biri Batı Trakya Türklerine müftü seçme hakkı vermeyen Yunanistan’la ‘mütekabiliyet ilkesi’ydi. ABD’nin ve Avrupa Birliği’nin bütün raporlarında dikkat çekilen sorun, Türkiye’nin yöneticilerinin ABD ve AB yöneticileriyle yaptığı görüşmelerde de dosyanın ilk sırasında oluyordu. Patrikhane dünya genelinde evrensel kabul edildiğinden, sorun da ‘küresel’ bir sorun olarak görülüyordu. Son olarak Başbakan Erdoğan’ın 16 Mayıs’ta Washington’a yaptığı ziyarette Barack Obama konuyu güçlü bir şekilde gündeme getirmişti.

Özel Öğretim Kurumları Yasası’nda değişiklik

Okulun, Anayasa Mahkemesi kararı öncesindeki statüsüyle açılabileceği konusunda genel bir görüş birliği vardı. Ancak, bu çözümün hayata geçirilebilmesi için siyasi iradenin “Evet” demesi gerekiyordu. Yeni demokratikleşme paketi kapsamında konu ele alındı, hükümet HRO’nun açılması yönünde siyasi iradesini ortaya koyma kararı aldı. Son dakikada bir değişiklik olmazsa, Özel Öğretim Kurumları Yasası’nda değişiklik yapılacak.