Ferda Balancar
Sayfa 4
‘Moskova Ortodoksluğun birliğine darbe vurdu’
Ukrayna’da, Moskova Patrikhanesi’ne bağlı olmayan bir Ortodoks Kilisesi kurulması çabasıyla başlayan tartışmalar sürüyor. Moskova, Ukrayna’da kurulacak kiliseye İstanbul’daki Ekümenik Patrikhane’nin temsilci göndermemesini istiyor. Ekümenik Patrikhane tartışmalarla ilgili olarak Agos’un sorularını yanıtladı. Ekümenik Patrikhane, "Moskova bir kez daha Ortodoksluğun birliğine bir darbe vurdu. Moskova Patrikhanesi, gücün uygulanması konusunda dünyevi kriterlere uygun olarak hareket ediyor ve Kilise'nin gücünün ruhsal olduğunu, başının ise Rabbimiz İsa Mesih olduğunu unutur gibi gözüküyor" dedi.
20 Eylül 2018
Moskova Patrikhanesi’nden ‘Ukrayna çıkışı’
Ekümenik Patrikhane’nin Ukrayna’da Rus Ortodoks Kilisesi’nden bağımsız bir kilise kurulması hazırlıkları Kiev’e temsilci göndermesine Moskova Patrikhanesi tepki gösterdi.
12 Eylül 2018
‘Ukrayna sorunu’nda son söz Ekümenik Patrikhane’nin
Ekümenik Patrikhane 31 Ağustos’ta çok önemli bir ziyaretçiyi ağırladı. Moskova Patriği Kirill, Ukrayna Kilisesi sorununu görüşmek üzere Ekümenik Patrik Bartholomeos tarafından kabul edildi. Görüşme üç saate yakın sürdü. İki taraf Ukrayna Kilisesi’nin nihai statüsünü kendi açılarından değerlendirdi. Ekümenik Patrikhane, bu görüşmede Ukrayna Ortodoks Kilisesi’nin tarihi ve hukuki açıdan otonom bir statüye sahip olduğu tezini öne çıkarırken, Moskova’nın Ukrayna’nın ‘dini bağımsızlık’ taleplerine karşı çıkmaması gerektiği görüşünü savundu. Moskova Patriği ise meselenin bu ülkenin Rusya ile bütünleştiği 17. yüzyılda çözümlenmiş olduğu ve Ekümenik Patrikhane’nin bu meselede ya Rusya’nın yanında yer alması ya da tarafsız bir tavır sergilemesi gerektiği görüşünü savundu. Ortak bir sonuca ulaşılamayan görüşme sonrasında, Moskova Patriği, Ekümenik Patrik Bartholomeos ile ortak yemeğe katılmadan Rusya’ya döndü.
7 Eylül 2018
‘Bazı yemekler vardır, hikâyelerden ve anılardan ayıramazsınız’
Anna Maria Beylunioğlu, siyaset bilimci bir akademisyen. Halen akademik çalışmalarının yanı sıra İstos Yayınevi’nin Beyoğlu’ndaki kafesi için yemekler hazırlıyor. Ayrıca İstanbul’da Suriyeli mültecilerin gıda girişimciliği üzerinden topluma kazandırılmasını amaçlayan bir projeye katkı sunuyor. Beylunioğlu, bir yandan da ‘mutfaktakiakademisyen.com’ adlı web sitesinde yemeğin kültürel ve siyasi boyutunu ön plana çıkaran yazılar kaleme alıyor.
15 Ağustos 2018
‘Talas Çanı’na ne oldu?
Yeni yayınlanan ‘Kapadokya’daki Amerikalı Misyonerlerin Bilinmeyen Tarihi (1853-1903)’ başlıklı bir kitapta Talas’taki bir çanın 1876’dan 2000’li yıllara uzanan hikâyesi de yer alıyor.
19 Temmuz 2018
‘Yeni sistemde dikkatler yerel yönetimlere çevrilecek’
Cumhurbaşkanlığı yönetim sistemi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 9 Temmuz’daki yemin töreniyle birlikte yürürlüğe girdi. Yeni sistem beraberinde pek çok soruyu da gündeme getirdi. Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın göreve başladığı ilk günden itibaren cumhurbaşkanlığı tarafından birbiri ardına yayınlanmaya başlayan Kanun Hükmündeki Kararname’ler (KHK) kafaları daha da karıştırdı. Cumhurbaşkanlığı yönetim sistemini ve bu sistem çerçevesinden önümüzdeki dönemde yaşanacak olası gelişmeleri Anayasa hukuku uzmanı Prof. Dr. Sevtap Yokuş’la konuştuk.
12 Temmuz 2018
‘Antakyalı Arapdilli Ortodokslar İstanbul’da hak ettikleri saygıyı görmeliler’
‘Üç Milliyetçiliğin Gölgesinde Kadim Bir Cemaat: Arapdilli Doğu Ortodoksları’ başlıklı kitap İstos Yayınları’ndan çıktı. Editörlüğünü Haris Rigas’ın yaptığı kitapta, Antakya’da Arapça konuşan, dini olarak Ekümenik Patrikhane’ye bağlı olan Ortodoks Cemaati’ne dair dört makale yer alıyor. ‘Örnek Vatandaşlar mı? Beşinci Kol mu?: Sekülerlik İle Çokkültürlülük Arasında Suriye ve Türkiye’deki Rum Ortodoks Toplulukları’ başlıklı ilk makale Haris Rigas’a ait. ‘Antakya’da Rum (Arap) Hıristiyan Kimliğinin Görünürlük Biçimleri: Etnisite, Ayrımcılık ve Mülksüzleştirme’ başlıklı ikinci makale ise Şule Can ve Zerrin Arslan tarafından kaleme alınmış. ‘İstanbul’da Yaşayan Antakyalı Ortodoksların Kendilerini Kimliklendirme Süreci ve İstanbul Rum Cemaatiyle İlişkisellikleri’ başlıklı üçüncü makale ise Özgür Kaymak ve Anna Maria Beylunioğlu tarafından yazılmış. ‘Nar Ağaçlarının Köyü Tokaçlı’ başlıklı dördüncü ve son makale ise Polina Gioltzoglou tarafından kaleme alınmış.
7 Temmuz 2018
İskân kurumunu yeniden düşünmeliyiz
Şehircilik ve nüfus çalışmaları deyince Türkiye’de akla ilk gelen isimlerden olan Sema Erder’in ‘Zorla Yerleştirmeden Yerinden Etmeye: Türkiye’de Değişen İskân Politikaları’ adlı yeni çalışması İletişim Yayınları’ndan çıktı. ‘Toplum mühendisliği’ kavramının sosyal bilimlerden gündelik siyasete taşındığı günümüzde, bu ‘mühendisliğin’ en etkili araçlarından birisi olan iskân politikalarını Sema Erder’le konuştuk.
2 Temmuz 2018
‘Antisemitizmle perde arkasından mücadele yetmez’
Roni Margulies’in ‘Ailem ve Diğer Yahudiler’ adlı yeni kitabı Everest Yayınları’ndan çıktı. Margulies’in kendi yaşam öyküsünden motiflerle oluşturduğu edebi metinlerden oluşan kitap, Türkiye’nin yakın tarihinden de çarpıcı sahneler içeriyor. Margulies’le kitabından yola çıkarak Türkiye Yahudilerine ve Antisemitizme uzanan bir söyleşi yaptık.
2 Haziran 2018
Zor zamanlarda barışı konuşmak
Geçen hafta, 26-27 Nisan tarihlerinde, Demokratik Gelişim Enstitüsü (DPI) Norveç’in başkenti Oslo’da Türkiye’den bir grup gazetecinin katılımıyla ‘Zor Zamanlarda Türkiye’de Kapsayıcı Bir Diyalogu Güçlendirmek’ başlıklı bir toplantı düzenledi.
2 Mayıs 2018
Balıkçılıkta ‘organize işler’
Yalova tersaneler bölgesinde geçen 30 Mart akşamı aksiyon filmlerini aratmayacak sahneler yaşandı. Ancak maalesef medyada bu olay pek yer bulamadı. Sosyal medyada özellikle balıkçılık kamuoyunda büyük yankı uyandıran olay, Türkiye’de balıkçılık alanında yaşanan pek çok sorunu da bir kez daha gündeme getirdi. Kendisi de balıkçı olan, balıkçılık üzerine yazılarıyla tanınan aktivist Kenan Kedikli’yle yaşanan sorunları ve çözüm yollarını konuştuk.
11 Nisan 2018
‘Muhalefet yeni seçim kurallarına karşı birleşmek zorunda’
Baskın Oran’ın yeni kitabı ‘Etnik ve Dinsel Azınlıklar: Tarih, Teori, Hukuk, Türkiye’ Literatür Yayınları’ndan çıktı. Oran’la yeni kitabından yola çıkarak, Türkiye’de yaşanan siyasi gelişmelere ve bu hafta yapılan AB Zirvesi’ne uzanan bir söyleşi yaptık. Baskın Oran, “Siyasal İslam iktidar olup bunları bize yaşatmasaydı, bazıları sürekli diyeceklerdi ki, “Ah, İslam bi iktidara gelse, bi gelse, her şey kendiliğinden hallolacak”. Şimdi bu umut bitti çünkü Türkiye aşılanmış oldu. Aşı acı verir, ateş yapar, bir süre çekeceğiz” diyor.
2 Nisan 2018
Bolulu Ermeniler için felaketin tarihi 13 Ağustos 1920
Takvor Hopyan’ın ‘Milleti Sadıka’dan 1915 Ermeni Tehcirine: Pederimin Anıları’ adlı kitabı Puslu Yayınları’ndan çıktı. Halen Kanada’da yaşayan Hopyan, 1934’te İstanbul’da doğdu. İTÜ Mimarlık Fakültesi’ni bitiren Hopyan, 1969’da ailesiyle birlikte Kanada’ya yerleşti. Takvor Hopyan’ın babası Gığmes Hopyan ise Bolu’da 1887’de doğdu. 1915 Ermeni Soykırımı’na Ankara’nın Nallıhan ilçesinde yakalanan Gığmes Hopyan hayatta kalmayı başardıktan sonra tüm yaşadıklarını yazmaya başladı. 1985’te Kanada’da vefat ettiğinde Gığmes Hopyan oğlu Takvor’a anılarını derleyip yayınlamasını vasiyet etti. Bu kitapla Takvor Hopyan babasının vasiyetini yerine getirmiş oluyor. Bolulu Ermeniler hakkında önemli tarihsel veriler ve ipuçları da içeren kitap hakkında Takvor Hopyan, sorularımızı yanıtladı.
27 Mart 2018
‘Bu kitabı Türkler okusun diye yazdım’
Sosi Antikacıoğlu’nun kendisinin ve ailesinin geçmişini anlattığı ‘Geçmişimden Sesler ve Renkler’ adlı kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. Aslen Sivaslı olup, 1915’te Samsun’da yaşamakta olan baba tarafı ile aslen Trakyalı olan anne tarafının geçmişini ayrıntılı bir şekilde anlatan Antikacıoğlu, 6-7 Eylül’ü henüz 10 yaşındayken Büyükada’da yaşamış. 37 yıl Boğaziçi Üniversitesi’nde akademisyen olarak görev yapan, Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü’nde özellikle şiir üzerine verdiği derslerle adından söz ettiren Antikacıoğlu ile aile tarihinden yola çıkarak günümüzde Ermeni toplumunun yaşadığı sorunlara uzanan bir söyleşi yaptık.
19 Mart 2018
Türkiye’de 1915’i sorgulamak ulus devletin kuruluşunu sorgulamak anlamına geliyor
Ömer Turan ve Güven Gürkan Öztan’ın birlikte kaleme aldıkları ‘Devlet Aklı ve 1915: Türkiye’deki “Ermeni Meselesi” Anlatısının İnşası’ İletişim Yayınları’ndan çıktı. Kitap 1918’den 2015’e kadar Türkiye’de ‘Ermeni Meselesi’ anlatısının nereden nereye geldiğini çarpıcı bir dille anlatıyor. Turan ve Öztan ile kitaptan yola çıkarak, özellikle günümüzde ‘Ermeni Meselesi’ konusunda siyasi ve bürokratik aktörlerin tutumlarına ve söylemlerine uzanan bir söyleşi yaptık.
28 Şubat 2018
1864’ten günümüze Çerkesler ve Ermeniler
Elbruz Aksoy’un Çerkeslerle yaptığı sözlü tarih çalışmalarından oluşan ‘Benim adım 1864: Çerkes Hikâyeleri’ kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümü’nde ‘Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Beyaz Köleler’ başlıklı yüksek lisans tezini bitiren ve sözlü tarih çalışmalarına devam eden Aksoy’la kitabından yola çıkarak Çerkes tarihinden Çerkes-Ermeni ilişkilerine uzanan bir söyleşi yaptık.
26 Şubat 2018
Bu topraklarda Protestanlığın tarihi 17. yüzyıla uzanıyor
Behnan Konutgan’ın ‘Anadolu’da Hıristiyanlık’ başlıklı kitabı Yeni Anadolu Yayıncılık (YAY) tarafından yayınlandı. Kitap, Türkiye’de Protestanlığın tarihiyle ilgili oldukça ilginç veriler içeriyor. Behnan Konutgan, Hıristiyan İlahiyatı üzerine yüksek lisans ve doktora öğrenimini Almanya’nın Martin Bucer Akademisi’nde tamamladı. Kitabı Mukaddes Şirketi’nin 2001’de yayınlanan Kutsal Kitap çevirisini yapan ekipe yer alan Konutgan, halen Martin Bucer Akademisi İstanbul Başkanlığı görevini sürdürüyor. Konutgan ile Türkiye’de Osmanlı dönminden günümüze Protestanılığın geçirdiği tarihsel süreci ve bu süreçte Ermenilerin yerini konuştuk.
13 Şubat 2018
Kayseri’den Amerika’ya canlı yayın tadında mektuplar
Garabed Kocayan ve babası Harutyun, bir yıl arayla 1912 ve 1913’te Kayseri yakınlarındaki Efkere köyünden ABD’’ye göç ederler. O çok sevdikleri köylerini bir daha hiç göremezler. Anavatanlarından geriye hatıraları ve 1912-15 arasında Efkere’de bıraktıkları sevdikleri tarafından yazılmış bir deste mektuptan başka hiçbir şeyleri kalmaz. İşte o mektuplar, yüz yıldan fazla bir süre sonra özenle Türkçe ve İngilizceye çevrilerek okuyucuyla buluştu. Büyük bölümü dönemin ve bölgenin Türkçesinde Ermeni harfleriyle yazılmış mektuplar, artık yok olmuş olan Efkere Ermenice diyalektinde pasajlar da içeriyor. Kitabı yayına hazırlayanlardan ve aynı zamanda mektupları Türkçeye çeviren tarihçi Şükrü Ilıcak ile konuştuk.
27 Ocak 2018
Antakya’da görünürde en büyük sorun vakıf malları
Ortadoğu Arap Halkları Araştırma Enstitüsü (Arap Enstitüsü-Der), ‘Antakya’da Yaşayan Arap (Rum) Hıristiyanlar’ başlıklı bir araştırma yayınladı. Projeye katkıda bulunanlardan, Arap Enstitüsü-Der’in kurucularından Şule Can'la konuştuk.
19 Ocak 2018
‘Kıbrıs’ta seçimden yeni bir seçim çıktı’
7 Ocak 2018’de yapılan milletvekilliği erken genel seçimleri, hiçbir partinin tek başına hükümet kurmasına imkan tanımadı. İlk defa yüzde 62 gibi düşük bir katılımla yapılan seçimden yüzde 35 civarında oy alarak birinci parti çıkan Ulusal Birlik Partisi (UBP) koalisyon hükümeti kurmak için kendisine ortak arıyor. Kıbrıs Üniversitesi’nden Niyazi Kızılyürek’le seçim sonuçları sonrasında Kıbrıs’ta yaşanabilecek gelişmeleri konuştuk.
11 Ocak 2018
Balat’ta bir Saroyan
Artür Saroyan, yazar William Saroyan’ın akrabası. Balat’ın en beğenilen kafelerinden biri olan Fida’yı işleten Saroyan’la ailesinin hikâyesini konuştuk.
24 Kasım 2017
Türkiye’de Yahudi olmak deyince…
Raşel Meseri ve Aylin Kuryel tarafından derlenen ‘Türkiye’de Yahudi Olmak: Bir Deneyim Sözlüğü’, İletişim Yayınları’ndan çıktı. Genç bir Yahudi kadının Türkçesindeki Yahudi aksanından kurtulma gayretlerinden, ilk kez bir Yahudi ile tanışan insanların ilk izlenimlerinin yarattığı etkiden, Yahudi karikatürlerinin prototipi haline gelen Salamon karakterine çok farklı ve çeşitli öznellikler ile tarihsel vakayı kayıt altına alan ‘deneyim sözlüğü’, 71 kişinin katkılarıyla hazırlanmış. Kitabı derleyenler Raşel Maseri ve Aylin Kuryel, sorularımızı birlikte yanıtladılar.
17 Kasım 2017
Babayan’ın tanıklığıyla Antep 1915-22
1915 Ermeni Soykırımı’ndan sağ kurtulan Antepli Ermeni din adamı Nerses Babayan’ın tehcir sırasında ve sonrasında yaşadıklarını kendi ağzından aktaran, ‘Günlüğümden Sayfalar’, Tarih Vakfı Yurt Yayınları tarafından yayınlandı. Kitabın çevirmeni ve derleyeni, kendisi de Antep ve Antep Ermenileri üzerine çalışan bir tarihçi olan Ümit Kurt’la Babayan’ın günlüğü ve Antep’te 1915-22 döneminde yaşananlar hakkında konuştuk.
14 Kasım 2017
‘Yahudiler 500 yıldır konuğumuzdur’ saptaması iki bin yıl hata payı içeriyor
‘Anadolu Yahudileri: Ege’de Yahudi İzleri’ başlıklı kitabın yazarı Dr. Siren Bora'yla kitabını ve Türkiye Yahudilerinin günümüzdeki durumunu konuştuk.
13 Ekim 2017
Sen misin Karabağ’a giden
Azerbaycan Başsavcılığı'nın çıkardığı, Karabağ'a giden Ufuk Uras, Ali Bayramoğlu, Erol Katırcıoğlu ve Sait Çetinoğlu'yl ilgili tutuklama kararına tepkiler devam ediyor. Ufuk Uras “Karabağ'a her ülkeden turist kafileleri ve ABD Kongre heyeti gibi gruplar gelip giderken sadece bize yönelik bir tutuma anlam veremedim” diyor. Ali Bayramoğlu ise “Normal olarak Ankara’nın Bakü’ye karşı kendi vatandaşlarına net ifadelerle sahip çıkması gerekir. Dışişleri Bakanlığı durumu geçiştirmeyi tercih etti” dedi. Devletler Özel Hukuku uzmanı Yücel Sayman ise “Kararın kaldırılması gerekir” diyor.
5 Ekim 2017
Musa Dağ’ı bu kez direnişçiler anlatıyor
Ermeni Soykırımı’nın unutulmaz sayfalarından, ‘Musa Dağ Direnişi’nin gerçek hikâyesi Aras Yayınları tarafından yayınlandı. Franz Werfel’in ünlü romanı ‘Musa Dağ’da Kırk Gün’ ile edebiyat tarihine geçen direniş, bu kez bizzat tanıklarının diliyle okurlara sunuluyor.
29 Eylül 2017
“Referandumdan en az yüzde 70-80 ‘evet’ çıkar”
Irak Kürdistanı Bölgesel Yönetimi (IKBY) 25 Eylül’de bağımsızlık referandumuna gidiyor. Çok az bir süre kalmasına rağmen referandumla ilgili tartışmalar tüm hızıyla sürüyor. Duhok’taki Kürdistan Amerikan Üniversitesi’nin Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkanı Dr. Arzu Yılmaz ile referandum sürecini konuştuk.
15 Eylül 2017
“Hayastan’da kendi tarihinizi öğreniyorsunuz”
Şalom gazetesi yazarlarından Selin Süar Oral, 2 Ağustos tarihinde yayımlanan Şalom’daki ‘Köşebaşı’ adlı köşesinde ‘Hayastan’ın Yahudileri’ başlığı altında Ermenistan izlenimlerini ve Ermenistan’da yaşayan Yahudileri yazdı. Oral ile yazısından yola çıkarak, Ermenistan izlenimlerinden Türkiye-Ermenistan ilişkilerine uzanan bir söyleşi yaptık.
28 Ağustos 2017
Ankaralı Ermeni Katoliklerin ‘tehcir’ günleri
‘Ankara Vukuatı’, Ankaralı bir Katolik Ermeni olan Simon Arakelyan’ın 1915’te yaşadıklarını anlatıyor. Resmi tezlerde ‘tehcirden muaf’ tutuldukları söylenen Ermeni Katoliklerin sürgün ve katliamlar sırasında neler yaşadığına ışık tutan bu tanıklık, Ankara’nın Hıristiyan nüfusunun başına gelenleri anlamak açısından da çarpıcı veriler sunuyor.
11 Ağustos 2017
‘Hakikate bağlı gazetecilik yapmakla hukuk devleti istemek arasında fark yok’
Gazeteci yazar ve tasarımcı Ümit Kıvanç’ın ‘O Meslek Bunalımda: Gazeteciliğin Kendine, Neoliberalizm ve Sanal Alemin Basına Ettikleri’ başlıklı çalışması P24 Medya Kitaplığı tarafından yayınlandı. Gazeteciliğin son dönemde dünyada ve Türkiye’de yaşadığı sorunları ele alan kitapta, basının geleceğine yönelik öngörüler de yer alıyor. Kıvanç’la kitabından yola çıkarak gazeteciliğin dününü ve bugününü konuştuk.
4 Ağustos 2017
‘Amiralar Türkiye’nin mali bağımsızlığının en sağlam teminatı oldular’
Onnik Jamgoçyan’ın ‘Osmanlı İmparatorluğu’nda Sarraflık: Rumlar, Museviler, Frenkler, Ermeniler’ kitabı Yapı Kredi Yayınları’ndan çıktı. Osmanlı tarihi uzmanı olan Jamgoçyan, kitabında ‘amira’, ‘banker’, ‘para adamı’ ya da ‘sarraf’ olarak adlandırılan gayrimüslim tüccarların, sanayi ve mimari alanlarında oynadıkları rolü ele alıyor. Doktorasını Fransa’da Paris I-Panthéon Sorbonne Üniversitesi’nde 1730-1853 döneminde Osmanlı İmparatorluğu’nun ve İstanbul’un mali tarihi üzerine yapan Jamgoçyan’la kitabından yola çıkarak Osmanlı mali yaşamında ve Osmanlı Ermeni toplumunda Ermeni ‘sarraf’ların rolü üzerine konuştuk.
28 Temmuz 2017
‘Dünyaya dağılmış bir Kurtuluş diasporası var’
Araştırmacı yazar Hüseyin Irmak’ın ‘Tatavla’dan Kurtuluş’a’ kitabı Aras Yayınları’ından çıktı. 2003’te yine Aras Yayınları’ndan çıkan ‘Yaşadığım Kurtuluş: İstanbul’da Bir Kadim Semt’ başlıklı kitabın genişletilmiş ve güncellenmiş baskısı olan ‘Tatavla’dan Kurtuluş’a’, semtin 2003’ten 2017’ye kadar yaşadığı değişimi izlemek açısından önemli veriler ve gözlemler içeriyor. Halen Kâğıthane Belediyesi basın danışmanlığı görevini sürdüren Irmak’la, Kurtuluş’u ve Kurtuluşluları konuştuk.
15 Haziran 2017