1915

Hrant Dink Vakfı’nın Anarad Hığutyun Binası’nda düzenlendiği Ermenice kursu vesilesiyle tanıştığımız Nareg Seferian, kökleri Maraş’a dayansa da Hindistanlı bir Ermeni. Seferian’la Hindistan’daki Ermeni topluluğu ve ülkenin Ermeniler için önemini konuştuk.

“Anneannem” kitabının yazarı avukat Fethiye Çetin bir toplantı için gittiği Kıbrıs’tan hem 1915 sonrasına dair yeni tortuların iziyle, hem de bir zamanlar Ermeni dünyasının en önemli eğitim merkezlerinden olan Melkonyan Okulu’nun yıllardır kapalı halde olması karşısında yüklendiği sorumlulukla döndü. Fethiye Çetin’in çarpıcı izlenimlerini aktarıyoruz.

Çanakkale Savaşı’nda Osmanlı ordusu tarafından esir alınan Anzak askerleri, tuttukları günlüklerle Ermeni Soykırımı’nın pek bilinmeyen bir yönünü açığa çıkarıyor. Yeni Zelandalı tarihçi ve gazeteci James Robins’in çalışmalarıyla gün yüzüne çıkan hikâyelerde, soykırıma tanıklık eden Anzak askerlerinin yaşadıkları anlatılıyor. Robins’le çalışmaları üzerine 1915’ten günümüze uzanan bir söyleşi yaptık.

HDP İstanbul milletvekili Garo Paylan, 1908-1915 yılları arasında milletvekilliği yapmış ve Nisan-Mayıs 1915’te gözaltına alınarak öldürülen yedi Ermeni milletvekiliyle ilgili Meclis Araştırması açılmasını istedi.

Diyarbakır’da oğlunun cenazesini sokaktan kaldırmak isteyen baba önce Vali’ye gitmiş. Vali, demiş, “Cenaze arabanı getir, al.” Vermemiş yüzü kapalı birileri. “Biz vali mali bilmeyiz” demişler. Savcıya yollanmış: Savcı demiş ki “Ölümünden biz sorumlu değiliz. Bunu kabul eden kağıdı imzala, oğlunu git, al, göm.” Almamış.

Pek çok acıya, katliama, faili meçhul cinayete tanık olduğumuz 2015, bu ağır içeriğiyle doğası gereği yüzyıllık Ermeni Soykırımı’na gönderme yaparken, kültür sanat dünyası da bu resmi tabuyla yüzleşilen pek çok etkinliğe ve işe evsahipliği yaptı. Farklı alanlardan isimlere bu yılın iz bırakan etkinliklerini ve o etkinliklerin toplumsal bellek üzerindeki etkilerini sorduk.

Van, ulusal ve uluslararası birçok filmin gösterildiği ‘Van Film Festivali’ vesilesiyle, Türkiye’den ve yurtdışından birçok yönetmen, oyuncu ve davetliye ev sahipliği yaptı. Festivalde, önceki yıllarda olduğu gibi bu yıl da Ermeni yönetmenlerin filmleri de gösterildi. Van’da, Alec Mouhibian ile yazıp yönettiği ‘1915’ adlı filmi izleyicilerle buluşan ve “İsmi ‘1915’ olsa da film 2015’i, bugünü anlatıyor” diyen Garin Hovhannisian’la, hem filmi, hem de ailesinin tarihini anlattığı kitabı hakkında konuştuk.

Milli Eğitim Bakanlığı, 26 Kasım günü yapılan TEOG sınavının 8. sınıf 1. Dönem 'T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi' kitapçığında yer verdiği iki soruyla Ermeni meselesini es geçmedi.

İstanbul Ermeni toplumunun sevilen seslerinden Bartev Garyan, 1915 kurbanları anısına verilecek özel konseriyle 30 Kasım'da Şişli Kent Kültür Merkezi'nde.

Eric Nazarian, Chris Bohjalian’ın 2013 yılında yayımlanan ‘The Sandcastle Girls’ adlı romanını sinemaya uyarlıyor. Proje, Ermeni Soykırımı’nı 1915’ten bugüne taşıyarak, kuşaklar boyu aktarılan etkileri ve insanî yönleriyle ele alıyor.