ERMENİ SOYKIRIMI

Anadolu’da 1890’larda başlayan Ermeni halkına yönelik kırımlar 1909 Adana Katliamı ve 1915 Ermeni Soykırımı ile doruk noktasına ulaştı. Bu acılı tarih, sadece tanıklıklarla değil, dönemin gazete ve mizah dergilerindeki çarpıcı karikatürlerle de kayda geçti. 101. yıl vesilesiyle biz de karikatürist-ressam Vrej Kassouny’nin seçtiği bir koleksiyonu okurlarımıza sunuyoruz.

Müslüm Üzülmez’in ‘Ergani Tarihinin Saklı Sayfası Ermeniler’ kitabı İsmail Beşikçi Vakfı Yayınları tarafından yayınlandı. Kendisi de Erganili olan Üzülmez kitabında, Diyarbakır’ın Ergani ilçesi ve çevresindeki Ermenilerin 1915’ten önce ve sonra yaşladıklarını ele alıyor. Ağırlıklı olarak sözlü tarih çalışmasına dayalı olan kitap, Ergani Ermenilerinin tarihiyle ilgili önemli bilgiler içeriyor. Üzülmez ile kitabından yola çıkarak ağırlıklı olarak günümüzde Erganililerin ‘Ermeni algısı’ üzerine konuştuk.

Alman Die Zeit gazetesinde yayınlanan açık mektupta, 43 akademisyen, sanatçı ve aydın Ermeni Soykırımı tasarısının kabul edilmesi istedi.

Çanakkale Savaşı’nda Osmanlı ordusu tarafından esir alınan Anzak askerleri, tuttukları günlüklerle Ermeni Soykırımı’nın pek bilinmeyen bir yönünü açığa çıkarıyor. Yeni Zelandalı tarihçi ve gazeteci James Robins’in çalışmalarıyla gün yüzüne çıkan hikâyelerde, soykırıma tanıklık eden Anzak askerlerinin yaşadıkları anlatılıyor. Robins’le çalışmaları üzerine 1915’ten günümüze uzanan bir söyleşi yaptık.

Daha izlemeden, ismiyle ağırlığını ele veren filmler vardır. ‘Who Killed the Armenians?’ işte böylesi bir belgesel.

Alman Sosyal Demokrat Parti (SPD) Meclis Grubu Başkanı Thomas Oppermann, “2 Haziran'da Federal Meclis, Ermenilere 1. Dünya Savaşı'nda uygulanan kitlesel katliamı 'soykırım' olarak tanımlayacak bir karar alacak” dedi.

Ermeni Soykırımı’nın 101. yıldönümü, yılın en yenilikçi etkinliklerinden biri olan ve ismini, Ermeni Soykırımı’nda akrabalarının öldürülüşüne tanık olan ve kendisi mucize eseri sağ olarak kurtulan Aurora Mardiganian’dan alan Aurora Ödülü ile anıldı. Bu yıl ilki verilen ödülün sahibi, Burundi’de iç savaş sırasında yüzlerce yetimin hayatını kurtaran Marguerite Barankitse (Maggy) oldu.

HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ, partisinin grup toplantısına Ermeni Soykırımı için özür dileyerek başladı. Yüksekdağ, “101. yılında Ermeni halkından özür diliyoruz. Elizabeth teyzeden özür diliyoruz, Kirkor amcadan özür diliyoruz. Dostumuz, yoldaşımız Garo’dan, kızkardeşimiz Roza’dan özür diliyoruz” diye konuştu.

Köln Üniversitesi Tarih Bölümü mezunlarından Sandy Zurikyan da, kısa süre önce tamamladığı tez konusunda Doğu Almanya ve Ermeni Soykırımı’nı konu edindi. Bir dönem Agos’un kültür sanat editörlüğünü de yapan Zurikyan’la Ermeni Soykırımı’nın Doğu Almanya’daki yansımalarını konuştuk.

ABD, Los Angeles’da 60 binden fazla kişi 24 Nisan Soykırımı anmak için yürüdü.