AİHM, 19 Aralık 2000’de mahkumların başlattıkları ölüm oruçlarına müdahale etmek için 20 cezaevine yapılan “Hayata Dönüş Operasyonu” kapsamında Bayrampaşa Cezaevi’ne uygulanan “Tufan” planının maruz kalan 22 mahkuma 137 bin euro manevi tazminat ödenmesine karar verdi.
19 Aralık 2000’de Türkiye’de 20 cezaevine yapılan “Hayata Dönüş Operasyonu” sırasında Bayrampaşa Cezaevi’nde bulunan mahkumların Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yaptığı başvuru sonuçlandı. AİHM’in bugün açıkladığı karara göre, “yaşam hakkı, işkence yasağı ve adil yargılanma hakkı” ihlallerinden suçlu bulunan Türkiye, 22 mahkuma toplam 137 bin Euro manevi tazminat ödeyecek.
Bianet’ten Ayça Söylemez’in haberine göre, AİHM’e başvuru yapan mahkumlar Birsen Kars, Şadi Özpolat, Nursel Demirdöğücü, Rıza Yıldırım, Mehmet Kulaksız, Mehmet Güvel, Hakkı Akça, Kemal Ayhan, Murat Acar, Mesude Pehlivan, Filiz Gençer, Kenan Günyel, Münire Demirel, Bekir Şimşek, Mustafa Gök, Ali Yalçın, Ercan Kartal, Gülizar Kesici, Serdal Karaçelik, Özkan Güzel, Süleyman Acar, ve Erkan Erdem’in başvurusunu inceleyen AİHM, 22 mahkuma 137 bin Euro manevi tazminat ödenmesine karar verdi.
Cezaevinde 12 kişi öldürülmüştü
19 Aralık 2000’de başlayan “Hayata Dönüş Operasyonu” kapsamında, “Tufan” adlı planın uygulandığı Bayrampaşa Cezaevinde 6’sı kadın 12 kişi öldürülmüş, kadınların yakılarak öldürüldüğü operasyondan sonra anlaşılmıştı.
Bayrampaşa Cezaevi’nde ölenlerden altı kişinin de mermi çekirdeğiyle öldüğü, 50 kadar kişinin de silahla yaralandığı Adli Tıp Raporlarında belirtilmişti.
Cezaevine düzenlenen operasyonla ilgili dava, olaydan 10 yıl sonra, 20 Nisan 2010’da açıldı, halen sürüyor. 167 mahkuma 27 Şubat 2001’de açılan dava ise zamanaşımıyla sonuçlandı, halen Yargıtay’da karar aşamasında.
Cezaevinde operasyona maruz kalan 22 mahkumun avukatları, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin yaşam hakkını düzenleyen 2. maddesi, işkence ve kötü muamele yasağının düzenlendiği 3. maddesi ve 6. maddesi uyarınca adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini söyleyerek AİHM’e başvurdu.
Yaşam hakkı, işkence yasağı
AİHM’in başvuruyla ilgili verdiği ve bugün açıkladığı kararı şöyle: “Birsen Kars, Mehmet Kulaksız, Serdal Karaçelik ve Hakkı Akça’nın yaşam hakkı, of Ercan Kartal, Şadi Naci Özpolat, Kenan Günyel, Serdal Karaçelik, Nursel Demirdöğücü, Mehmet Güvel, Filiz Gençer, Mehmet Kulaksız, Mesude Pehlivan ve Münire Demirel’in adil yargılanma hakkı ihlal edildi.
Münire Demirel, Gülizar Kesici, Nursel Demirdöğücü, Mesude Pehlivan ve Filiz Gençer’le ilgili de işkence yasağı ihlal edildi.”
Mahkemenin belirlediği manevi tazminatlar ise şöyle: Birsen Kars’a 20 bin, Mehmet Kulaksız’a 16 bin 500, Serdal Karaçelik’e 16 bin 500, Hakkı Akça’ya 12 bin, Münire Demirel’e 11 bin, Gülizar Kesici’ye 10 bin, Nursel Demirdöğücü, Mesude Pehlivan ve Filiz Gençer’e 9 biner, Ercan Kartal, Şadi Naci Özpolat, Kenan Günyel ve Mehmet Güvel’e 5 biner euro. AİHM ayrıca toplam 4 bin euro da maddi tazminata (mahkeme masrafı) hükmetti.
Suçsuz oldukları 15 yıl sonra ortaya çıkmıştı
Operasyona maruz kalan 399 mahkumun yargılandığı ‘Hayata Dönüş Operasyonu’ davasının geçen Ocak ayında görülen 98. duruşmasında karar çıkmış; mahpusların yargılandığı davada tüm sanıklar beraat etmişti.
