2018 Nobel Barış Ödülü, tecavüzün savaşlarda bir silah olarak kullanılmasını engellemek amacıyla yürüttükleri çalışmalardan dolayı Kongolu jinekolog doktor Denis Mukwege ve Ezidi insan hakları savunucusu Birleşmiş Milletler (BM) İyi Niyet Elçisi Nadia Murad'a verildi.
Nobel Ödülü'yle ilgili yapılan açıklamada, "Her ikisi de bu tarz savaş suçlarına dikkat çekilmesine ve bunlarla mücadele edilmesine odaklanan çabalara önemli katkılar yaptı... İkisi de kendi yöntemleriyle savaş zamanlarındaki cinsel şiddetin daha çok görünür kılınması ve bunu yapanların da yaptıklarından sorumlu tutulması için mücadele etti" denildi.
1955 yılında doğan Mukwege, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusunda bulunan Bukavu kentindeki Panzi Hastanesini kurdu. Bu hastanede, toplu tecavüze uğrayan kadınların tedavisi yapılıyor.
''Mucize Doktor'' olarak bilinen Mukwege, kısa bir süre önce düzenlenen bir ödül töreninde yaptığı açıklamada, "Tüm kurbanlar çok vahşi şekilde tecavüze uğramış halde geliyor. Hastaneye ulaşabilecek kadar hayatta kalabinelerde olağanüstü fiziksel ve psikolojik yıkım olduğu görülüyor. Gelenlerin büyük bir bölümünün jenital bölgelerinde kurşun ya da sivri cisimlerle yaralanmalar mevcut oluyor. Bu, bu bölgenin tarihinde görülmemiş düzeyde bir vahşilik" demişti.
Mukwege daha önce Birleşmiş Milletler İnsan hakları Ödülü ile Avrupa Parlamentosu'nun Sakharov Ödülü'nü almıştı.
25 yaşındaki Kürt insan hakları savunucusu Nadia Murad, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) tarafından kaçırılan ve esir kaldığı süre boyunca cinsel ve fiziksel şiddete maruz kalmış binlerce Ezidi kadından biri.
Nadia Murad, Sincar yakınlarındaki Kocho köyündeki evinden alınmış, Musul'a götürülmüş ve burada işkence ve tecavüze uğramıştı. Daha sonra kaçmayı başarmış ancak Sincar saldırısı sırasında annesini ve 6 erkek kardeşini kaybetmişti. Murad 2017 yılında yaşadıklarını anlattığı bir kitap yayınlamıştı.
Nadia Murad'ın kardeşi Norveç Ulusal Kanalı NRK'ya yaptığı açıklamada "Şu an ağlıyor ve konuşamıyor" dedi.
Nadia Murad Vakfı'nın eş kurucusu Elizabeth Schaeffer ise "Bu ödülü IŞİD tarafından öldürülen annesi için alıyor, ve elbette Ezidi Soykırımı için" dedi.
Murad da Sakharov Ödülü'nü almıştı. Irak Başbakanı Haydar Al Abadi bir kutlama mesajı yayınladı, Irak Parlamentosu'nun Ezidi milletvekili Vian Dakhil de "Bu, karanlığın zorbalığına karşı iyiliğin ve barışın zaferi" dedi.
Murad 2016'da Avrupa Konseyi Vaclav Havel İnsan Hakları ödülüne de layık görüldü. Murad, Strasbourg'daki ödül alırken yaptığı konuşmada IŞİD'in Ezidilere saldırılarını 'soykırım girişimi' olarak niteledi. Ayrıca "Dünya tepkisiz kalıyor" diyerek IŞİD militanlarının uluslararası suç mahkemelerinde yargılanması için çağrıda bulundu.
Nobel Barış ödülü 10 Aralık'ta Oslo'da verilecek. (BBC, Reuters)
