ALİN OZİNİAN-YEREVANGeride bıraktığımız hafta gündeme ilişkin değerlendirmeler yapan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın, “Ermenistan ve İsrail'in Türkiye'den yardım talebinde bulunduğu” iddiasında bulunması Türk basında büyük yankılara sebep oldu. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı yardım talep etmediklerini açıkladı. Bakanlık Türkiye Ermeniler Patrikliği tarafından yapılan “Erdoğan Ermenistan’a ilaç gönderme teklifinde bulundu” açıklamasını ise yorumlamak istemediğini bildirdi.
8 Nisan’da Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan ile bir telefon görüşmesi yapmış, konuşmanın detayları Patrikhane tarafından açıklanmıştı. Verilen bilgilerde “İstanbul Ermeni Patriği’ni şahsen arayan Erdoğan ‘Biz Bize Yeteriz Türkiyem’ kampanyasına Ermeni cemaatinin, din adamlarının ve vakıflarının katkılarından duyduğu memnuniyeti belirtmiş ve teşekkürlerini iletmiştir. Ermenistan vatandaşlarına ülkelerine dönme kolaylığı sağlandığını belirtmiş ve Ermenistan’a ilaç yardımında bulunmak üzere girişimlerinin olduğunu açıklamıştır.” denmişti. Bu gelişmelere paralel olarak, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın açıklamaları tartışmalara da sebep oldu.
Ermenistan Dışişleri Bakanlığı’nın Basın Sözcüsü Anna Nağdalyan, kapalı sınırların açılmadığı ve diplomatik ilişkilerin tahsis edilemediği bu duruma rağmen koronavirus salgını sebebi ile Ermenistan vatandaşlarının Türkiye’den dönmelerinin nasıl sağlandığını açıkladığı basın toplantısında, Türkiye Ermeni Patrikliği’nin basın açıklaması ile ilgili de yorum yaptı.
Ayrıca “ArmenPress” haber ajansına da konuşan Nağdalyan, Ermenistan'ın özellikle koronavirüsün yaygın olduğu ülkelerde zor durumda kalan vatandaşlarının dönüşünün sağlanmasına öncelik verdiğini kaydederek, “Türkiye’de bulunan ve ülkeye dönmek isteyen yaklaşık 100 vatandaş, Ermenistan Dışişleri Bakanlığı’na başvurmuştu. Dışişleri Bakanlığı’nın çabaları ve finansmanı ile yetmişe yakın vatandaşımızın Gürcistan üzerinden dönüşü sağlandı. Onlar Ermenistan’a varınca 14 günlük zorunlu karantina altına alınacak” dedi.
İstanbul Ermeni Patrikliği’nin basına yaptığı açıklamadaki “Erdoğan Ermenistan’a koronavirüse karşı mücadele kapsamında ilaç yardımı sağlamaya hazır” bilgisine de değinen sözcü “Ermeni Patrikliği’nin, Türkiye Cumhurbaşkanı ile yapılan telefon görüşmesi hakkındaki basın açıklamasından haberimiz var. Üçüncü taraf olarak resmi olmayan bir açıklamayı yorumlamayı tercih etmiyoruz. Gündemimizde böyle bir konu yok.” dedi.
Çin’in yardımı ve “Ararat”
Aynı günlerde Çin, salgınla mücadele kapsamında Ermenistan’a tıbbi yardım malzemesi gönderdi. Çin’den Ermenistan’a gönderilen malzemeler arasında 120 adet suni solunum cihazı, 2 oksijen istasyonu, 60 bin adet test, 60 bin tıp maskesi, 280 bin koruyucu maske, 20 bin koruyucu gözlük, 100 bin koruyucu kıyafet ve ilaç yer aldı. Çin’in gönderdiği yardım malzemesinin üzerinde yazan mesajda, “Dostluğumuz Ararat (Ağrı) Dağı’ndan daha yüksek ve Yangtze nehrinden daha uzun olsun” ifadeleri bulunuyordu.
Bu mesajlar Türkiye’de kızgınlığa sebep oldu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, Ermenistan'a gönderilen yardım paketlerinde Ağrı Dağı'na atıfta bulunulduğu haberi üzerine izahat istendiğini açıkladı.
Bu yeni gelişme ve Türk basından devam eden “Ermenistan Türkiye’den yardım talep ediyor.” haberleri üzerine Ermenistan Dışişleri Bakanlığı yeni bir açıklamada bulunarak Türkiye tarafından gelen iddialara cevap verdi.
“Destek ricasında bulunmadık”
Açıklamada “Biz defalarca zor durumda bulunan vatandaşlarımızın, özellikle salgın hastalığının yoğun olarak yayıldığı ülkelerden vatanlarına dönmelerini sağlamak için devamlı çaba sarfettiğimizi belirttik. Bu bağlamda Cuma günü Türkiye’de bulunan ve Ermenistan’a dönmek isteyen 73 vatandaşımız ülkesine geri döndü. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı resmi olarak bu konuda Türkiye ve Gürcistan resmi makamlarıyla işbirliğinde bulundu. Türkiye ile işbirliği sadece bu konu üzerinde gerçekleşti ve bu çerçeve dışında herhangi bir destek ricasında bulunmadık” dendi.
Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında, ayrıca, Türkiye'nin Ermenistan'a devam eden ticari ablukasının devam ettiği hatırlatıldı ve şöyle dendi: “Ne yazık ki, Türk tarafından COVID19 ile mücadele bağlamında yapılan bazı açıklamalar, siyasetten uzak insani yardım ortamını desteklememektedir. Üçüncü ülkeler tarafından halklar ve ulusal sembolleri aracılığı ile iki ülke arasındaki dostluk vurgusunun, gereksiz yere siyasileştirilerek ve saygısızlık edilerek Ermenistan'a sağlanan yardımı hedeflemesi özellikle üzücüdür” denildi.
