Adı ‘tatlı’ bahtı acılarla dolu ‘Anuş’un hikayesi

Armen Dikranyan’ın bundan 100 yıl önce, büyük şair Tumanyan’ın lirik şiiri üzerine bestelediği Anuş operası, Levon Taberyan’ın dans tiyatrosu yorumuyla yepyeni bir anlam kazanıyor.

Baruyr Kuyumciyan
baruyr@agos.com.tr

9 Mart’taki prömiyerinden dört gün sonra düzenlenen gala gecesinde ‘Anuş Olmak’, izleyicilerin beğenisini toplamayı başardı. 13 Mart Çarşamba akşamı Kent Kültür Merkezi’ni dolduran sanatseverler, İstanbul Ermeni toplumunun kültür sanat yaşamındaki önemli bir değişime de şahit oldu. Zaman zaman kendisini tekrarladığından yakınılan kültür etkinlikleri arasında yeni bir soluk olarak öne çıkan ‘Anuş Olmak’ hazırlanışı, sahnelenişi ve sunuşu açısından da oldukça titiz bir çalışmanın ürünü olarak izleyiciyle buluştu.

Anuş Olmak'ta, Anuş'u ve Yansıması'nı iki kızkardeş canlandırıyor. Anuş'u (Solda) Klodin Sarıboyacıyan, Anuş'un Yansıması'nı ise Karolin Sarıboyacıyan (Sağda) canlandırıyor.

Pangaltı Lisesi’nden Yetişenler Derneği’nin desteğiyle gerçekleşen ve bu yıl kuruluşunun 175. yılını kutlayan Surp Agop Hastanesi Vakfı’na ithaf edilen gösteri, iki yıl boyunca sürdürülen çalışmaların ardından sahnelendi. 25 yıl önce Arto Berberyan’ın sahnelediği ‘Anuş-ig’ adlı eserde yer alan ve Anuş’un hikayesinden çok etkilendiğini belirten Levon Taberyan’ın bu son projesinde, o günden bugüne yaptığı yolculuğun bir süzümlemesi de hissediliyor.

90’lı yılların başından itibaren toplumun karşısına iddialı ve farklı projelerle çıkan Taberyan, Anuş operasının iskeletine modern dansı ve teatral unsurları eklemleyerek, yepyeni ve başarılı bir esere imza atmış. Sahnedeki 24 dansçısını, sahne arkasındaki ekibini, kendi alanında tanınmış profesyonelleri ve cemaatin önemli kurumlarını projesine inandırarak hepsinden en üst düzey verimi almayı da başarmış. Taberyan’ın çitayı yükselten bu prodüksyonu, aralarındaki tatlı rekabetle hep daha iyisini sergilemeye çalışan sanat topluluklarımızda şüphesiz yeni bir heyecan yaratacak.

Anuş oldular

Haftalar öncesinden paylaşılan tanıtım videoları, bir film projesini andıran posterleri ve zengin içerikli web sayfasıyla merak uyandıran ‘Anuş Olmak’, Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül’ün atıl durumdaki Kent Sineması’nı dönüştürerek Şişli’ye kazandırdığı Kültür Merkezi adına da önemli bir dönüm noktası oldu. Zira, İstanbul’un en kalabalık semtlerinden Şişli’nin olağan keşmekeşi içerisinde, bir sanat etkinliğinin galasına davetli şık giyimli bir topluluğun, Kent Kültür Merkezi’ne yönelmesi, Şişli’de unutulan bir kültürün canlanmasına da kapı açar nitelikteydi. ‘Adım adım Anuş olmak’ stikerlarının üzerine basarak salona yönelmek de ayrı bir hoşluk olmuş. Böylesine iddialı bir sunumla beklentileri yükselten gösteri sahnelenirken, kafalardaki ‘acaba’ları yok etmesi de pek fazla sürmedi. Tamamı amatör dansçılardan oluşan grup, hikayenin kurgulandığı birinci bölümde, kalabalık sahnelerdeki koreografi ve teatral anlatım sayesinde izleyenlerin bu farklı yoruma alışmasını sağlıyor.  Anlık bir kibrin sebep olduğu önüne geçilemez bir öfke yüzünden, mutlu bir hikayenin trajediye dönüşmesini anlatan eserde, Taberyan’ın kader anlayışı etkisini gösteriyor. Hikayenin sonunu, başından belli eden bir karakter olarak, Anuş’un yansımasını canlandıran Karolin Sarıboyacıyan Mamigonyan, Taberyan’ın yorumunda eserin başlangıcından itibaren sahnede zaman zaman kendisini gösteriyor. Anuş’u karanlık bir sona sürükleyen Kader rolündeki Sarem Külegeç Şeşetyan, Mozart’ın Sihirli Flüt’ündeki Gece Kraliçesi gibi hikayenin kurgusunda önemli bir figür olarak başarılı bir şekilde öne çıkıyor.  

Oyunda Sarem Külegeç Şeşetyan 'Kader' rolünde karşımıza çıkıyor.

Armen Dikranyan’ın ölümsüz eserindeki folklorik unsurlar sayesinde, modernin yanında halk danslarının da kendisine yer bulduğu eserde, akıcı bir anlatımla birbirinin ardına eklenen sahneler, Anuş’u kendisini bekleyen kaçınılmaz sona adım adım yaklaştırıyor. Başroldeki Anuş karakterini canlandıran Klodin Sarıboyacıyan’ın performansı da sahnedeki herkesle birlikte eserin sonunda zirveye çıkıyor ve gerçekten Anuş olmayı başarıyor. Bu performansı kendisine Natalie Portman’ın ‘Siyah Kuğu’su gibi oskar getirmeyecek olsa da alkışları hak ediyor.  Sahnedeki genç dansçılar göz doldururken, yaş ortalamasını yükselten dansçılar da onlardan geri durmayarak eserin teatral kurgusuna önemli bir katkı sağlıyor.

Tamamı amatör ve başka işlerle uğraşan bir ekibe, alanında profesyonellerin yanı sıra kurumlarımızın da destek vermesi, kendi liginde çitayı oldukça yükseltmeyi başarmış gibi gözüküyor.  Anuş’un trajedisini bir başarı hikayesine dönüştüren ‘Anuş Olmak’, 18 Mart ve 4 Nisan tarihlerinde tekrar izleyici karşısına çıkacak. Bu etkinliklere davetiye bulunamaması nedeniyle, 18 Nisan'da düzenlenmek üzere ek bir gösteri daha tertiplendi.  

Mustafa Sarıgül İstanbul’u istiyor

Çeşitli kesimleri buluşturması açısından da ilgi çekici olan etkinlikte bir de haber değeri taşıyan gelişme yaşandı. Anuş Olmak’ın 13 Mart Çarşamba günkü gala gösterimine, vakıf temsilcileri ve toplumun önde gelenleriyle birlikte, Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan, Katolik Ermenilerin dini lideri Kerabaydzar Kevork Khazumyan, Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül ve yardımcısı Vasken Barın ile Adalar Belediye Başkanı Mustafa Farsakoğlu ve yardımcısı Raffi Hermon Araks katıldı.

Gösterinin başlangıcından önce Surp Agop Hastanesi Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Bernar Sarıbay’ın elinden bir şükran plaketi alan Sarıgül, bazı açıklamalarda bulundu. Cemaate yakınlığının doğduğu Erzincan’ın Armıdan köyündeki mozaiğin üzerinde bıraktığı etkiden kaynaklandığını belirten Sarıgül, bu çeşitliliği Şişli’de her zaman korumaya çalıştığını ifade etti ve bunun tüm Türkiye'ye örnek olması gerekitiğini söyledi.

‘Anuş Olmak’ı 2015’te açılması hedeflenen Şan City’de tekrar sahnelemek istediklerini belirten Sarıbay’ın temennilerini paylaşan Sarıgül, vakıf yönetimiyle birlikte Belediye Meclisi’nde ve çeşitli platformlarda Şan City adına verilen hak mücadelesine desteklerini hatırlattı. Şişli’deki hoşgörü ve özgürlük ortamını tüm Türkiye’ye yaymayı arzuladığını belirten Sarıgül, Maslak konusuna da değindi; ‘Bugün Maslağı alırlar ama yarın tüm İstanbul’u verirler’ diyerek İstanbul Belediye Başkanlığı’na adaylığını koyacağının sinyallerini de verdi.

Anuş Olmak'a büyük ilgi

Pangaltı Lisesinden Yetişenler Derneği'nin desteğiyle Levon Taberyan'ın sahneledeği 'Anuş Olmak' büyük ilgiyle karşılaştı. Şişli Kent Kültür Merkezi'nde sahnelenen dans tiyatrosunun, 19 Mart ve 4 Nisan'daki gösterilerine bilet bulunamadığı için 18 Nisan'da ek bir görteri düzenleneceği bildirildi.

Kategoriler

Kültür Sanat Dans