Բացուեցաւ Ինճիճեանի «Հայկական եկեղեցիներու մանրակերտներ» ցուցապանդէսը

Հայ ճար­տա­րագի­տական արո­ւես­տի մեր օրե­րուն հա­սած վառ օրի­նակ­նե­րը կը վկա­յեն իր ժա­մանա­կի բարձրա­գոյն շի­նարա­րական կա­տարե­լագոր­ծութեան մա­սին։ Ափ­սոս որ անոնցմէ շա­տեր դա­րեր շա­րու­նակ տե­ւող իրենց գո­յու­թիւնը աւար­տին բե­րած են վեր­ջին հա­րիւ­րա­մեակի չա­րագոր­ծութեանց հե­տեւան­քով։ Ան­հա­մար են Արեւմտեան Հա­յաս­տա­նի տա­րած­քին մէջ մարդկանց ձեռ­քով աւե­րուած վան­քերն ու եկե­ղեցի­ները։ Նոյ­նիսկ անոնցմէ ոմանք հան­դի­սացան փլուզման յա­տուկ արա­րողա­կար­գի։

Միւս կող­մէ այդ ճար­տա­րագի­տական կո­թող­նե­րը կը հմա­յէին արո­ւես­տա­սէրի աչ­քե­րը եւ պատ­ճառ կը դառ­նա­յին այդ ոճի այլ ար­տադրու­թիւննե­րով յա­րատե­ւու­թեան։

Այդպի­սինե­րէն է Տի­րան Ին­ճի­ճեանի ման­րա­կերտնե­րը, որոնք հա­ւատա­րիմ մնա­լով բնորդնե­րու հա­մեմա­տու­թեան, կա­տարեալ պատ­կե­րացում կու տան այդ շի­նու­թիւննե­րու մա­սին։

Մխի­թարեան Վար­ժա­րանի հիմ­նադրու­թեան 200 ամեակի մի­ջոցա­ռումնե­րու ծի­րէն ներս կա­յացաւ յա­տուկ ցու­ցա­հան­դէս մը, Հայ Կա­թողի­կէ Սուրբ Աս­տո­ւածա­ծին Աթո­ռանիստ Եկե­ղեց­ւոյ մէջ։

20 Սեպ­տեմբեր Շա­բաթ օր, կա­յացող բաց­ման հան­դի­սու­թեան ներ­կայ գտնո­ւեցաւ Ն.Ա.Տ. Սա­հակ Բ. Պատ­րիարք Հայ­րը, իր հետ ու­նե­նալով Գերշ. Տ. Արամ Ար­քեպս. Աթէ­շեանը, Պէ­յօղ­լո­ւի Ս. Եկե­ղեցեաց Քա­րոզիչ Հոգշ. Տ. Յա­րու­թիւն Վրդ. Տա­մատեանը եւ Պատ­րիար­քա­կան Փո­խանորդ Արժ. Տ. Գրի­գոր Ա. Քհնյ. Տա­մատեանը։

Մխի­թարեան Վար­ժա­րանի 200-ամեակին ձօ­նուած հան­դի­սու­թեան հո­վանա­ւորն էր Հայ Կա­թողի­կէ հա­մայնքի վի­ճակա­ւոր Գերյ. Տ. Վար­դան Թ. Ծ. Վրդ. Գա­զան­ճեան Գե­րապայ­ծառ։ Հան­դի­սու­թեան գլխա­ւորեց Ամե­նապա­տիւ Ս. Պատ­րիարք Հայ­րը, Հայ Կա­թողի­կէ հո­գեւո­րական դա­սը, Մխի­թարեան Միաբա­նու­թեան քա­ղաքիս հայ­րե­րը՝ Գերյ. Հ. Սար­գիս Ծ. Վրդ. Էր­մէն եւ Գերյ. Հ. Յա­կոբոս Ծ. Վրդ. Չօ­փու­րեան, ինչպէս նաեւ Կէ­տիկ­փա­շայի Հայ Աւե­տարա­նական Եկե­ղեց­ւոյ Պա­տուե­լին Գրի­գոր Աղա­պալօղ­լուն, Սեւ Ծո­վեան Տնտե­սական Հա­մագոր­ծակցու­թեան Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պետու­թեան մշտա­կան ներ­կա­յացու­ցիչ Նա­յիրի Պետ­րո­սեան։

Հան­դի­սու­թեան աւար­տին ներ­կա­ներ բարձրա­ցան դահ­լիճ, ուր կա­տարո­ւեցաւ բաց­ման հան­դի­սու­թիւնը։ Յա­ջոր­դա­բար Տի­րան Ին­ճի­ճեանի որ­դին՝ Էրօլ Ին­ճի­ճեան տե­ղեկու­թիւններ տո­ւաւ աշ­խա­տու­թեանց եւ տա­ճար­նե­րու մա­սին։ Ներ­կա­ներ հե­տաքրքրու­թեամբ հե­տեւե­ցան Ս. Էջ­միած­նի Մայր Տա­ճարի, Զո­ւարթնո­ցի Տա­ճարի, Աղ­թա­մարի Ս. Խաչ Տա­ճարի եւ տա­կաւին բա­զում եկե­ղեցի­ներու ման­րա­կեր­տե­րուն։ Յա­ջոր­դիւ ող­ջոյնի խօսք ար­տա­սանեց Գե­րապայ­ծառ Տ. Վար­դան Թ. Ծ. Վար­դա­պետը եւ յայտնեց, որ ան­մո­ռանա­լի օր մը կ՚ապ­րէին Հայ Կա­թողի­կէ Առաջ­նորդա­րանի մէջ։ Հայ­կա­կան տա­ճար­նե­րու ման­րա­կերտնե­րը առիթ կը դառ­նա­յին, որ մենք առա­ւել եւս մօ­տէն ծա­նօթա­նանք մեր հո­գեւոր ու մշա­կու­թա­յին ան­ցեալին։ Այս առ­թիւ ող­ջունեց Պատ­րիարք Հօր եւ հիւր հո­գեւո­րական­նե­րուն ներ­կա­յու­թիւնը։

Հուսկ բան­քը ար­տա­սանեց Պատ­րիարք Հայ­րը եւ անդրա­դար­ձաւ գե­ղարո­ւես­տի կա­րեւո­րու­թեան, յայտնեց, որ կան մար­դիկ որոնք ժա­մանա­կը կը սա­ռեց­նեն եւ իրենց տե­սած դրո­ւագը կ՚ան­մա­հաց­նեն գրի եւ կամ գծի ճամ­բով։ Ահա, Ին­ճի­ճեան կա­տարած էր այս մէ­կը եւ այ­սօր ներ­կա­ներ իր աշ­խա­տու­թեան շնոր­հիւ կը տես­նէին մեր դա­րաւոր հայ­կա­կան մշա­կոյ­թէն դրո­ւագ­ներ։ Որ­քան լաւ ու­սումնա­սիրո­ւած էին եւ որ­պէս հե­տեւանք կար­ծէք տա­ճար­ներ սե­նեակի մը մէջ մար­մին առած էին։ Ին­ճի­ճեան յա­ջողած էր հսկայ տա­ճար­նե­րը սե­նեակի մը մէջ ամ­փո­փել եւ այ­ցե­լու­նե­րուն պատ­մա­կան ու մշա­կու­թա­յին դաս մը տալ։ Մեր Հո­գեւոր Պե­տը կա­րեւո­րելով այդ հան­դի­սու­թիւնը, յայտնեց որ մենք մե­ռեալ ժո­ղովուրդ մը չենք։ Հե­տեւա­բար ստեղ­ծա­գոր­ծողներ ու­նինք եւ այս բո­լորը մե­զի կ՚առաջ­նորդէ առա­ւել եւս սերտ կա­պերով իրար միանա­լու եւ միաս­նա­բար զօ­րանա­լով մեր հո­գեւոր ու մշա­կու­թա­յին կեան­քը զար­գացնե­լու։ Պատ­րիարք Հայ­րը շնոր­հա­ւորեց Էրօլ Ին­ճի­ճեանը, Գե­րապայ­ծա­ռը եւ Մխի­թարեան ըն­տա­նիքը։

Հան­դի­սու­թեան աւար­տին տե­ղի ու­նե­ցաւ հիւ­րասիրութիւն։