ERMENİSTAN

Karabağlı Ermenilerin, dokuz ay süren ablukanın ardından Eylül ayında Ermenistan’a zorunlu göçü şu an Ermenistan’ı en çok sarsan konu. Yaklaşık yüz bin insanın evlerini, yaşamlarını bırakıp çoğunun yanına hiçbir şey almadan belirsizliğe doğru yola düşmesinin üstünden neredeyse bir buçuk ay geçti. Ermenistan’a yerleşen insanların durumunu anlamak, İnsan Hakları Gündemi sayfası okurlarına aktarmak için her sene olduğu gibi Ermenistan’a geldim.

Karabağ’dan on binlerce Ermeni, 10 ay süren abluka ve açlıktan sonra bölgeden tahliye edildi. ‘Tahliye’ denen de, sahip olduğu her şeyi bırakıp kendisini ilk otobüse, arabaya, kamyona atıp koca belirsizliğe gitmekti. Bu senaryonun aynısı 1980’lerin sonunda da yaşanmıştı. Yine binlerce Ermeni, yüzyıllarca yaşadıkları toprakları bırakıp bir yorgan bile almadan kaçmak zorunda kalmıştı. Aynı şeyi yıkılmakta olan Sovyetler Birliği’nin içinde olan Sovyet Ermenistanı sınırları içerisinde yaşayan Azeri nüfus da yaşamıştı. Azerbaycan’ın Karabağ’daki Ermeni halkına yaptıklarını, uluslararası kamuoyunun kayıtsızlığını izledik. Ancak burada, Bakü doğumlu olup yaklaşık 30 yıl önce Ermenistan’a göç etmek zorunda kalan gazeteci Yuri Manvelyan’ın içeriden bir eleştirisini aktaracağız.

Sekiz aydır Karabağ ve orada yaşayan 100 bine yakın Ermeni nüfus abluka altında. İlaç, yakıt ve yiyecek eksikliği şimdiden bir insanî felakete yol açtı ve her geçen gün can almaya devam ediyor. Peki, abluka altındaki bir bölgede kadın ve anne olmak nasıl bir şey? Karabağ’la ilgili siyasi tartışmalarda pek görülmeyen Karabağlı kadınlar, bugün Agos’ta söz haklarını kullansınlar istedik.

Karabağlı Ermeniler kaderine terk edilmiş durumda. Uluslararası basının ve kamuoyunun çoğunlukla görmezden geldiği, görmediği bölgeden insan hikâyelerini okurlarımızla buluşturmaya devam ediyoruz.

Karabağ’da yaşayan halkın abluka altında hayatlarına devam etmenin yedinci ayı, 12 Temmuz’da doluyor. Bölgeye giriş çıkışların engellendiği, sadece Rus askerleri eşliğinde ve acil durumlarda yapılan çıkışlar, yaklaşık bir aydır tamamen durduruldu. Yerevan’dan Karabağ’a giderken oradan çıkamayacağını hiç düşünmeyen Ermenistanlı gazeteci Sofia Agopyan, Karabağ’da abluka altında geçen günlerini anlattı.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın oğlu Aşot Paşinyan’ın kaçırılmasıyla ilgili olarak cezai işlem başlatıldı. Aşot Paşinyan’ın kaçırılmasıyla ilgili üç kişi gözaltına alındı, İkinci Karabağ Savaşı’nda hayatını kaybeden Jora Martirosyan’ın annesi Gayane Hakobyan ise tutuklandı.

İkinci Karabağ Savaşı’nın Ermenistan ve Türkiye’deki sivil toplum kuruluşları üzerindeki etkisine dair çarpıcı bulgular içeren, iki ülke ilişkilerinde sivil toplumun rolüne odaklanan “Şimdi Ne Olacak?” başlıklı rapor Nisan ayında yayımlandı. Rapor, ‘2020 İkinci Dağlık Karabağ Savaşı Sonrasında Ermenistan ve Türkiye’de Sivil Diyalog Çalışmaları’ araştırma projesi ekibinde yer alan Armine Avetisyan, Kübra Zeynep Sarıaslan ve İhsan Karayazı tarafından hazırlandı.

Yerevan’ın merkezde bulunan gece kulübü Poligraf’a polis, 23 Nisan gecesi bir baskın düzenledi. Maskeli ve silahlı yaklaşık 40 özel harekât polisinin baskın yaptığı esnada kulüp çalışanlarına ve kulübe gelenlere şiddet uygulandı, kulüpte bulunan 40’tan fazla kişi bir saat yüzüstü yere yatırıldıktan sonra karakolda dört saat süren sorguya götürüldü. Kulübün kapıları mühürlendi.

Ermenistan Futbol Federasyonu’ndan yapılan açıklamada, UEFA'nın aldığı özel kararla misafir takımın taraftarlarının stadyuma alınmayacağı belirtildi.

Kamuoyunda en çok Çukur dizisinde canlandırdığı ‘Timsah Celil’ karakteriyle bilinen trans kadın oyuncu Meli Bendeli ile söyleştik. Beden uyum sürecinden sonra Türkiye sinemasının kendisine karşı benimsediği sessizliği, ‘etek giydiği için’ Şahmaran dizisinin kadrosuna alınmamasını, Meli olarak oynadığı ilk filmin çekimleri için Ermenistan’a yaptığı yolculuğu, mesleki hayallerini konuştuğumuz söyleşide Meli Bendeli’yi daha yakından tanıyoruz. “Mutlu değilim, huzurluyum” diyen Meli’ye kulak verelim.