Ermenistan’da bedelli askerlik önerisi

Ermenistan Savunma Bakanlığı, 24 Ağustos Çarşamba günü, 24 milyon Dram (61bin Dolar) karşılığında 4,5 aylık eğitimin ardından askerlikten muaf tutulmayı öneren bir tasarı sundu. Muhalifler, tasarıyı sosyal adaletsizlik olarak nitelendiriyor ve ordu için yıkıcı sonuçlar doğuracağı konusunda uyarıyor.

Bakanlık, sözleşmeli askerlerin maaşının artmasının ‘profesyonel bir askerlik hizmeti sisteminin getirilmesinin en önemli motivasyon bileşeni’ olduğunu söyledi. Daha önce önerilen ve askerlerin aylık 100 Dolar maaş ve başka bazı avantajlar karşılığında askerlik hizmetlerini üç yıla uzatabilecekleri program, adayları cezbetmemişti. Şu anda programa katılan sadece üç kişi var ve 2021 ila 2022 arasında yeni başvuru yok.

Bakanlık, programı beş yıllık ücretli hizmet sözleşmeleriyle değiştirmek istediğini ve bunun ücretinin erken tahliye isteyenlerin ödemelerinden gelmesini beklediklerini açıkladı.

Kamuoyu tasarıya tepkili

Tasarı, Ermenistan’daki kamuoyunda sert eleştirilerle karşılandı. Yerel bir demokrasi gözlemcisi Daniel Ioannisyan, tasarıyı “Toplumsal durgunluğu derinleştirecek ve güvenliği, halk dayanışmasını ve adaleti olumsuz yönde etkileyecek, utanç verici derecede kötü bir fikir” olarak nitelendirdi. Ioannisyan, tasarının daha fazla ‘kutuplaşmaya’ ve hatta ‘toplumsal temelli nefrete’ neden olabileceğini öngördüğünü açıkladı: “Ülkede sosyal haklarla ilgili bir sorun var. Fakirlere affedilmeyen pek çok şey (bağlantılar, yolsuzluk, pahalı avukatlar, para cezaları vb. sayesinde) zenginlere affedilebilir veya affediliyor.” Ioannisyan, Facebook hesabında yaptığı paylaşımda, “Bu proje sadece bu eşitsizliği meşrulaştırıyor ve esasen ‘evet, zenginlerin gerçekten ayrıcalıklı olduğu’ ortaya çıkarıyor” dedi.

Freedom House’un Ermenistan merkezli koordinatörü Andranik Şirinyan, Facebook’ta yaptığı bir paylaşımda tasarıyı ‘topluma zararlı’ olarak değerlendirdi ve “Nüfusun yaklaşık %30’unun yoksulluk içinde yaşadığı bir ülkede bu sadece zenginlerin bir ayrıcalığıdır” dedi. Şirinyan, tasarının, hükümetin ordudaki yolsuzlukla mücadele edemeyip bunun yerine durumu ‘meşrulaştırdığının’ bir göstergesi olarak görülebileceğini de yazdı.

İktidar partisi milletvekili Hayk Sarkisyan, 44 günlük İkinci Karabağ Savaşı’ndan önce benzer bir girişimde bulunmuştu. Ancak 2019’da Davit Tonoyan’ın başkanlığını yaptığı Savunma Bakanlığı, sunulan projeye olumsuz yanıt vermişti. Bu sefer ise, bizzat Savunma Bakanlığı benzer bir tasarı sundu.

Önerilen tasarı, eğer Ermenistan Parlamentosu tarafından kabul edilip Cumhurbaşkanı tarafından imzalanırsa yürürlüğe girecek. Konunun parlamentoda ne zaman gündeme alınacağı ise henüz belli değil.