İznik’te Anadolu’nun tek “Çoban İsa Mesih” figürü bulundu
Bursa’nın İznik ilçesindeki Hisardere Nekropolü’nde yer alan bir hipoje (toprak altında) mezarda, Anadolu’da şimdiye dek bilinen tek örnek olma ihtimali taşıyan “Çoban İsa Mesih” figürü ortaya çıkarıldı.
Arkeolojihaber’in dijital medya hesabından yaptığı paylaşıma göre bu keşif, hem Türkiye hem de dünya arkeolojisi açısından son derece önemli bir buluntu olarak değerlendiriliyor. Kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle, İznik Müzesi Müdürü Tolga Koparal başkanlığında; Dokuz Eylül Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aygün Ekin Meriç’in bilimsel koordinatörlüğünde ve Dr. Gülşen Kutbay’ın da yer aldığı uzman bir ekip tarafından yürütülüyor.
Hisardere Nekropolü’nün MS 2. - 5. yüzyıllar arasında hem varlıklı İznikli aileler hem de halkın alt tabakası tarafından ortaklaşa kullanıldığı paylaşılıyor. Alanda ortaya çıkarılan mezar tipleri arasında, yalnızca İznik’e özgü olan “Terrakotta Plaka Çatılı Oda Mezarlar” da yer alıyor. 2025 yılı kazı sezonunda açığa çıkarılan söz konusu hipoje mezar ise özellikle duvar resimleriyle dikkat çekiyor. Kuzey - güney doğrultusunda uzanan mezarın güney duvarı, büyük ölçüde tahrip olmuşsa da; doğu, batı ve kuzey duvarları neredeyse tamamen sağlam durumda.
Fresklerle kaplı mezar
Mezarın fresklerle kaplı bu üç duvarı ve tavanı, bölgedeki diğer örneklerden farklı olarak insan figürleri içermesiyle öne çıkıyor. Kuzey duvara bitişik konumdaki klinenin (Antik Yunan'da dikdörtgen formlu ve dört ayaklı divan ya da sedir benzeri bir tür mobilya), pişmiş toprak kare levhalarla kaplı olduğu ve ölülerin bu levhaların üzerine yatırıldığı anlaşılıyor.
“Çoban İsa Mesih” figürü
Klinenin ardındaki kuzey duvarında ise Anadolu’da eşine az rastlanan “Çoban İsa Mesih” figürü yer alıyor. Kompozisyonda genç, sakalsız ve sade tunikli İsa Mesih figürü, omuzlarında iri boynuzlu bir keçi taşırken, iki yanında da çift keçi figürü görünüyor. Ayrıca İsa Mesih’in Romalı tasvir edildiği ender figürlerden biri.
İsa Mesih tasvirinin tespit edildiği ilk mezar
Mezar içinde doğrudan tarihlendirmeye yarayacak bir buluntu ele geçmemiş olsa da, yapısal özelliklerin aynı alandaki diğer örneklerle benzerlik göstermesi nedeniyle mezarın MS 3. yüzyıla ait olduğu kabul ediliyor. Bu yönüyle mezar, Erken Hıristiyanlık döneminde Anadolu’daki en dikkat çekici örneklerden biri olarak öne çıkıyor. Ayrıca Hisardere Nekropolü’nde İsa Mesih tasvirinin tespit edildiği ilk mezar olma özelliğini taşıyor.
Kaynak: arkeolojihaber
