Robinson Crusoe’dan direniş için destek çağrısı
ZEYNEP EKİM ELBAŞI
[email protected]
Robinson Crusoe 389, Beyoğlu İstiklal Caddesi üzerinde, yaklaşık 20 yıldır kendi imkânlarıyla hizmet veren, bağımsız bir kitabevi. Son dönemde maddi açıdan sıkıntıya düşen kitabevi, internet sitesinden bir çağrı yaparak okurlarından destek istedi. ‘Önce öde, sonra al’ adıyla başlatılan kitap kampanyası çerçevesinde, 500 ve 1000 liralık RobKart’lar hazırlandı. Tutarı, 50 liradan az olmamak koşuluyla kart sahibi de belirleyebiliyor. Açıklamada “RobKart kullanarak sadece kitap değil, bir kültür varlığının geleceğinin de korumanız altına gireceğini hatırlatmak isteriz” dendi.
Çağrıyı duyduktan hemen sonra kitabevinin kapılarını çaldık ve en eski çalışanlarından biri olan Seda Ateş’le sohbet ettik. Robinson Crusoe, giriş, asma ve çatı katlarından oluşan, ahşap rafları ve zeminiyle, çok zevkli bir yapı. Kitap rafları ilk iki katta; çatı katı ise ofis olarak kullanılıyor.
Kitabevi imece usulü çalışıyor
2000 yılından beri Robinson Crusoe 389’da çalışan ve ağırlıklı olarak yurtdışı siparişleriyle ilgilenen Seda Ateş, kitabevinde belirli görev dağılımlarından öte, imece duygusunun hâkim olduğunu vurguluyor: “Mesela ben sabahları rafları düzeltiyorum, kasada duruyorum. Gerektiğinde başka herhangi bir işi de yapabiliyorum. Burada herkes her şeyi yapıyor.”
17 Eylül 1994’te açılan kitabevi, adını, İngiliz yazar Daniel Defoe’nun, ilk basımı 1719’da yapılan romanı ‘Yorklu Denizci Robinson Crusoe’nun Yaşamı ve Olağanüstü Serüvenleri’nin kahramanından alıyor. ‘Sıradan bir insanın koşullara akıl yoluyla direnişinin öyküsü’ olan yapıtın kahramanı, kitabevinin bağımsız duruşuna gönderme yapan bir tercih.
Sıkıntı masa-sandalye yasaklarıyla başladı
Peki, neye direniyor Robinson Crusoe 389? Seda Ateş, bağımsızlığın kimliklerinin bir parçası olduğunun altını çizerek, kurumun maddi sıkıntısının İstiklal Caddesi’ndeki masa-sandalye yasaklarının başlamasına tekabül ettiğini anlatıyor: “O yasaklardan sonra caddede tek tük insan görür hale geldik. Bu ilk darbeden sonra Taksim Meydanı’nda başlayan trafik düzenlemesi ikinci darbe oldu. Bu değişikliklerle beraber insanlar Beyoğlu’na gelme alışkanlıklarını yitirdiler. Bir sürü bağımsız kuruluş gibi biz de bundan etkilendik. Kurulduğumuzdan beri burayı hep emekle döndürmeye çalışıyoruz. Fakat artık bizim çabamız yeterli olmamaya başladı.”
Kiralarda orantısız artış var
Kitabevi, bulunduğu binada kiracı. Binanın kirası, son dört-beş yıl içinde orantısız bir biçimde artmış. Ateş, yapılan destek çağrısının amacının, bir yandan da, insanlara Beyoğlu’na gelme ve buradan kitap alma alışkanlığını yeniden kazandırmak olduğunu söylüyor. ‘Önce al, sonra öde’ kartları bu amaçla tasarlanmış. “İnsanlar bu uzun süreli kartlarla buradan alışveriş yapmaya devam etsinler ve Beyoğlu’na tekrar gelmeye başlasınlar istiyoruz. Umudumuz bu yönde” diyen Ateş, çağrıya gelen yanıtların şimdilik bekledikleri gibi olduğunu belirtiyor.
RobKart, kitabevini arayarak ya da Robinson Crusoe 389 ve Gon Çizgi Roman kitabevlerinde bir form doldurularak edinebiliyor. RobKart sahibi olmanın bir diğer yolu da, www.rob389.com adresinden kitap alır gibi kart satın almak. Ayrıntılı bilgi almak için Robinson Cruose 389’un internet sitesi ziyaret edilebilir. Ama en güzel ziyaret şekli, hâlâ, kitabevine uğramak ve kitaplara dokunmak.
