Skandalla başladı, görkemli bitti
Ermenistan’ın başkenti Yerevan’da bu yıl 14.’sü düzenlenen Altın Kayısı Uluslararası Film Festivali, 16 Temmuz Pazar günü sona erdi. Başlangıcından itibaren, Altın Kayısı’nın programında, Ermeni ve dünya sinemasının güncel ve klasik örneklerinden oluşan renkli ve çeşitli bir seçki yer aldı. Bu seçkide, hem gelecek vadeden yönetmenlerin, hem de dünya çapında ‘auteur’ yönetmenlerin en yeni ulusal ve uluslararası filmleri gösterildi. Festival, ayrıca övgüye değer bir iş yaparak dünya sinema ustalarından retrospektif seçkilere yer verirken, bir yandan da bölgesel yapımcılar için, projelerini Avrupa fonlarının profesyonel temsilcilerine sunabilecekleri ortak yapım atölyeleri ve yaratıcı ağ platformları oluşturdu.
Festival, kayısıların kutsanmasıyla başladı. Ardından, Sovyet döneminde Ermeni sinemasının altın çağından üç sinemacının, yönetmenler Frunze Dovlatyan ve Yuri Yerznkyan ile görüntü yönetmeni Sergei Israyelyan’ın onuruna hazırlanan yıldızların açılışı yapıldı. Festival davetlileri ve sinemaseverler daha sonra, Ermeni sinemasının ‘babası’ kabul edilen Hamo Bek-Nazarian’ın 1928 tarihli ‘Khaspuş’ filmini izlediler.
Hafta boyunca pek çok sinema gösterimi, basın toplantısı ve ortak yapım toplantıları düzenlendi. Bu toplantılar arasında ‘Ermeni Panoraması’ bölümünün tanıtımının yanı sıra, Ermeni ve Türk film yapımcıların film projelerini sunması, geliştirmesi ve üretmesi için bir platform işlevi gören Ermenistan Türkiye Sinema Platformu’nun (ETSP) etkinliği de yer alıyordu. Festivalde, Polonyalı sinema üstadı Andrej Wajda için bir saygı gecesi düzenlendi. Yaratıcı Avrupa Forumu, film yapımcılarına projelerini Avrupa’nın çeşitli film örgütlerinden temsilcilere tanıtma imkânı sundu. Festivalin misafirlerinden bazılarıyla, TUMO Yaratıcı Teknolojiler Merkezi’nde ve kentin farklı yerlerinde ‘ustalık sınıfları’ düzenlendi. Festival boyunca çeşitli şenlikler yapılırken, Sevan Gölü’nde, 100’den fazla misafirin katıldığı ve usta yönetmen Jean-Pierre Melville’in kült filmi ‘Le Cercle Rouge’un da gösterildiği bir yemekli tekne turu düzenlendi.
Sinemacılar Birliği’nin tuzağı
Festivalin başlamasından bir gün önce, talihsiz bir skandal yaşandı. Sinema salonunu Altın Kayısı Film Festivali’ne tahsis eden Sinemacılar Birliği, 37 filmden oluşan ‘Armenians: Internal and External Views’ programında yer alan iki filmi ‘LGBT temalı’ olduğu gerekçesiyle göstermeme kararı aldı. Birlik, festival yönetimine sadece bu iki filmin çekilip diğer 35 filmin gösterilmesi yönünde baskı yaptı ancak festival yönetimi bunu reddetti ve filmlerin tamamının gösterilmesini talep etti. Ya tüm filmler eşit bir şekilde gösterilecekti, ya da hiçbiri gösterilmeyecekti. Birlik bunu reddedince, festival yönetimi 37 filmin tamamını geri çekti. Bu son dakika tuzağı yüzünden festival maalesef 37 filmin tamamının gösterilebileceği bir salon bulamadı. Salon sahiplerinin ahlaken kınanması gereken bu tavrı, tartışmalara yol açan çeşitli filmleri ve sanatsal çeşitlilik ürünü eserleri 14 yıllık geçmişi boyunca özgürce göstermiş bir festivalde, yine özgürce gösterilmeyi hak eden 37 filmin gösteriminin iptaline sebep oldu. Sonraki günlerde, bu filmlerin festivalden bağımsız olarak şehrin çeşitli bölgelerinde gösterildiğini öğrendik. Umarız gelecek yıllarda, festival bu tarz tuzaklara yakalanmamak için iyi önlemler alır ve iptal edilen bu 37 filme itibarlarını iade eder.
Ödüller sahiplerini buldu
Kapanış gecesindeki ödül töreninde, Hindistan’dan Sanal Kumasi Sasidharan, ‘Sexy Durga’ filmiyle Uluslararası Uzun Metraj dalında Altın Kayısı Ödülü’ne layık görüldü. Brezilya’dan Alfonso Uchoa ve Joao Dumas ‘Arabia’ filmiyle Gümüş Kayısı Ödülü’nü aldılar. Jüri Özel Mansiyon Ödülü ise ‘Western’ filmiyle Vanessa Grisebach’a verildi.
Uluslararası Belgesel dalında Raed Andoni, Filistin, Fransa, İsviçre ve Katar ortak yapımı olan ‘Ghost Hunting’ ile Altın Kayısı Ödülü’ne layık görüldü. Serdar Önal, Türkiye- Ermenistan ortak yapımı ‘Derdo Ana ve Ceviz Ağacı’ ile Gümüş Kayısı Ödülü’nü almaya hak kazanırken, Özel Mansiyon Ödülü ‘Village People’ ile Bulgaristan’dan Tztevan Dragnev’e verildi.
Ermeni Panaroması Ulusal Yarışması’nda Altın Kayısı Ödülü ABD’den Kris Avedisian’ın ‘Donald Cried’ filmine gitti. Oyunculuk Mansiyon Ödülü, yönetmen Mher Mkrtchyan’ın Ermenistan yapımı ‘The Line’ filmindeki performansıyla Samvel Dadevosyan’ın oldu.
Belgesel seçkisinde Altın Kayısı, Fransa, Ermenistan ve Lübnan ortak yapımı ‘Those From the Shore’ filmiyle Tamara Stepanyan’ın olurken, Özel Mansiyon Ödülü’nü Ermenistanlı yönetmen Ashot Mkrtchyan’ın ‘Origines’ adlı filmi aldı.
