İNSAN HAKLARI

Yerevan’da Kültürel ve Toplumsal Anlatılar Laboratuvarı [CSN Lab] Sovyetler sonrası Ermenistan’ın queer belleğini ele alan yeni kitap çalışmasını yayınladı. Yapılan derinlemesine görüşmelerde ülkenin queer topluluğunun kimlik inşasından kimliğin oluşumuna etki eden medya, edebiyat, müzik alanlarına, artan militarizm ve ataerki ile ‘norm dışı’ kimliklerinin özgürce ifade etme mekânlarına ışık tutan kitap ‘Ermenistan’ın Queer Belleği’ başlığıyla okurlarla buluştu.

Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi, istinafın bozma kararı doğrultusunda Kemal Kurkut’u kasten öldürmekten yargılanan polis Yakup Şenocak hakkında ‘ceza verilmesine yer olmadığına’ karar verdi. Öte yandan Kemal Kurkut’un polisler tarafından vurulmasını fotoğraflayan gazeteci Abdurrahman Gök hakkında ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüt propagandası yapmak’ iddiasıyla verilen bir yıl altı ay 22 günlük hapis cezası onandı.

Azerbaycan ile Ermenistan arasında geçen yıl 13 Eylül’de çatışmalar yaşanmış, sivil alanlar zarar görmüş ve insanlar Ermenistan’ın Jermuk şehrinden çıkmak zorunda kalmıştı. Azerbaycan, çatışmalar esnasında esir düşen Ermenistan askerlerini 4 Ekim’de ülkeye iade etmişti.

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) verilerine göre, 2022’de dünya çapında 66 gazeteci ve medya çalışanı meslekleriyle bağlantılı olarak öldürüldü. Geride bıraktığımız yıl, gazetecilerin güvenliğinde yıkıcı bir düşüşe tanık oldu. Bu rakam, 2021’de öldürülen toplam 45 gazeteciye göre büyük bir artışa işaret ediyor.

Sırbistan’da araştırmacı gazetecilik yapan KRIK web sitesinin adını ilk kez geçen Mayıs’ta, İsveç merkezli Civil Rights Defenders sivil toplum kuruluşunun Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da düzenlediği ve Balkan ülkelerinden gazetecilerin katılımıyla yapılan Bölgesel Gazeteciler Günü’nde duymuştum.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından işten atılan ve haklarının ödenmediğini, istifaya zorlandıklarını söyleyen işçiler “Haksız Olarak İşten Atılan İBB Çalışanları” imzasıyla bir çağrı yapıp 28 Temmuz’dan itibaren belediye binası önünde oturma eylemine başlayacaklarını duyurmuştu.

SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği’nin yeni hayata geçirdiği ‘Barış İçin Kadın SES’i’ projesi kapsamında beş kadın tarafından kadın/kadın derneklerinin mücadelesini konu alan beş belgesel seyirciyle buluştu. Proje koordinatörü Eda Doğançay, belgeselciler Güliz Sağlam ve Fatma Çelik proje sürecini, belgesellerini, yapılan ortak çalışmayı Agos’a anlattı.

‘Birileri’ adlı tiyatro grubu, yeni oyunu ‘Özgürlük Üçlemesi’ni, ilk kez, 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü’nde sahneledi. İkincikat Kadıköy sahnesindeki özel gösterimin ardından bir söyleşi de yapıldı. ‘Birileri’, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin her bir maddesi için 30 farklı yazar tarafından yazılacak 30 kurmaca hikâyeyi 30 farklı oyuncu tarafından üçlemeler halinde oyunlaştıracak. Proje tasarımı ve yönetmenliğini üstlenen İlyas Özçakır, uzun soluklu projeyi Agos’a anlattı.

3 Aralık’ta İran Genel Başsavcısı Muhammed Cafer Muntazeri, İran’da ahlak polisinin yargıya bağlı olmadığını açıkladı. İran’daki başka yetkili makamlar tarafından ne doğrulanan ne de yalanlanan haber kamuoyunda çelişkili tartışmalara yol açtı. Konuya dair net bir bilgi henüz yok ancak İranlı gazeteci ve yönetmen Mehdi Shabani, bunun bir ‘oyun’ olduğunu ve inanmamak gerektiğini düşünüyor.

Sosyal medyada, 24 Kasım’da İstanbul Üniversitesi’nde sağ görüşlü bir grubun, sol görüşlü öğrencilere saldırdığı görüntüler paylaşılmıştı. Saldırıda öğrencilerden birinde kafa travması oluştu, bir diğer öğrencininse kafasında ezilme meydana geldi. Bir yıl boyunca, belli aralıklarla süren saldırılarda Ermeni ismi taşımayan bazı öğrencilere Ermeni kimliklerini vurgulayarak saldırıldığı ve birçok mecrada kimliklerinin ifşa edildiği ortaya çıktı. Sağ gruplar tarafından saldırılara maruz kalan, saldırıların şiddetlenmesinden endişelendikleri için isimlerini paylaşmak istemeyen ve bizim de K. Ö. ve F. G. olarak belirttiğimiz mağdurlar, yaşadıklarını Agos’a anlattı.