KİLİSE

Ermeni Kilisesi'nin beş büyük yortusundan biri olan Meryem Ana’nın Göğe Yükseliş (Asdvadzadzin) Yortusu, dün (17 Ağustos) Türkiye’nin farklı kentlerindeki kiliselerde yapılan ayinlerle kutlandı. Ermeni kiliselerinde yılın ilk hasadına ithafen “Khağoğorhnutyun” (üzüm okuma) töreni de yapıldı ve bereket için dua edildi.

Yıkım, göç ve can kayıplarıyla Türkiye’deki Hıristiyan halkları da derinden etkileyen 2023 depreminin ardından, bölgedeki dini ve kültürel miras yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Hıristiyanlar ve Museviler, binlerce yıldır yaşatmaya çalıştıkları inanç ve ibadetlerini, ağır hasar alan kilise ve sinagoglarda sürdürüyor. Dosyamızın ilk bölümünde, Hatay ilçelerindeki yıkım sonrası bütçe yetersizliği nedeniyle onarılmayı bekleyen, halkların belleği, inancı, kimliği ve ortak geçmişini taşıyan kiliseler ile sinagogun durumunu aktarıyoruz.

Süryaniler her yıl 4 Ağustos’ta, IŞİD’in 2014’te gerçekleştirdiği Ninova Ovası Soykırımı’nı anıyor. Soykırımın 12. yılında Agos’a konuşan Bethnahrin Yurtseverler Birliği Başkanı Joseph Saliwa, “Yeni soykırımlar yaşanmadan, Ninova Ovası’nda kalan son izler ve Hıristiyanlar korunmalı, güvenli bir bölgeye dönüştürülmeli” dedi.

Ermenistan Silahlı Kuvvetleri, kiliseyi geride bırakarak ülkenin en çok güvenilen kurumu haline geldi. Katılımcıların yüzde 72’si orduya tamamen veya kısmen güvendiğini belirtirken, kiliseye olan güven yüzde 58’de kaldı. Paşinyan ve Sivil Sözleşme Partisi'ne verilen destek, 2023 ve 2024'teki %20'den %17'ye geriledi. Katılımcıların %61'inin hiçbir siyasi figüre güvenmediğini söylemesi anketin dikkat çekici yönlerinden.

DEM Parti Mardin milletvekili George Aslan, Ermeni tarihinin en önemli merkezlerinden olan Ani Katedrali’nin (Surp Asdvadzadzin), restorasyon sonrası cami olarak ziyarete açılacağı açıklamalarına dair Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a soru önergesi sundu. Aslan, “Restore edildikten sonra kilise ve manastırların dini ve kültürel kimliği korunmalıdır” dedi.

Kadıköy Surp Levon Ermeni Katolik Kilisesi’nde 3 Temmuz günü, “Romantik Yaz Notaları” adlı konser ile keman sanatçısı Sihana Badivuku ve piyanist Maya Kastratović’in 30 yıllık sanatsal birliktelikleri kutlandı. Dinleyicilerin ilgi ile dinlediği sanatçılardan Sihana Badivuku, “Ermeni kilisesinde ilk kez konser verdik. Bizim için çok özel bir his yarattı” dedi.

Şam’da 22 Haziran’daki Mar İlyas Kilisesi’ne düzenlenen saldırıyı değerlendiren Bethnahrin Ulusal Konseyi Suriye temsilcisi Echoue Gouriye, “Bir ay önce, Levant Ulusal Konseyi temsilcileri, HTŞ’ye bağlı gruplar olduğunu düşündüğümüz kişilerce tehdit edildi. Tehdit ile kilise saldırısını birbirinden ayrı tutmuyoruz ve bir ‘tesadüf’ olduğunu düşünmüyoruz. IŞİD, bu saldırıyı üstlenmedi. Aksine köktenci Sünni bir grup üstlendi. Suriye Geçiş Hükümeti, Hıristiyan halklara güvence vermek için gerekli önlemleri almalı” dedi.

Kıbrıs Dışişleri Bakanlığı, Şam’daki Mar İlyas Kilisesi’ne düzenlenen intihar saldırısında yaralanan 63 kişinin tedavisi, psikolojik destek ve zarar gören kilisenin onarımı gibi ihtiyaçları karşılamak için acil mali yardımda bulundu.

Şam’da, 22 Haziran’da Mar İlyas Kilisesi’ne yapılan saldırıda yaşamını yitiren 25 kişi, El-Kasaa mahallesinde düzenlenen cenaze töreni ile son yolculuğuna uğurlandı. Saldırının protesto edildiği Til Temir’deki basın açıklamasında da, faillerin bulunması ve yargılanması çağrısı yapıldı.

Suriye’nin başkenti Şam’da Mar İlyas Kilisesi’ne pazar ayini sırasında intihar saldırısı düzenlendi. Saldırgan önce ateş açtı sonra kilise içinde kendini patlattı. Saldırıda 25 kişi öldü, 63 kişi ağır yaralandı.