BİENAL

Göç ve kimliğin izleri, inançla birlikte dönüşen mekânlar ve her köşede saklı kalan hikâyeler… “YAMBOL’UN İZ-İNDE”, bir sinagogun tarihsel, kültürel ve duygusal katmanlarını görünür kılıyor. Belleğin izini süren sergi ve etkinlikler, geçmişle bugünü, mimariyle müziği, hatırlamakla unutmak arasındaki ince çizgide buluşturuyor. Kültürel Mirası Koruma Derneği’nin Bienal Paralel Etkinlikleri ajandasında yer aldığı “YAMBOL’UN İZ-İNDE” projesini, derneğin başkanı Renan Koen ile küratör ve mimar Hayim Beraha’dan dinledik.

Gazze Bienali, tüm dünyaya Filistin ile dayanışma için örnek olabilecek bir organizasyonla yaratıldı. 2024'te Gazzeli sanatçılar, Ramallah Al Risan dağındaki Forbidden Museum işbirliğiyle, bir sanatsal direniş eylemi olarak Gazze Bienali'ni kuşatma altındaki bir kumsaldan başlattılar. Şimdi ise Gazze Bienali-İstanbul Pavyonu, 08 Kasım'a kadar İstanbul Depo'da.

Gazze Bienali - İstanbul Pavyonu, Gazze ve Filistin’in yanı sıra farklı coğrafyalarda yaşayan 50’den fazla sanatçının eserlerini sunuyor. Küratörlüğünü House of Taswir’in Gazze Bienali sanatçılarıyla birlikte üstlendiği sergi, 18. Uluslararası İstanbul Bienali sırasında Depo’da ziyarete açık olacak.

İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen İstanbul Bienali’nin 18. edisyonu başlıyor. Küratör Christine Tohmé’nin “Üç Ayaklı Kedi” başlığıyla kurguladığı bienal, üç yıla yayılan bir yapı üzerinden ilerleyecek. Bienalin Lübnanlı küratörü Tohmé, açılış toplantısındaki konuşmasında Filistin’de yaşanan soykırıma karşı ses yükseltti. Karaköy- Beyoğlu hattında sekiz ayrı mekânda 47 sanatçı ile izlenecek olan 18. İstanbul Bienali, 20 Eylül’den itibaren kapılarını açacak.

18. İstanbul Bienali kapsamında Odakule Surp Yerrortutyun Ermeni Katolik Kilisesi’nde açılan sergi, Ece Ayhan’ın “Meçhul Öğrenci Anıtı” şiirine görsel bir yanıt sunarak politik ve duygusal yoğunlukla izleyiciyi yüzleşmeye davet ediyor.

Bu haftaki sayfamızda, ekoloji ve sanat alanında çalışmalarda bulunan ‘birbuçuk kolektifi’ ile yaptığımız sohbete yer veriyoruz. Ekoloji mücadelesiyle ilişkisi içinde sanatsal üretimin imkânlarının tartışıldığı bugünlerde, kolektifin yaklaşık üç yıldır sürdürdüğü çalışmalar ile Bienal kapsamında devam eden ‘Sindirim’ adlı programlarını konuştuk.

Küratör Kevser Güler ve sanatçı Marina Papazyan, İstanbul’da kültür-sanat alanında 16. İstanbul Bienali’yle başlayan hareketliliği iki ay boyunca bu sayfalara aktaracak, çeşitli sergilerde Agos okurlarına yazılarıyla rehberlik edecekler.

Cevdet Erek son günlerde hem ‘Abluka’ filmi için yaptığı ses tasarımıyla, hem de 14. İstanbul Bienali kapsamında sergilenen yerleştirmesiyle gündemde. Sanatçıyla bir araya gelerek, iki projenin detaylarını konuştuk.

Ermeni Diasporası’nın önde gelen isimlerinden Rusyalı yatırım bankacısı Ruben Vardanyan, önemli bir girişimci ve hayırsever. Ermeni Soykırımı’nın 100. yılı anma etkinliklerinin belki de en çok ses getirenlerinden biri ‘100 Hayat’ projesinin de kurucusu olan Vardanyan'la İstanbul izlenimlerini ve projelerini konuştuk.

Renge dair bir hikâye anlatma düşüncesiyle yola çıkan Aslı Çavuşoğlu, Aras Nehri kıyısında yaşayan Ermeni Kermesi adlı böcekle ve M.Ö. 7. yüzyıldan beri bu böcekten elde edilen kırmızı boyanın hikâyesiyle karşılaşmış. Çoğunlukla Anadolu’da yaşayan Ermeniler tarafından kullanılan bu boya yapım tekniği, 1915’ten sonra kaybolmuş. Dünyada bu boyayı üreten tek adamın peşine düşünce kendini Yerevan’da Eski Elyazmaları Bilimsel Araştırma Enstitüsü’nde bulan Çavuşoğlu, buradaki elyazmalarından ve geleneksel Ermeni minyatürlerinden esinle desenler ve defterler üretti. Sanatçı, 1 Kasım’a kadar devam eden 14. İstanbul Bienali kapsamında İstanbul Modern’de sergilediği ‘Kırmızı/ Kırmızı’ adlı yerleştirmesini, Aras’ın her iki tarafına, birlikte yaşamaya ve iyileşmeye işaret eden metaforlarla kurguladı.