SOYKIRIM

Osmanlı Ermenilerinin sosyal ve kültürel tarihini yeniden canlandıran ‘Huşamadyan’ internet sitesi, kuruluşunun dördüncü yılında İngilizce ve Ermenicenin yanı sıra artık nihayet Türkçe de yayında. İsmini miras aldığı ‘Huşamadyan’ kitapları gibi, unutulmuş bir geçmişin peşine düşerek onu kelimeler ve fotoğraflarla yeniden diriltme görevini üstlenmiş küçük bir ekip, iğneyle kuyu kazarcasına Ermenilerin bu topraklardaki zengin geçmişini tekrar hatırlatıyor. Huşamadyan’ın kurucularından olan tarihçi Vahe Tachjian’la bu güzel haber üzerine konuştuk. Yanı sıra, henüz emekleme aşamasındaki Türkçe sitede okuyucuları bekleyen Palu, Harput ve Kozan’daki 20. yüzyıl başındaki yaşam hakkında üç makaleden de ‘tadımlık’ bölümler aktarıyoruz.

Washington’daki Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’nın Rusya ve Avrasya programında kıdemli araştırma görevlisi olarak çalışan ve özellikle Kafkasya ile Karabağ Savaşı konusundaki kapsamlı çalışmalarıyla tanınan Thomas de Waal, Foreign Affairs dergisinin Ocak-Şubat 2015 sayısında ‘The G-Word: The Armenian Massacre and the Politics of Genocide’ (S’li Kelime: Ermeni Katliamı ve Soykırım Siyaseti) başlıklı bir makale yayımladı. Kavram üzerinden yürütülen tartışmaları, kongredeki yasa tasarılarının arka planını anlatan Thomas de Waal, bu büyük kitlesel yıkımı, soykırım kavramı ekseninde verilen siyasal mücadele üzerinden ele alıyor. Makalenin geniş bir derlemesini F. Gökhan Diler’in tercümesiyle sunuyoruz.

Meclis Başkanı Cemil Çiçek’in “geçmişe dönük Meclis kayıtlarının okunması bile problem teşkil ediyor, çok az sayıda insan istihdam ederek bunları gün ışığına çıkarmaya çalışıyoruz” dediği Meclis’in Osmanlıca yazılmış kayıtlarında soykırım tartışmaları öne çıkıyor.

The Cut, Tanrı’ya, insanlığa ve iyiliğe inancını yitirenlere göz kırpan bir armağan gibi. İncil’deki gibi, “Gerçek hepimizi özgür kılacak” diyen bir armağan.

Avrupa Yahudi Parlamentosu Eş Başkanı Vadim Rabinovich, “Yahudi toplumu, Ermeniler, Türkler ve Azeriler arasında bir barış köprüsü olabilir” dedi.

Fatih Akın bir film yapmış ve bize göre küçücük, minicik bir adım atmış, belli belirsiz. Yetmemiş, film gösterime girdiğinde bir de attığı bu adıma bilinciyle ve sesiyle sahip çıkmış. Fatih Akın yedi yıl süren başarılı intiharını kameraya almış ve aramıza katılmış.

Sinema filmi, sinematografik anlatımdaki zayıflıkla eleştirilebilir. Tuhaftır ki, ‘Kesik’ hakkında, bu noktalara değinen eleştirilere pek rastlanmıyor. Genellikle filmin ‘biz’i ne kadar kötü gösterdiği, bir başka açıdan da, yeteri kadar göstermediği konu ediliyor.

Türkiye’de gözler, Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Francis’in hafta sonunda Ekümenik Patrikhane’yi ziyaretine çevrildi. Papa, Ermeni Soykırımı’nın 100. yıldönümünün arefesinde İstanbul’a yaptığı ziyaretinde bu konuyla ilgili bir açıklama yapar mı bilinmez, ancak Vatikan’ın 1915 politikası bugüne kadar hep “ağır” adımlarla geldi.

ABD, soykırımın 100. yılı olan 2015’ten önce Gazir halısını sergileme kararının Türkiye’ye bir mesaj olduğu yorumları yapılırken, Beyaz Saray’ın sergi sırasında soykırım kelimesini kullanıp kullanmayacağı merak konusuydu. Sergilenmeye başlanan halının açıklama panosunda Ermeni soykırımından bahsedilmedi.

İran’da, soykırımın 100. yılı anısına iki günlük bir fotoğraf sergisi açıldı. Arasbaran Kültür Merkezi’nde açılan sergide, soykırımı yazan dünya basınının manşetleri sergileniyor.