28 Mayıs, Birinci Ermenistan Cumhuriyeti’nin kuruluş günü. 28 Mayıs 1918’de Ermeni Ulusal Konseyi, bağımsız bir Ermenistan Cumhuriyeti’nin kurulduğunu ilan etti.
Birinci Cumhuriyet Bayramı, 1992’den beri resmi olarak kutlanıyor.
Bu günde, Ermenistan yöneticileri, siyasi güçlerin temsilcileri ve halk geleneksel olarak Sardarabad’ı ziyaret edilor.
26 Mayıs’ta Sardarabad'da Türk ordusunu durduran Ermenistan birlikleri, Türkiye’nin Transkafkasya'daki ilerlemesini engellediler.
28 Mayıs 1918’de Tiflis’teki (Gürcistan) Transkafkasya Demokratik Federal Cumhuriyeti’nin dağılmasının ardından Ermenistan Ulusal Konseyi, Ermenistan Cumhuriyeti’ni ilan etti.
Ermenistan Cumhuriyeti, Kızıl Ordu’nun askeri birliklerinin Yerevan'a girdiği ve ülkenin Sovyetleştiği 2 Aralık 1920’ye kadar iki yıl varlığını sürdürdü.
Birinci Cumhuriyet'in kurulduğu koşullar hem umut hem de endişe vericiydi. Soykırımdan kaynaklanan bir mülteci krizi, cumhuriyetteki zorlu koşullar ve varlığına yönelik sürekli tehdit birincil endişe kaynağıydı. Ayrıca, tifo salgını hızla yayılmıştı ve sonunda on binlerce ölüme yol açmıştı. Koşullar kitlelerin amansız açlığıyla daha da kötüleşmişti.
Daha sonra Ermenistan 1991 yılında SSCB'nn dağılmasıyla yeniden bağımsızlığına kavuştu.
Ermenistan Başbakanı Paşinyan mesajında şunları söyledi:
"Bugün, bin yıllık tarihimizde gerçek bir dönüm noktası olan Birinci Cumhuriyet'in kuruluşunu, yani Cumhuriyet Bayramı'nı kutluyoruz. Sardarabad'daki kahramanca savaşta vücut bulan Birinci Cumhuriyet'in ömrü uzun olmadı. Varlığı sadece 2 yıl, birkaç ay sürdü. Ancak Birinci Cumhuriyet bizi 4,5 asırdır vatansız olan bir milletten tekrar devlet kuran bir halka dönüştürdü ve tarihimizde ilk kez bir devlet sistemi ana hatlarıyla belirlendi - Ermenistan Cumhuriyeti, halkın iktidarda olduğu bir cumhuriyet. Ve seçimler yoluyla devleti kimin ve nasıl yöneteceğine karar verenler de onlar."
Paşinyan şöyle devam etti:
"Halkımızın artık bir vatan aramasına gerek yok, bir vatan hayali kurmaya gerek yok, çünkü hayallerimiz gerçekleşti, vatan Ermenistan Cumhuriyeti şahsında bulundu, 2020'den beri şehitlerimizin canları pahasına zorlu sınavlardan geçtikten sonra, egemenliğimizi geliştirmek, devlet oluşumuzu gerçekleştirmek ve bunu kalıcı kılmak için tarihi bir fırsat elde ettik. Bugün her zamankinden daha fazla bir devletiz, her zamankinden daha egemeniz, her zamankinden daha bağımsızız."
Paşinyan şu ifadeleri de kullandı:
"Güvenliğimizin garantörleri kendimiziz. Ve bu güvenliğin sağlanmasının etkili araçları, her şeyden önce siyasi ve diplomatik araçlar, yakın komşularla ilişkilerin normalleştirilmesi, komşularla barışın sağlanması ve bu temelde dengeli ve dengeli bir dış politika yürütülmesi ve bunun yarattığı fırsatlardır”
