8 Ağustos'ta Ermenistan-Azerbaycan arasında imzalanan barış deklarasyonu ve Trump Yolu anlaşmasına Ermenistan muhalefetinden farklı tepkiler geliyor. Rusya Ermenileri Birliği Başkanı Abrahamyan "İki kazanan bir kaybeden zirvesi" derken, Hanrapetutyun Partisi lideri Sarkisyan, "Artık savaş olmayacak, Tanrı'ya şükür" ifadelerini kullandı.
Ermenistan muhalefeti, 8 Ağustos’ta Washington’da yapılan ve Azerbaycan ile Nahçıvan’ı Ermenistan topraklarından geçecek bir yol ile birbirine bağlamayı öngören planın da yer aldığı anlaşma taslağını, ülkenin egemenliği açısından endişe verici buldu.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ABD Başkanı Donald Trump’ı bir araya getiren Beyaz Saray'daki görüşme, taraflar arasında varılan mutabakatı ortaya koyan yedi maddelik ortak bir bildirge ile sonuçlandı.
Bildirge, Ermenistan toprakları üzerinden geçecek yolun açılmasında ABD’nin rolünü de açıkladı. “Uluslararası Barış ve Refah için Trump Yolu” (TRIPP) adı verilen bu rota, üç liderin imzaladığı anlaşmada yer aldı.
Washington’da taraflar ayrıca Mart ayında üzerinde anlaştıkları barış anlaşmasının metnini parafladı. Bu belge pazartesi günü kamuya açıklandı.
"Felaket"
Washington görüşmesinin sonuçları, Ermeni muhalefeti tarafından tepki ile karşılandı. Muhalefet, Paşinyan’ın başbakanlık görevini sürdürmesini engellemek için güç birliği çağrısında bulundu.
Ermenistan Devrimci Federasyonu (ARF), Washington’daki toplantı sonucunu “Ermenistan’ın egemenliğine darbe” olarak nitelendirdi.
ARF'den yapılan açıklamada, “Doğası gereği devlet karşıtı olan bu beyanın tek amacı, Ermenistan’ın haklarını yabancı çıkarlar uğruna feda eden ve ülkeyi jeopolitik güç mücadelesi alanına çeviren mevcut yönetimin bekasını sağlamaktır” denildi.
ARF üyesi ve muhalefetteki Ermenistan İttifakı milletvekili İşkhan Sağatelyan, ABD’de imzalanan belgelerin “nihai hukuki bağlayıcılığı olmadığını” belirtti.
Sağatelyan, “Paşinyan’ın tekrar seçilmesini engelleyerek ve Ermenistan Cumhuriyeti Anayasası’nın değiştirilmesine izin vermeyerek yaklaşan felaketi önleyebiliriz. Bu nedenle, bu konu önümüzdeki dönemde ulusal güçlerin ana gündemi olmalıdır” diye yazdı.
Azerbaycan, barış süreci kapsamında Ermenistan’ın anayasasını değiştirmesini talep ediyor; gerekçe olarak da anayasanın kendisine karşı toprak iddiaları içerdiğini öne sürüyor.
İki kazanan bir kaybeden zirvesi
Bir diğer muhalefet milletvekili, Onurum Var (I Have Honour) grubundan Tigran Abrahamyan ise Facebook’ta, “Jeopolitik aktörler kendi sorunlarını çözüyor, bölgede roller yeniden dağıtılıyor; Ermeni yetkililer ise sadece kendileriyle ne yapılacağını anlamak için bekliyor” ifadelerini kullandı.
Rusya Ermenileri Birliği Başkanı Ara Abrahamyan da sonucu eleştirdi. Geçtiğimiz günlerde 2026 parlamento seçimleri öncesinde Ermeni muhalefetini birleştirmeye hazır olduğunu açıklayan Abrahamyan, Rusya devlet medyası TASS’a verdiği demeçte toplantıyı “iki kazanan ve bir kaybedenin zirvesi” olarak tanımladı.
Pazartesi günü, eski Ermeni diplomatlarından oluşan Pan-Ermeni Diplomasi Konseyi de TRIPP girişimini eleştirerek, bunun “hayati öneme sahip altyapı ve geçiş yollarını yabancı aktörlerin etkisine bırakarak Ermenistan’ın stratejik özerkliğini ciddi şekilde tehlikeye attığını” söyledi.
Eleştirilerin yanı sıra anlaşma, iktidar partisi ve müttefikleri ile Ermenistan’daki diğer siyasi güçler tarafından övgüyle karşılandı.
"Artık savaş olmayacak!"
Paşinyan’ın müttefiki ve Batı yanlısı Hanrapetutyun Partisi lideri Aram Sarkisyan, anlaşmada ABD’nin yer almasından memnuniyet duyduğunu belirterek, “Artık kimse Syunik koridorunu zorla açmaya kalkışmayacak” dedi.
Bu sözler, Aliyev’in 2021’de bir güzergâhı zorla açma tehdidine açık bir göndermeydi.
Sarkisyan, “Artık Ermenistan–Azerbaycan savaşı olmayacak, ki ben her zaman bunu savundum, Tanrı’ya şükür” diye ekledi.
Savaşın engellenmesi vurgusu başka bir muhalefet gücü tarafından da yapıldı.
Ermenistan’ın başkenti Yerevan’ın eski belediye başkanı ve Paşinyan’ın eski müttefiki Hayk Marutyan’ın Yeni Güç Partisi, “Batılı ortaklarımızın katılımıyla elde edilenden daha avantajlı bir çözümü hayal etmek zor” dedi.
Parti ayrıca bunun “en azından orta vadede” yeni bir savaş ihtimalini ortadan kaldırdığını ve “ekonomik kalkınma fırsatı” sunduğunu belirtti.
