Taliban, Afganistan’daki üniversitelerde kadın yazarların kitaplarını müfredattan kaldırdı. Gerekçe ise “Taliban ve şeriat politikalarına aykırı” olmaları. Kadın yazarların kitaplarının yanı sıra İranlı yazarlar veya yayınevleri tarafından hazırlanan eserler de yasaklandı.
Taliban, Afganistan’daki üniversitelerde kadın yazarların kitaplarını müfredattan kaldırdı. Yeni yasak kapsamında insan hakları ve cinsel taciz dersleri de yasaklandı.
Kadınlara ait yaklaşık 140 kitap, “Taliban ve şeriat politikalarına aykırı” oldukları gerekçesiyle "sorunlu" bulunan 680 eser arasında yer aldı. Üniversitelere ayrıca 18 dersin artık okutulamayacağı bildirildi. Bir Taliban yetkilisi, bu derslerin “şeriatın ilkeleri ve sistemin politikalarıyla çeliştiğini” söyledi. Bu karar, Taliban'ın, 4 yıl önce yönetimi ele geçirmesinin ardından getirdiği kısıtlamaların en sonuncusu oldu.
Bu hafta içinde Taliban’ın lideri, “ahlaksızlığı önlemek” gerekçesiyle en az 10 vilayette fiber optik interneti yasakladı. Taliban yönetiminin kararları en çok kadın ve kız çocuklarının hayatını etkiledi. Kararlar kapsamında kız çocuklarının altıncı sınıf sonrası için eğitim hakları ellerinden alındı, 2024 sonunda ise gizlice ebe kurslarının kapatılmasıyla mesleki eğitim yolları da kapandı.
Şimdi ise doğrudan kadınlarla ilgili dersler hedef alındı. Yasaklanan 18 dersin altısı kadınlara dair. Dersler arasında toplumsal cinsiyet ve kalkınma, iletişimde kadının rolü ve kadın sosyolojisi de bulunuyor. Kitapları inceleyen kuruldan bir üye, BBC Afganistan’a yaptığı açıklamada kadın yazarların kitaplarının yasaklandığını doğruladı.
Taliban öncesi dönemde adalet bakan yardımcılığı yapan ve kitapları yasaklanan yazarlardan biri olan Zakia Adeli, karara şaşırmadığını söyledi: “Taliban’ın son dört yılda yaptıklarını düşününce müfredata müdahale etmeleri uzak bir ihtimal değildi. Kadınların eğitim görmesine izin verilmiyorsa onların görüş, fikir ve yazılarının da bastırılması doğaldır.”
İranlı yazarların kitapları da yasak
Kadın yazarların kitaplarının yanı sıra İranlı yazarlar veya yayınevleri tarafından hazırlanan eserler de yasaklandı. Kitap inceleme kurulundan bir üye, kararın “İran içeriklerinin Afgan müfredatına sızmasını önlemek için” alındığını söyledi. Üniversitelere gönderilen 50 sayfalık listede 679 başlık yer alıyor. Bunların 310’u İranlı yazarların ya da İran’da basılmış eserlerden oluşuyor. Yine BBC Afganistan’a konuşan iki farklı kaynak –biri kitap inceleme komitesi üyesi– yasağın gerekçesini “İran içeriklerinin sızmasını önlemek” olarak açıkladı.
Kaynak: BBC
