Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde konuşan Ermenistan Başbakanı Paşinyan, Azerbaycan'ın paraflanan barış anlaşmasını imzalamamak için öne sürdüğü Ermenistan'ın Anayasası değişikliğinin yapılmadan da barış anlaşmasının imzalanabileceğini söyledi.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde (AKPM) yaptığı konuşmada, Azerbaycan ile barış anlaşması imzalamak için Ermenistan'da anayasa değişikliğine gerek olmadığını belirterek, taslak anlaşmanın kendisinin yeterli hukuki güvenceler sağladığını vurguladı.
Ermenistan ve Azerbaycan, 8 Ağustos'ta Trump'ın girişimiyle hazırlanan Barış Anlaşması'nın Washington'da paraflamış, imzalamayı ise ileriki günlere bırakmıştı. Azerbaycan, Ermenistan Anayasası'nda Azeri toprağı talebi olduğunu iddia ederek, Ermenistan Anayasası'nı değiştirmeden Barış Anlaşmasını imzalamayacağını söylüyor.
Paşinyan, AKPM'deki konuşmasında Bakü'nün Ermenistan Anayasası'nın Azerbaycan'a karşı toprak iddiaları içerdiği yönündeki endişelerine değindi. Paşinyan, Eylül 2024'te Ermenistan Anayasa Mahkemesi'nin, iki ülke arasındaki ilk ikili devletlerarası belge olan Ermenistan-Azerbaycan ortak sınır belirleme komisyonlarının düzenlemelerini incelediğini ve Ermenistan Anayasası'na aykırı olmadığına karar verdiğini hatırlattı.
Ermenistan Başbakanı, Ekim 2022’deki Prag Bildirgesi’nde de, hâlihazırda 8 Ağustos'ta Washington'da paraflanmış barış anlaşması taslağında da, Ermenistan ve Azerbaycan’ın mevcut sınırlar çerçevesinde eski Sovyet cumhuriyetlerinin toprak bütünlüğü ve egemenliğini tanıyan 1991 Alma-Ata Bildirgesi’ne bağlılıklarını yeniden teyit ettiklerini de vurguladı.
Paşinyan, "Washington'da paraflanan barış anlaşması, taraflardan hiçbirinin diğerine karşı toprak iddiasında bulunmadığını ve her ikisinin de gelecekte böyle iddialarda bulunmamayı taahhüt ettiğini açıkça belirtiyor" dedi. Ayrıca, anlaşmanın, taraflardan hiçbirinin iç mevzuatını anlaşmayı uygulamamak için bir gerekçe olarak kullanamayacağını da şart koştuğunu hatırlattı.
En etkili yol barış
Ermenistan'ın yasal çerçevesine göre, barış anlaşması imzalandıktan sonra incelenmek üzere Anayasa Mahkemesi'ne sunulması gerekiyor. Mahkeme Anayasa'ya uygunluğu onaylarsa, Parlamento anlaşmayı onaylayabilir ve bu da anlaşmaya "yerel mevzuattan daha yüksek bir yasal güç" sağlıyor. Başbakan, "Dolayısıyla, barış anlaşması bağlamında hiçbir anayasal sorun bulunmamaktadır" ifadelerini kullandı.
Paşinyan aynı zamanda, Ermenistan'ın yeni bir Anayasa'ya olan ihtiyacını uzun zamandır kabul ettiğini, ancak bunun barış müzakereleriyle ilgisi olmadığını yineledi. Bunu, seçim hileleri ve tartışmalı anayasa referandumları geçmişine işaret ederek, daha ciddi bir kamu güveni sorunuyla ilişkilendirdi.
"Ermenistan'da birçok vatandaş, mevcut anayasal düzenin kendi özgür iradeleriyle kurulmadığını düşünüyor. Bu durum, devlete ve hukuk sistemine karşı alerjik bir reaksiyona yol açıyor. Bunun üstesinden gelmenin tek yolu, halkın gerçek anlamda sahip olduğu yeni bir Anayasa'nın yapılıp kabul edilmesidir" dedi.
Paşinyan konuşmasının sonunda, Azerbaycan’ın kaygılarının meşru olduğu varsayılsa bile, bu endişeleri gidermenin en hızlı ve en etkili yolunun herhangi bir toprak talebini hukuken bağlayıcı şekilde yasaklayan barış anlaşmasının imzalanması ve onaylanması olacağını savundu.
