Ermeni toplumunda yoksulluk gözle görülür seviyede. Lusyen Kopar, ekonomik krizin yükünü sessizce sırtlanan yaşlı kadınlarla konuştu. Farklı yaşlardaki kadınlar ailelerini üzmemek için sustuklarını ama yoksulluğun giderek derinleştiğini anlatıyor, seslerini duyurmak istiyorlar.
Bakırköy’ün sadece bir mahallesinde, yaklaşık 200 metre içerisinde toplumumuzdan yaşlı ve zor durumdaki kadınlarımızı ziyaret ettim. Mis kokulu, tertemiz evlerinde kahve eşliğinde hikayeler paylaşıp, ekonomik krizin kendilerini nasıl etkilediğini anlattılar. Her birinin farklı bir hikayesi var. Her biri ailesinin baş tacı bu anneler; halklarını, evlatlarını, torunlarını, rencide etmeden kendilerini nasıl ifade edeceklerini bulmaya çalışıyorlardı. İsimlerini vermeyeceğimi duyunca rahatça gönüllerini açtılar bana. Doğrusunu söylemek gerekirse orta halli çocuklarımızın, gençlerimizin, yaşlılarımızın arkasında, onlar üzülmesin diye susan, veryansın etmeyen çaresiz mayriglerimiz (annelerimiz) var ve onlar bu durumda yaşamayı hak etmiyorlar. Seslerini duyurmayı boynumun borcu olarak gördüm.
“Gelirimiz ve evimiz yok. Kira yardımı yapılmasını talep ediyorum’
R. K. /85 yaş
Ben Gedikpaşa’da doğdum. Evlendikten sonra mamam vesilesiyle Bakırköy’e taşındık. 1985 yılına kadar mamamın evinde yaşadık. Daha sonra ev satılınca biz de kiracı olarak oturmaya başladık.
Dört evladım var. İki oğlum kuyumcuydu. Kuyumculuk piyasası kötüleşince ikisini de patronları işten çıkardı. Diğer oğlum Antalya’da bir markette çalışıyor. Bir kızım var eşi beş aydır hastanede yatıyor. Yani evlatlarım kendilerine ancak yetiyorlar.
Sigortam yok. Yaşlılık aylığımdan başka hiçbir gelirim yok. Bakırköy Kilisesi’nden fakir kağıdım var. Eskiden hastalanınca Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi’nden yararlanabiliyordum. Ama artık yararlanamıyorum.
Kiracıyım. Benimle yaşayan oğlum 58 yaşında ve sekiz aydır işsiz. Üç aydır kiramızı ödeyemiyoruz. Ev sahibim iyi bir insan, bizi kırmıyor. Apartman kentsel dönüşüme gireceği için yine de çıkmamız şart. Şu an kilisemizden aydan aya 600 TL para yardımı Noel ve Paskalya’da erzak yardımı alıyorum. Bu şartlarda kiraya çıkmam çok zor. Halkımdan ve vakıflarımdan beni bir kilise evine yerleştirmelerini rica ediyorum. Eğer bu mümkün değilse, o zaman oğlum iş bulana kadar bize kira yardımı yapılmasını arzu ediyorum. 85 yaşındayım, sağlığım yerinde değil ama iş bulsam çalışmak istiyorum. Çünkü mağdurum.
‘Her şey zamlandı, ama yardım paraları uzun zamandır aynı'
A.V. / 78 yaş
Ben Beyoğlu'nda büyüdüm. Esayan’da okudum. Evlenip Almanya’ya gittim. Daha sonra temelli geri dönüş yaptım. 1972’den beri Bakırköy’de yaşamaktayım. Kocam sigortalı değildi. O vefat edince, babamdan emekli maaşı bağlandı bana. 16000 TL maaş alıyorum. 1+1 daireye 15000 TL kira ödüyorum. İki evladım var. Biri 55 yaşında kuyumcu. Bekar ve benimle yaşıyor. Piyasa çok kötü olduğu için bir çalışıp, bir çalışmıyor. Sigortası yok. Yeşil kart çıkarttık. Kızımın eşi vefat etti. İki çocuğuyla ancak kendine yetebiliyor. Bana yardım edebilecek durumda değil. O da mağdur. Fakirler kolu kağıdım var. 600 TL para yardım alıyorum yetmiyor. Her şey zamlandı, ama yardım paraları uzun zamandır aynı kaldı.
Babamdan emekli aylığım olduğu için SGK’da muayene olabiliyorum. Ama bazı ilaçlarımı SGK karşılamadığı için, parayla almak zorundayım. Almam gereken ilaçlarımı alamadım. Yürüyemiyorum, dizime protez takılması lazım yaptıramadık. Sırtımda 14 adet çivi var. Yürüme aracı olmadan tuvalete bile gidemediğim günler oldu. Geçici olarak biri tekerlekli sandalye verdi, oğlum ara sıra onunla beni çıkartıp hava aldırıyor. Yakında Murat Dilmener Hastanesi’nde iki gözümden de katarakt ameliyatı olacağım. Gözüm için kullanmam gereken 1000 TL’lik bir ilaca ihtiyacım var ama alamadım.
Eskiden fakir kağıdımla gözüm için bizim hastaneye giderdim. Doktor İlya muayenemi yapardı. Hastaneyi arıyorum ‘Artık yararlanamıyorsunuz’ diyorlar. Bize Em kağıtlı deniyor. İsterseniz yanınızda açayım duyun. (11 Eylül 2025 tarihinde yanımda hastane arandı. Em kağıtlarına bakılmadığı santral tarafından A. V.’ ye iletildi). Hastanemden tekrar yararlanmak istiyorum. Sadece kendim değil, benim gibi olan herkesin yararlanmasını istiyorum.
Hastayım, yaşlıyım, mağdurum. Artık neredeyse kiramı ödeyemeyecek durumdayım ve ne yapacağımı bilmiyorum. Keşke Bakırköy’de uygun bir vakıf evi bulunsa, oraya geçebilsem.
‘Madalyonun ters yüzüne bakarsan görürsün’
V. M. /80 yaş
Ortaköy’de doğdum, Şişli’de yaşadım, şu anda ise Bakırköy’de oturmaktayım. Bezazyan mezunuyum.
Fakirler koluna bağlı değilim. Yardım parası da, erzak kolisi de almıyorum. Kocam vefat ettiği için, emekliliğinden 16.600 TL aylık gelirim var. Şu anda bu para benim kiramın yarısı bile değil. Kenarımda, arsam, param, altınım yok. Bu evde 40 yıldır kiracıyım. Şimdi gelip bana ‘3 odalı evde oturuyorsun, 2 televizyonun var, hala yardım istiyorsun’ diyecekler. Bu yüzden şimdiye kadar hiçbir yardım talep etmedim.
Bugün sokakta sorsan, herkes beni zengin sanır. Durumumu belli etmem. Madalyonun ters yüzüne bakarsan görürsün. 80 yaşındayım. Gururluyum. Aç otururum, kızıma, oğluma ‘ihtiyacım var’ demem. Kiramı ödeyebilmek için sağa sola gidip yemek yapıyorum. Senin gibi biri bana gelip sormasa hayatta söylemezdim. Madem araştırıyorsun, rencide etmeden adımı söylemeden sadece sorunumla ilgileniyorsun, Söylüyorum. Kira yardımına gerçekten ihtiyacım var. Bakırköy’de uygun kiralı bir vakıf evi bulsam hemen geçerim. Hastanemizin de bizim durumumuzda olanlara yardımcı olmasını talep ediyorum. Keşke bizim cemaatimizin yöneticileri Rumlardan feyz alsa. Rum arkadaşlarımdan biliyorum, onlar fakirlerine çok iyi bakıyor.
‘Ya hiç yakmadan donacağım, ya aç kalıp ısınacağım’
R.Y. / 85 yaş
Samsunluyum. Dört evladım var. Biri vefat etti, biri yurt dışında, dört evladı var. Bir kızımın eşi işsiz, diğer kızım ise zaten hasta. Evlatlarım bana yardım edecek durumda değiller. Eşimden kalan 14.800 TL emekli aylığıyla yaşamaya çalışıyorum. 8000 TL’sıyla kiramı ödüyorum. Aslında bu paraya bu semtte ev yok. Ev sahibim vicdanlı insan. Bana ‘Teyze sen geçinemezsin kalan parayla. Bana bu kadar öde’ diyor. Kilisemizin fakirleri arasındayım. Sadece erzak kolisi yardımı alıyorum.
Bazen ilaç masraflarım ve muayenelerim çok tutuyor. Onlar maaşımdan kesildiği zaman daha az parayla yetinmek zorunda kalıyorum. Biraz kirama yardım alabilsem çok iyi olur. Şimdi kış geliyor. Elektrik, suya zam geldi. Bir seçim yapmak zorundayım. Ya hiç yakmadan oturacağım, ya aç kalıp ısınacağım.
‘Sağlığa erişimde sorunlar yaşıyoruz’
S.S./59 yaş
Bu röportajın en genci benim ama konuşmak istiyorum. Ben de bir anneyim bir kızım, bir oğlum var. Beyim çalışmıyor. İşlerimiz bozuldu. Kiracıyım. Kızım çok güzel okuyor. Tüm gücümüzle kızımızı okutmaya çalışıyoruz. Akrabalarımızdan biri yardım etti %75 burslu okutuyoruz. Oğlum çalışıyor.
İki ay önce kızım için sonografi çektirecektik 2500 TL param yoktu. ‘İhtiyacı olan öğrenciler hastanemizde tedavi olabilecekler’ diye bir duyum aldım. Hastaneye sordum. Patrikhane’ye yönlendirdi, Patrikhane ise ‘biz ilgilenmiyoruz’ dedi. Alıp devlete götürdüm iki ay sonraya randevu verdiler.
