Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Sovyet istihbarat örgütü KGB’nin Ermeniler, Türkler ve Azerbaycanlılar arasındaki düşmanlık algısını beslediğini öne sürdü. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova ise Paşinyan’ın sözlerini “tarihsel olarak cahilce” diye nitelendirdi.
31 Ekim’de gazetecilere konuşan Paşinyan, hem Ermenilerin hem de komşularının, Sovyet anlatılarından miras kalan ve Kafkasya halklarını birbirine düşman eden klişelerin içinde sıkışıp kaldığını savundu.
Köklü düşmanlık KGB sayesinde
Başbakan Paşinyan, Ermenilerin, Türkler ve Azerbaycanlılar arasındaki köklü düşmanlığın, Sovyet dönemi propagandası ve KGB’nin etkisiyle şekillendiğini ileri sürdü.
“Biz ‘Türk değişmez’ dediğimizde, onlar da aynısını Ermeniler için söylüyor. Biz ‘Azerbaycan’a nasıl güvenelim?’ dediğimizde, onlar da Ermeniler için aynısını söylüyor. KGB ajanlarının şekillendirdiği dünya görüşünden kurtulmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Paşinyan, KGB’yi işaret ederek, halklar arasındaki güvensizliğin kökenini Sovyetlerin etnik anlatıları manipüle etmesine bağladı ve tüm bunların Moskova’nın bölge üzerindeki kontrolünü sürdürmek için geliştirdiği politik bir aracın mirasçısı olduğunu öne sürdü.
Paşinyan'ın açıklamalarına Rusya’dan yanıt gecikmedi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Telegram’da yaptığı açıklamada, KGB’nin “1915 Ermeni Soykırımı’ndan neredeyse 40 yıl sonra, 1954’te kurulduğunu” belirterek, Başbakan’ın sözlerini “tarihsel olarak cahilce” olarak niteledi.
Zaharova’nın açıklaması Rus ve Azerbaycan medyasında geniş yer buldu.
Son iki yılda Erivan ile Moskova arasındaki ilişkiler hızla bozuldu, Ermenistan, Rusya’yı sınırlarını savunmamakla ve Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmemekle suçluyor.
Ne olmuştu?
2023’te gerçekleşen İkinci Dağlık Karabağ savaşı sonrası, Azerbaycan askeri olarak Karabağ’ı ele geçirmiş, 100.000’den fazla Ermeni bölgeden göç etmek zorunda kalmıştı.
Bu süreçten sonra Paşinyan, Ermenistan’ın dış politikasını Rusya’ya olan geleneksel bağımlılığından uzaklaştırmaya çalıştı.
Paşinyan hükümeti, bunun yerine Avrupa Birliği, ABD ve Hindistan’la daha yakın ilişkiler kurmayı ve Güney Kafkasya’da bir “barış gündemi” oluşturmayı hedefledi.
Ermenistan ve Azerbaycan ABD Başkanı Donald Trump öncülüğünde 8 Ağustos’ta Beyaz Saray’da “Uluslararası Barış ve Refah için Trump Yolu” (İngilizce kısa adıyla TRIPP) anlaşmasını imzalamış ve barış anlaşması mutabakatını ise paraflamıştı.
