DOSYA

Sarsılmak iyidir. Sarsılmak, varlığını sorgulamaz hale geldiğimiz rutini, üzerimize boca edilen ve mutlak değer gibi kuşandığımız önyargıları yerle yeksan etmeye yarar. Elbet, hiç de kolay bir süreç değildir bu. Ayağınızın altından yer çekilir ve uzay boşluğunda bütün iç organlarınız çekilerek asılı kalırsınız. Ama hayatınızı değiştirecek kararları da ancak bu noktada alır, sahici ödeşmeleri ancak bu noktada başarırsınız. Yaşadığı çalkantılı tarihe doğrudan tanıklık eden sıradışı hayatı ve birbirinden özgün edebi eserleriyle çağdaş Ermenice edebiyatın vazgeçilmez mihenk taşlarından Zabel Yesayan, ‘Meliha Nuri Hanım’ kitabıyla, ruhlarda işte böyle bir sarsıntı yaratmaya talip. Aras Yayıncılık tarafından yayımlanan novellayı doğrudan Ermeniceden çeviren Mehmet Fatih Uslu, kapsamlı bir sonsözle metnin edebi ve siyasi bir okumasını da yapmış.

Hrant Dink Vakfı’nın ‘Anadolu’nun Çok Kültürlü Mirasını Ortaya Çıkarmak ve Savunmak’ projesinin ilk duraklarından biri Kayseri. Vakıf, Kayseri’deki Ermeni ve Rum yapılarını mercek altına alıyor. Araştırmacılar Zeynep Oğuz ve Vahakn Keşişyan, toplam üç haftalık çalışmanın ardından Kayseri izlenimlerini anlattılar.

Bakalım becerebilecek miyim; eski, 45 yıldır tanıdığım bir arkadaşımın üç kuşak önceki akrabalarının en azından tanığı olduğu bir tehcir hikâyesi anlatacağım.

Soykırımın 100. yıldönümü vesilesiyle ulusal ve uluslararası düzeyde birçok etkinlik düzenlendi; kitaplar basıldı, filmler yayınlandı. Türkiye’de de kitapların yanı sıra İZ TV’de 1915’le ilgili bir belgesel bu hafta gösterildi. ‘1915 Tehcir Yolu’ isimli belgesel, ilk gösterimini 28 Eylül Pazartesi akşamı yaptı. Belgeselde Gümüşhacıköy’den Vakıflı köyüne Ermenilerin yoğun yaşadığı bölgelerdeki tehcir rotası izlenerek, bölgenin bugünkü hali görüntülendi ve oralarda yaşamını sürdüren az sayıdaki Ermeni’yle röportajlar yapıldı. Belgeselin yapımcısı Nazım Alpman’la ‘1915 Tehcir Yolu’nu konuştuk.

Son aylarda uluslararası sanat çevrelerinin odağında İstanbul Bienali var; bienalin odağındaki isim ise, onun kendi deyişiyle ‘düzenleyicisi’ olan Carolyn Christov-Bakargiev. O, bienalin denizaşırı duraklarından birinde, Yunanistan’a bağlı Kastellorizo adasındayken internet üzerinden yaptığımız söyleşide, dünyada yaşanan göçmen krizinden Türkiye’nin Kürt ve Ermeni meselelerine kadar, bienalin temas ettiği sorunları konuştuk.

2015 Hrant Dink Ödülü, Türkiye’de 20 yıldır LGBT hakları mücadelesi veren Kaos GL’ye verildi. Sadece eşcinsel ve translar için değil, bireyi tahakküm altına alan sistemin kuşattığı hepimiz için söz ve eylem üreten Kaos GL, LGBT hareketin özgün muhalefet imkânlarını da alabildiğine gözler önüne seriyor. Ankara merkezden başlayarak İstanbul ile birlikte pek çok yerele doğu yayılan bu gücün sırrını, hikâyesini ve geleceğini, Kaos GL’den Seçin Tuncel, Umut Güner ve kaos.org’un editörü Yıldız Tar’la ile konuştuk.

Uluslararası Hrant Dink Ödülleri’nin 7. kez sahiplerini bulduğu, İstanbul Kongre Merkez’inde 15 Eylül akşamı düzenlenen ödül töreninde, açılış konuşmasını tarihçi Taner Akçam yaptı. Töreni izleyenler tarafından büyük bir ilgiyle dinlenen konuşmanın tam metnini sunuyoruz.

Gün geçmiyor ki, Suriye’den yollara düşen göçmenlerle ilgili dehşetengiz haberler gündeme oturmasın. Tam da bugünlerde fotoğraf editörümüz Berge Arabian’ın babasının ve büyük anne ile büyükbabasının Diyarbekir’den Halep’e doğru 1930’larda yaptığı zorunlu göçün görsel güncesini paylaşmak istedik. Açılışını 23 Mayıs’ta Diyarbakır’da yapan ve İstanbul ile Yerevan’a da uğrayacak olan serginin kitap hazırlıkları da sürüyor. Tarihin göçlerle sınadığı halkların başında gelen Ermeniler, iç savaşlarla çalkalanan Ortadoğu’da sürekli göç halinde oldu. Bir nevi tersine göç olan bu hikâye ise, daha ziyade bir hasretin ifadesi. Kaybedilen memlekete, Diyarbekir’e hüzünlü bir uzun hava…

Aykun Budak’ın henüz lise öğrencisiyken katıldığı biyoloji dersinde yaşadıkları, onu bugün bir akrabasının, saklı kalmış hikâyesinin peşinde bir dedektife dönüştürdü.