Վարագավանք եւ Պատրիարքի օրակարգ

ՆՈՒՊԱՐ ՖԵԼԵՔԵԱՆ

Սո­վո­րու­­թիւն ըրած եմ, տա­­­­րինե­­­­րէ ի վեր Շա­­­­բաթ առա­­­­ւօտ­­­­ներ կը հե­­­­տեւի «Ռա­­­­տիօ Ակօս» հա­­­­ղոր­­­­դումին։ Նա­­­­խորդ շա­­­­բաթ բա­­­­ւակա­­­­նին ու­­­­շագրաւ էր նախ­­­­կին ոս­­­­կե­­­­­­­­­­­­­­­րիչ վար­­­­պետնե­­­­րու հետ զրոյ­­­­ցը։ Յի­­­­շեցի ան­­­­ցեալի ապ­­­­րումնե­­­­րը։ Աւե­­­­լի նա­­­­խորդ շա­­­­բաթ ալ «Մա­­­­րալ» խումբի 40-ամեակին մա­­­­սին հա­­­­ղոր­­­­դում մը կար։ Այս շա­­­­բաթ ալ Նե­­­­սի Ալ­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­րաս անու­­­­նով մէ­­­­կը մաս­­­­նակցած էր։ Ձայ­­­­նէն կ՚են­­­­թադրեմ թէ երի­­­­տասարդ մը ըլ­­­­լա­­­­­­­­­­­­­­­լու է։ Դէ­­­­պի Վան այ­­­­ցե­­­­­­­­­­­­­­­լու­­­­թիւն մը կա­­­­տարեր է։ Ու­­­­սումնա­­­­սիրեր է նա­­­­խապէս հոն ապ­­­­րած եւ այ­­­­սօր ոչնչա­­­­ցած Վա­­­­նի հրեանե­­­­րու, նաեւ հա­­­­յոց մշա­­­­կու­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­յին ժա­­­­ռան­­­­գութեան հետ­­­­քե­­­­­­­­­­­­­­­րը։ Այս առ­­­­թիւ այ­­­­ցե­­­­­­­­­­­­­­­լեր է նաեւ Վա­­­­րագա­­­­վան­­­­քը։

Հա­­­­յոց պատ­­­­մութեան առու­­­­մով կա­­­­րեւոր է Վա­­­­րագա­­­­վան­­­­քը։ Պի­­­­տի յի­­­­շէք, սե­­­­փակա­­­­նու­­­­թիւնն ալ ժա­­­­ռան­­­­գի ճամ­­­­բով կը պատ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­նի լրագ­­­­րող Ֆա­­­­թիհ Ալ­­­­թայլըի։ Ան­­­­ցեալին «պատ­­­­րաստ եմ վե­­­­րադարձնե­­­­լու» ըսած էր, բայց ապա ինչ եղաւ, չեմ գի­­­­տեր։ Ինչ եւի­­­­ցէ, ռա­­­­տիոյի մեր հիւ­­­­րը պատ­­­­մեց թէ տա­­­­ճարի տա­­­­նիքը փլած է, ամէն վայրկեան կրնայ կքիլ եւ պա­­­­տերուն վրայ ալ շատ կա­­­­րեւոր որ­­­­մանկար­­­­ներ կան։ Շու­­­­տով նո­­­­րոգու­­­­թեան կը կա­­­­րօտի։ Նե­­­­սի Ալ­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­րասի հա­­­­մաձայն եթէ վան­­­­քը շտապ նո­­­­րոգու­­­­թիւն չտես­­­­նէ, տա­­­­սը տա­­­­րի ետք ար­­­­դէն ու­­­­շա­­­­­­­­­­­­­­­ցած կ՚ըլ­­­­լանք։

Հա­­­­ճելի զբա­­­­ղում մը ու­­­­նիմ, Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի պե­­­­տական հե­­­­ռատե­­­­սիլի հա­­­­ղոր­­­­դումնե­­­­րը կը դի­­­­տեմ «youtube»ի մի­­­­ջոցաւ։ Ան­­­­ցեալ­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րը թոռ­­­­նիկս առա­­­­ջար­­­­կեց ու սկսայ հե­­­­տեւիլ «Բա­­­­րեւ Էր­­­­կիր» նա­­­­խագ­­­­ծին։ Հա­­­­յերէն է ան­­­­շուշտ։ Հա­­­­ւանա­­­­բար ան­­­­ցեալ կամ նա­­­­խան­­­­ցեալ տա­­­­րի նկա­­­­րահա­­­­նուած է։ Կար­­­­սէն սկսե­­­­լով մին­­­­չեւ Ան­­­­տիոք հա­­­­յոց պատ­­­­մութեան հետ­­­­քե­­­­­­­­­­­­­­­րը կը որո­­­­նեն։ Շրջո­­­­ղը Սա­­­­մուէլ Թո­­­­փալեան անու­­­­նով երի­­­­տասարդ մըն է։ Իւ­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­քան­­­­չիւր քա­­­­ղաքի հա­­­­մար 25 վայրկեան յատ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­ցու­­­­ցած են, ուր կը ծա­­­­նօթաց­­­­նեն տո­­­­ւեալ քա­­­­ղաքի հա­­­­յոց պատ­­­­մութեան մէջ ու­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­ցած դե­­­­րակա­­­­տարու­­­­թիւնը, եւ թէ կը ներ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­յաց­­­­նեն մին­­­­չեւ օրս հա­­­­սած աւե­­­­րակ­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րը։ Եկե­­­­ղեցի­­­­ներ, կա­­­­մուրջներ, պատ­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­կան շի­­­­նու­­­­թիւններ...։

Բա­­­­ժին­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րէն մէ­­­­կուն ալ ծա­­­­նօթա­­­­ցու­­­­ցին Վա­­­­րագա­­­­վան­­­­քը։ Եկե­­­­ղեցին նկա­­­­րեցին բո­­­­լոր ման­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­մաս­­­­նութիւննե­­­­րով։ Զրու­­­­ցե­­­­­­­­­­­­­­­ցին պա­­­­հակին հետ։Հոն ալ յայտնի էր թէ եկե­­­­ղեցին անմխի­­­­թար վի­­­­ճակի մէջ է։

Գա­­­­լով բուն խնդրին, թէեւ ռա­­­­տիոյի հա­­­­ղոր­­­­դա­­­­­­­­­­­­­­­վարը քիչ մը ակ­­­­նարկեց, բայց ես յստա­­­­կօրէն հարցնեմ։ Նոր պատ­­­­րիար­­­­քը յա­­­­ճախ երկրի մա­­­­մու­­­­լին յայ­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­րարու­­­­թիւններ կ՚ընէ. «այստեղ շատ հան­­­­գիստ ենք» ըսե­­­­լով։ Որ­­­­քան հան­­­­գիստ ենք, որ­­­­քան չենք ըն­­­­թերցո­­­­ղը թող որո­­­­շէ։ Եթէ այդքան հան­­­­գիստ ենք, երի­­­­տասարդներ ին­­­­չո՞ւ երկրեն կը փախ­­­­չին։ Եւ պատ­­­­րիար­­­­քա­­­­­­­­­­­­­­­կան ընտրու­­­­թիւնը ին­­­­չո՞ւ այսքան անար­­­­դար կա­­­­տարո­­­­ւեցաւ։ Այս հար­­­­ցումն ալ ինք՝ Պատ­­­­րիար­­­­քը թող պա­­­­տաս­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­նէ։

Ես նոյնքան կա­­­­րեւոր խնդրի մը մատ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ցոյց ընել կ՚ու­­­­զեմ։ Ի՞նչ պի­­­­տի ըլ­­­­լայ այս եկե­­­­ղեցի­­­­ներուն վի­­­­ճակը։ Գի­­­­տեմ թէ դիւ­­­­րին բան չէ։ Երկրի տա­­­­րած­­­­քին փլած կամ կի­­­­սաւեր բազ­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­թիւ եկե­­­­ղեցի­­­­ներ կան։ Անոնց վե­­­­րանո­­­­րոգու­­­­թիւնը մեծ գու­­­­մարնե­­­­րու կը կա­­­­րօտի։

Բայց ար­­­­դեօք Վա­­­­րագա­­­­վան­­­­քի հա­­­­մար յա­­­­տուկ բա­­­­ներ մը չե՞նք կրնար ընել։ Այո, սե­­­­փակա­­­­նու­­­­թեան խնդիր մը կայ, բայց ան­­­­լուծե­­­­լի բան մը չէ։ Նոր Պատ­­­­րիար­­­­քէն կ՚ակնկա­­­­լենք թէ այս նիւ­­­­թին նա­­­­խապա­­­­տուու­­­­թիւն տայ ու բա­­­­ներ մը ընէ։ Թէ ոչ մենք ալ գի­­­­տենք թէ Պատ­­­­րիար­­­­քա­­­­­­­­­­­­­­­րանի նիւ­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­կան կա­­­­րողու­­­­թիւնը ան­­­­բաւ է։ Բայց յանձնա­­­­խումբ մը կրնայ նիւ­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­կան եւ իրա­­­­ւական են­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­հող մը պատ­­­­րաստել։ Ասոնք յայ­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­րարու­­­­թիւն ընե­­­­լէ աւե­­­­լի կա­­­­րեւոր խնդիր­­­­ներ են։