DİASPORA / ERMENİSTAN

5-7 Eylül arasındaki üç günlük Yerevan Kitap Festivali'nin bu yılki en önemli yeniliği Saroyan Vakfı işbirliğiyle hayata geçirilen William Saroyan Kısa Öykü Ödülü olacak.

Yerevan'daki Asdvadzadzin günü töreni, üzüm kutsama ritüeli ve kurbanlar dışında, İstanbul’daki benzer etkinliklerden aşağı yukarı farksızdı. Örneğin Vakıfköy’de gördüğüm gibi ayin sonrasında açık havada özel bir üzüm kutsama töreni yoktu. Nor Nork’ta insanlar sokaklardan kendi üzüm torbalarını satın alıyor ve belirlenmiş masalara bırakıyordu. Yeteri kadar torba olduğunda, rahip herkes için üzümleri törensel olarak kutsuyordu. Her beş dakikada bir, ibadet edenler ayrılıyor, yeni torbalar masanın etrafında toplanıyordu.

Beyaz Saray’daki Trump, Paşinyan ve Aliyev zirvesinden önceki diplomatik görüşmelere Ermenistan tarafından katılan siyaset bilimci Dr. Nerses Kopalyan, yapılan çalışmaları, müzakereleri, zirveyi, muhalifleri ve anlaşmalardan Ermenistan’ın kazandıklarını yazdı.

Ermenistan Başbakanı Paşinyan, 8 Ağustos'ta Beyaz Saray'da ABD Başkanı Trump ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile imzaladığı deklarasyon konusunda halka seslendi. Yeni bir barış döneminin başladığını belirten Paşinyan, Aliyev ile birlikte Trump'ı Nobel Barış Ödülü'ne aday göstermeye karar verdiklerini belirtti. Paşinyan, Karabağ'dan yerinden edilen Ermenilerin geri dönüşü konusundaki fikirleri gerçekçi bulmadığını belirterek "Karabağ'dan yerinden edilen yurttaşlarımızın geleceğine ilişkin anlayışımız şudur: Bizim ve uluslararası toplumun desteğiyle Ermenistan Cumhuriyeti'ne yerleşmeli ve burada Ermenistan Cumhuriyeti'nin vatandaşları olarak yaşamalı, üretmeli ve yerleşmelidirler" dedi.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan Ermenistan'ı ziyaret etti, Başbakan Paşinyan ile görüştü. İki lider birlikte basın toplantısı düzenledi.

Ermenistan ABD ve Azerbaycan ile imzalanan belgelerin uygulanması için çalışma grupları oluşturulacak

Ermenistan Başbakanı Paşinyan, ABD, Ermenistan ve Azerbaycan arasında imzalanan deklarasyonu Amerika'nın Fox News kanalına değerlendirdi. Paşinyan, “Bu anlaşma, yalnızca bölgemiz için değil İran, Rusya, Türkiye ve uluslararası toplum için de somut faydalar yaratabilir” dedi.

Anlaşma, Ermenistan’ın Türkiye ile sınırının Azerbaycan’ın ısrarıyla hâlâ kapalı olduğu gerçeğine değinmiyor ve bu “tarihi” Bildiri sonrasında, herkes de “barışın” tarafında olduğuna göre, sınırların ne zaman açılacağından –yahut açılıp açılmayacağından– bahsetmiyor. Bizler “Trump Yolu”na ilişkin daha fazla detayı merakla beklerken Bildirinin önemi, SSCB’nin çöküşü ardından ABD’nin Güney Kafkasya’ya jeopolitik açıdan üçüncü kez geri dönmesinde yatıyor. Gelecekteki gelişmelerin şifresini çözmek için Ermenistan’ın ve Azerbaycan’ın bildiriye ek olarak ABD ile ayrı ayrı imzaladığı iki ikili işbirliği belgesine bakmak faydalı olabilir.

8 Ağustos'ta Ermenistan-Azerbaycan arasında imzalanan barış deklarasyonu ve Trump Yolu anlaşmasına Ermenistan muhalefetinden farklı tepkiler geliyor. Rusya Ermenileri Birliği Başkanı Abrahamyan "İki kazanan bir kaybeden zirvesi" derken, Hanrapetutyun Partisi lideri Sarkisyan, "Artık savaş olmayacak, Tanrı'ya şükür" ifadelerini kullandı.

Ermenistan ile Azerbaycan, bir barış anlaşması üzerine aylar önce mutabık kalmışlar ancak anlaşma imzalanamamıştı. Bu süreçte Azerbaycan'ın ek koşulları gündeme gelmişti. Beyaz Saray'daki Trump, Aliyev, Paşinyan zirvesi sonrasında açıklanan deklarasyonda anlaşmanın imzalanması için net bir irade ortaya kondu. Ancak Aliyev görüşme sonrasında "Anlaşmanın imzalanması için Ermenistan'ın Anayasası'nı değiştirmesi gerekiyor" dedi. Ermenistan ise aylar önce Azerbaycan ile üzerinde mutabık kalınan ancak henüz imzalanmayan anlaşmanın metnini 11 Ağustos'ta açıklayacağını duyurmuştu. Metin Ermenistan tarafından bugün açıklandı.