Dosya

Sayfa 13
‘Öteki Gündem’ ve ‘Gündem Ötesi’nde nefret halleri
‘Öteki Gündem’ ve ‘Gündem Ötesi’nde nefret halleri
Medyada nefret söylemi o kadar yaygınlaşmış durumdaki, her gün kanal kanal gezen yorumcular, ırkçılık yaptıklarının farkında bile olmayabiliyorlar. Tabii bu onları masum göstermek anlamına gelmiyor; bir kısmının buz gibi ne yaptığını bildiği aşikar. Bu yazıda ‘Öteki Gündem’ ve ‘Gündem Ötesi’ programlarını ele alacağım.
1 Temmuz 2016 Deniz Ertuğ
İstanbul’a yerleşen Yunanlılar, azalan Rum toplumu için de taze kan
İstanbul’a yerleşen Yunanlılar, azalan Rum toplumu için de taze kan
Yunanistan’dan İstanbul’a göç edenlerin sayısı günden güne artıyor. Halen İstanbul’da 800 civarında Yunanistan göçmeninin yaşadığı tahmin ediliyor. İstanbul’daki Yunanistan göçmenlerinin kurduğu ‘Hava Baba’ adlı bir platform da var. RUMVADER’den Marina Drymalitou ve Yunanistan göçmenleriyle yaşadıkları sorunları ve beklentilerini konuştuk.
1 Temmuz 2016 Aleksia Kotam
Altmışıncı yaş için Patrik II. Mesrob’a armağan
Altmışıncı yaş için Patrik II. Mesrob’a armağan
Türkiye Ermenileri 84. Patriği Mesrob Mutafyan, 16 Haziran’da 60. yaşına girdi. 14 Ekim 1998’de Patriklik makamına seçilen ancak ne yazık ki son sekiz yıldır frontal demans rahatsızlığı nedeniyle makamında bulunamayan Patrik II. Mesrob, görevi süresince birçok yenilikçi çalışması, zeki ve birikimli kişiliği ile belleklerde derin bir iz bıraktı. Bu vesileyle biz de kendisiyle beraber çalışan, yıllarca yakın çevresinde bulunan isimlerden hatıralarındaki Patrik Mesrob’u anlatmalarını istedik. Bu güzel hatıraların Patrik II. Mesrob için anlamlı bir hediye olmasını, ruhuna güç vermesini diliyoruz.
29 Haziran 2016 Miran Manukyan
Geçmişin kötülüğünü parçalayan, bugünü inşa eden alternatif karşıt-anıtlar
Geçmişin kötülüğünü parçalayan, bugünü inşa eden alternatif karşıt-anıtlar
Özellikle Yahudi Soykırımı anısına Almanya’da yaptıkları ‘karşıt-anıt’larla tanınan sanatçılar Horst Hoheisel ve Andreas Knitz, bugüne kadar yaptıkları projelerden ve karşıt-anıtlar etrafında şekillenen deneyimlerinden bahsetti.
24 Haziran 2016 Tuğba Esen
Kalaycı’nın mucize heykelleri
Kalaycı’nın mucize heykelleri
Dört nesil bakırcılık yapan Kalaycı Ailesi’nin son ferdi Karekin Kaya Kalaycı, babasından öğrendiği mesleği halen sürdürüyor. Yalnız Türkiye’yle sınırlı kalmayan Kalaycı, Dubai, Katar, Bahreyn gibi ülkelerde de işlere imza atıyor. Cumhurbaşkanlığı Köşkü’ne, Çankaya Köşkü’ne ve Cumhurbaşkanı’nın İstanbul’daki köşküne yaptığı işlerle tanınan Karekin Kaya Kalaycı, şu sıralar baba mesleği bakırcılıktan farklı bir konuda çalışmalar yapıyor. Silikon türevi bir maddeyle balmumuna benzer portreler yapan Kalaycı’yla heykelleri üzerine konuştuk.
24 Haziran 2016 Vartan Estukyan
Dadyan Okulu’nun tarihe tanık binası oldu bittiye kurban edilmemeli
Dadyan Okulu’nun tarihe tanık binası oldu bittiye kurban edilmemeli
Bir süredir tarihi binasının kiraya verilmesi girişimiyle gündeme gelen Dadyan Okulu'nun, Ermeni tarihi içinde tanık olduğu zorlu dönemleri hatırlatmak istedik. Zira o tarih bugünün önceliklerini yeniden gözden geçirmeyi dayatan ağırlıkta.
22 Haziran 2016 Karin Karakaşlı
'Soykırım tasarısı Türkler de dâhil pek çok Almanyalının gözünü açmış olabilir'
'Soykırım tasarısı Türkler de dâhil pek çok Almanyalının gözünü açmış olabilir'
Uzun yıllar boyu Almanya'nın Ermeni Soykırımı'ndaki sorumluluğunu araştırmış iki isme, Der Spiegel dergisinin eski şef editörlerinden tarihçi Wolfgang Gust ile çalışmalarını New York Şehir Üniversitesi’nde sürdüren Alman tarihçi Eric Weitz’a iki soru yönelttik.
17 Haziran 2016 Fatih Gökhan Diler
‘Ankara’daki arşivler açılırsa Almanların sorumluluğu daha iyi anlaşılır’
‘Ankara’daki arşivler açılırsa Almanların sorumluluğu daha iyi anlaşılır’
Ermeni Soykırımı üzerine çalışan dünyanın bu alanda önde gelen araştırmacılarından Hilmar Kaiser'le Alman Parlamentosu'nun kararını ve Almanların sorumluluğunu konuştuk. Kaiser: "“Ermenileri ‘Osmanlı İmparatorluğu’ veya ‘Türkiye’ veya ‘Türkler’ veya ‘Kürtler’ öldürmedi. Suçluları belirleyelim ve kurtarıcıları takdir edelim” diyor.
17 Haziran 2016 Fatih Gökhan Diler
‘Ermenilerin neden Romanya'da yaşadığını anlamak benim için elzemdi’
‘Ermenilerin neden Romanya'da yaşadığını anlamak benim için elzemdi’
Romanyalı foto muhaberi Andrea Tanase’nin ‘Romanya'daki Ermeniler’ projesi; röportajlar, kitap lansmanları ve fotoğraf sergileriyle Bükreş, Kaloşvar, Yerevan ve Gümrü'de tanıtıldı. Ülkesindeki Ermeni topluluğun tarihinde çıktığı yolculuğu, dünden bugüne soykırımın izlerinin belgelendiği özel bir çalışma hakkında Tanese ile konuştuk.
10 Haziran 2016 Berge Arabian
Hemşinceye çevrilen ilk çocuk kitabı: Bidzig Pirens
Hemşinceye çevrilen ilk çocuk kitabı: Bidzig Pirens
Küçük Prens, hem Ermenice hem de Hemşince olarak Haziran başında aynı anda yayınlandı. Hemşinceye çevrilen ilk çocuk kitabı olma özelliği taşıyan Bidzig Pirens’i Hemşinceye çeviren Mahir Özkan'la konuştuk.
3 Haziran 2016 Vartan Estukyan
Ermeni Soykırımı Tasarısı'nın tam metni
Ermeni Soykırımı Tasarısı'nın tam metni
Almanya’da büyük koalisyonu oluşturan Hıristiyan Birlik partileri (CDU / CSU) ile Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller Partisi tarafından hazırlanan ve Bugün oylanacak Soykırım Tasarısı'nın tam metnini sunuyoruz.
2 Haziran 2016 Haber Merkezi
Castigat ridendo mores* ya da ölümünün 125. yılında Hagop Baronyan
Castigat ridendo mores* ya da ölümünün 125. yılında Hagop Baronyan
Baronyan, hicviyle alabildiğine eleştirdiği Ermeni ruhban sınıfı ve aristokratlarıyla her seferinde ters düşmüş, toplumun ekonomik kaynaklarını çoğu zaman kendi maddi ve manevi çıkarlarını gözeterek yönettiklerini düşündüğü bu kesimlerle olan anlaşmazlığı nedeniyle büyük fakirlik içinde yaşamıştı. 45 yaşında vereme yakalandığını öğrendiğinde dahi her hal ve şart altında direnmekten vazgeçmemişti. *İlk olarak Fransız şair Jean-Baptiste Santeul (1630-1697) tarafından kullanılan “ahlakı gülerek düzeltmek” anlamındaki Latince deyiş.
27 Mayıs 2016 Ararat Şekeryan
Gençlerbirliği ve Raffi Abi’nin kesişen hikâyeleri
Gençlerbirliği ve Raffi Abi’nin kesişen hikâyeleri
Gençlerbirliği’nin 1970-1983 arasında çile ve fedakârlık dolu yıllarının anlatıldığı ‘Döğüşenler de Var Bu Havalarda’ belgeseli, 27. Ankara Uluslararası Film Festivali 28-29 Mayıs’ta İstanbul’da izleyiciyle buluşuyor. Belgeselin matruşka misali hikayesini, yönetmenleri anlattı.
27 Mayıs 2016 Zeynep Sungur
Kaybolan Karamanlıcanın hikâyesi ve muhacirlerin şiirleriyle Mübadele
Kaybolan Karamanlıcanın hikâyesi ve muhacirlerin şiirleriyle Mübadele
Editörlüğünü Evangelia Balta ve Aytek Soner Alpan’ın üstlendiği, 25 şiirden oluşan ‘Muhacirnâme: Karamanlı Muhacirler için Şiirin Sedası’ kitabı, Karamanlıcaya ve unutturulmaya çalışılmış bir sürgün ıstırabına buyur ediyor bizi. Kitabın editörlerinden Aytek Soner Alpan ve kitapta çizimleri bulunan Semih Poroy'la konuştuk.
20 Mayıs 2016 Vartan Estukyan
Karadeniz’de Ermeni olmak
Karadeniz’de Ermeni olmak
Araştırmacı yazar İbrahim Dizman’ın Ordulu Harutyun Artun ile yaptığı sözlü tarih çalışmasına dayalı kitabı ‘Adı Başka Acı Başka: Karadeniz’in Son Ermenilerinden Harut Usta’ adlı kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı.
20 Mayıs 2016 Ferda Balancar
Tarihi çizimlere kayıtlı Ermeni Soykırımı hakikati
Tarihi çizimlere kayıtlı Ermeni Soykırımı hakikati
Anadolu’da 1890’larda başlayan Ermeni halkına yönelik kırımlar 1909 Adana Katliamı ve 1915 Ermeni Soykırımı ile doruk noktasına ulaştı. Bu acılı tarih, sadece tanıklıklarla değil, dönemin gazete ve mizah dergilerindeki çarpıcı karikatürlerle de kayda geçti. 101. yıl vesilesiyle biz de karikatürist-ressam Vrej Kassouny’nin seçtiği bir koleksiyonu okurlarımıza sunuyoruz.
13 Mayıs 2016 Vrej Kassouny
Ergani’nin saklı sayfası
Ergani’nin saklı sayfası
Müslüm Üzülmez’in ‘Ergani Tarihinin Saklı Sayfası Ermeniler’ kitabı İsmail Beşikçi Vakfı Yayınları tarafından yayınlandı. Kendisi de Erganili olan Üzülmez kitabında, Diyarbakır’ın Ergani ilçesi ve çevresindeki Ermenilerin 1915’ten önce ve sonra yaşladıklarını ele alıyor. Ağırlıklı olarak sözlü tarih çalışmasına dayalı olan kitap, Ergani Ermenilerinin tarihiyle ilgili önemli bilgiler içeriyor. Üzülmez ile kitabından yola çıkarak ağırlıklı olarak günümüzde Erganililerin ‘Ermeni algısı’ üzerine konuştuk.
13 Mayıs 2016 Ferda Balancar
Anzaklar 1915'i anlatıyor
Anzaklar 1915'i anlatıyor
Çanakkale Savaşı’nda Osmanlı ordusu tarafından esir alınan Anzak askerleri, tuttukları günlüklerle Ermeni Soykırımı’nın pek bilinmeyen bir yönünü açığa çıkarıyor. Yeni Zelandalı tarihçi ve gazeteci James Robins’in çalışmalarıyla gün yüzüne çıkan hikâyelerde, soykırıma tanıklık eden Anzak askerlerinin yaşadıkları anlatılıyor. Robins’le çalışmaları üzerine 1915’ten günümüze uzanan bir söyleşi yaptık.
12 Mayıs 2016 Fatih Gökhan Diler
Edirnelilerin bile bilmediği Edirneli Ermeniler
Edirnelilerin bile bilmediği Edirneli Ermeniler
Bütün ailesi Edirneli ve anne tarafından Pomak, baba tarafından Selanik göçmeni olan ben, Edirne’de ve Trakya’da birçok halkın olduğunun elbette farkındaydım. Fakat Roy Arakelian’ın ‘Edirne (Adrianupolis) ve Ermeni Toplumu’ adlı kitabını okurken karşılaştığım bir harita Ermeni halkının Edirne’den ne kadar derinden silindiğini görmeme sebep oldu.
6 Mayıs 2016 Nazan Özcan
Balakian: Şiddetin yankıları geçmişten bugüne ulaşıyor
Balakian: Şiddetin yankıları geçmişten bugüne ulaşıyor
Ozon Günlüğü’ kitabıyla şiir dalında Pulitzer Ödülü alan Peter Balakian’la edebiyattan siyasete, geniş bir yelpazede konuştuk.
6 Mayıs 2016 Fatih Gökhan Diler
‘Gerçeğin, intikamını almak için dönmek gibi kötü bir alışkanlığı vardır’
‘Gerçeğin, intikamını almak için dönmek gibi kötü bir alışkanlığı vardır’
Özellikle Sovyetler dönemine ilişkin çalışmaları ve son yıllardaki Ermeni Soykırımı araştırmalarıyla tanınan tarihçi Ronald Grigor Suny, ‘Tarihi Revizyonizm ve Küresel Siyaset’ başlıklı güncel makalesinde Japonya’nın II. Dünya Savaşı’ndaki siyasetinden ötürü Kore’den özür dileme süreci, Türkiye’nin Ermeni Soykırımıyla imtihanı ve Stalin’in Ukrayna’ya dayattığı Holodomor’u (ölümcül kıtlık) revizyonist tarih bağlamında bir arada ele alıyor. Bu çarpıcı makalenin çok geniş bir derlemesini Cansen Mavituna’nın çevirisiyle sunuyoruz.
22 Nisan 2016 Ronald Grigor Suny
Halide Edib’in gayrıresmi tarihi
Halide Edib’in gayrıresmi tarihi
Hülya Adak ile, 1909 Adana Katliamı’ndan 1915’e, 1920’lerden vefat ettiği 1964’e kadar Halide Edib’in hayatının farklı dönemlerinde Ermeni Soykırımı ile ilgili yazdıkları, söyledikleri ve takındığı tutumlar hakkında konuştuk.
22 Nisan 2016 Ferda Balancar
‘Ermeniler gitti, biz barışı yitirdik’
‘Ermeniler gitti, biz barışı yitirdik’
Yakın dönem Kürt tarihi üzerine yaptığı çalışmalarıyla tanınan Namık Kemal Dinç’in ‘Onlar Gittiler, Biz Barışı Yitirdik: Ermeni Soykırımı ve Kürtler’ adlı kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. Kitapta 1915 sonrası ilk kuşağın temsilcilerinden Tarık Ziya Ekinci ve Naci Kutlay’la, Ahmet Türk, Osman Baydemir, Altan Tan gibi günümüzün önde gelen Kürt siyasetçileriyle, araştırmacılar Mehmet Bayrak ve Şeyhmus Diken’le, avukat ve insan hakları aktivisti Eren Keskin’le, prodüktör ve söz yazarı Gülten Kaya ile ve genç kuşak sosyal bilimcilerden Rojava üzerine çalışmalarıyla tanınan Seda Altuğ ile yapılan söyleşiler yer alıyor.
15 Nisan 2016 Ferda Balancar
Boş alanların gör dediği
Boş alanların gör dediği
Amerikan Yabancı Misyon Komiserliği’nin (ABCFM) geçmişi 1830’lara uzanan ve 300 binden fazla kaynak içeren arşivi üzerindeki araştırmasında Marianna Hovhannisyan, 19. Yüzyılda ve 20. yüzyılın başlarında Anadolu’ya gelen Protestan misyonerlerin kayıtlarını inceledi. SALT Galata’da devam eden 'Boş Alanlar' sergisinde görülecebilecek arşiv çalışmasını Marianna Hovhannisyan ve SALT Araştırma ve Programlar Direktörü Vasıf Kortun'la konuştuk.
15 Nisan 2016 Tuğba Esen
Afyonlu Yüzbaşı Mesrobyan’ın hikâyesi
Afyonlu Yüzbaşı Mesrobyan’ın hikâyesi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Uluslararası Nükleer Güvenlik Zirvesi için gittiği ABD’de kaldığı otel, bir Ermeni yüzbaşıyı, mimar Mihran Mesrobyan’ı gündeme getirdi. Tarihin hafızası canlıdır ve hiç beklemediğiniz bir anda karşınıza çıkıp, kendisini hatırlatır.
8 Nisan 2016 Zakarya Mildanoğlu
Edebiyle kuş besleyen kaldı mı?
Edebiyle kuş besleyen kaldı mı?
8 Nisan 2016 Fatih Gökhan Diler
Ateş ‘Gâvur Mahallesi’ne de mi düştü?
Ateş ‘Gâvur Mahallesi’ne de mi düştü?
Diyarbakır’da kiliselerin de ‘acele kamulaştırma’ listesine alınmasının ardından başlayan tartışma Sur’un, Suriçi’nin tarihini de bir kez daha gündeme getirdi. Anadolu Ermenileri ve Hıristiyanları tarihinde önemli bir yer kaplayan Diyarbakır, özellikle de Suriçi tarihi boyunca bu tür uygulamaların merkezinde oldu aslında. Zakarya Mildanoğlu, kamulaştırma kararı vesilesiyle hem Suriçi kiliselerinin, hem de Diyarbakır’da kamulaştırmanın tarihini hatırlatıyor.
31 Mart 2016 Zakarya Mildanoğlu
Bir dil kâşifinin Japonya’dan Ermenistan’a yolculuğu
Bir dil kâşifinin Japonya’dan Ermenistan’a yolculuğu
Ermenice eğitimi almış bir Japon akademisyen Takayuki Yoşimura, Aram Haçaduryan ve Gomidas dinliyor. Öğrencilerine Hovhannes Tumanyan’ı anlatıyor. Hayalinin, bir gün Baruyr Sevag’ın şiirlerini “tüm derinliğiyle” kavrayabilmek olduğunu söylüyor.
25 Mart 2016 Maral Dink
Ermeni kızı Hanife'nin Kürt torunu anlatıyor
Ermeni kızı Hanife'nin Kürt torunu anlatıyor
25 Mart 2016 Fatih Gökhan Diler
‘Antep, Urfa ve Maraş iğne işleri, Ermeni kültürünün bir bütün olduğunu gösteriyor”
‘Antep, Urfa ve Maraş iğne işleri, Ermeni kültürünün bir bütün olduğunu gösteriyor”
Ressam ve araştırmacı Hrazdan Tokmajian'ın izinde, Soykırım’dan sağ kurtularak Halep’e ulaşmış Maraşlı, Urfalı ve Antepli kadınların beraberlerinde getirebildikleri iğne işlerine, üç şehrin nakışları arasındaki farka, 100 yıl içinde gösterdikleri değişimlere, anneden kıza öğretilen ve günümüze ulaşan sanata bakıyoruz.
18 Mart 2016 Maral Dink
Kurucusunun kaleminden Kamp Armen’in hikâyesi
Kurucusunun kaleminden Kamp Armen’in hikâyesi
Hrant Güzelyan’ın ‘Bolso Badenagan Dunı’ (İstanbul Çocukevi) adlı kitabı, Hrant Dink Vakfı Yayınları tarafından ‘Kamp Armen’e Giden Yol’ başlığıyla Türkçeye kazandırıldı. Güzelyan’ın 1960’ların başından 1980’lere uzanan anılarından oluşan kitap, Türkiye’nin ve Türkiye Ermeni toplumunun yakın tarihine de ışık tutuyor.
18 Mart 2016 Ferda Balancar
Apraham Bey ve Armenuhi Hanım yeniden buluştu
Apraham Bey ve Armenuhi Hanım yeniden buluştu
Tekirdağlı Apraham Kasapyan’ın anılarından oluşan ‘Kaç Kişisisiniz Boğos Efendi’ adlı kitap, kitapta adı geçen Armenuhi Köseyan’ın kızı ve torunu için çok farklı bir anlam ifade ediyor. Köseyan’ın kızı Sona Zartaryan ve torunu Arpi Gamze’yi, kitabın yazarı Apraham Kasapyan’ın kızı Janet Güllapyan ile Kasapyan’ın anılarını Türkçeye çeviren torunu Öjeni Höllüksever’i Agos’ta ağırladık. Kitap, Armenuhi Köseyan’ın kızı ve torununun ailelerinin geçmişiyle ilgili daha fazla bilgi edinmesine vesile olmakla kalmamış, aynı zamanda iki ailenin hayatta kalan fertlerinin birbirlerini tanımalarına ve dostluk kurmalarına da aracı olmuş.
11 Mart 2016 Ferda Balancar