İra Tzourou

Tamar (Թամար) günümüzde Ermenilerde –ve Gürcülerde– popüler bir kadın adıdır. Hraçya Acaryan’ın muazzam bir ilmî abide olan ‘Adlar Sözlüğü’nden öğrendiğimize göre Ermenilerde bu adı taşıdığı bilinen ilk kişi, ilginçtir ki, Gagik’in eşi olan Kraliçe Tamar’dır. Tamar, Pakraduni kralı I. Aşod’un (hd. 884–890) oğlu olan Komutan Şabuh’un kızıdır.

Zozo Dalmas, gerçek adıyla Zoi Stavridi, 1906’da İstanbul Langa’da doğdu. 1910’lu yıllarda, belki Balkan Harbi’nin yarattığı koşullardan dolayı, annesi ve büyükannesiyle birlikte Selanik’e göçtü. Selanik’in muhacir mahallelerinde büyüdü. Kısa sürede kamuoyunun ve eleştirmenlerin ilgisini çekerek bir sahne yıldızı hâline geldi. 1932’de Yunanistan’da ‘Avukat Hanım’ filmiyle sinemaya adım attı. Muhsin Ertuğrul’un yönettiği ‘Cici Berber’ filmi Türkiye’de ve Yunanistan’da gişe rekorları kırdı. Dalmas, pek çok gazeteye verdiği röportajlarda, 1933’ten 1938’e dek Kemal Atatürk’le ilişkisi olduğunu anlattı.

Antik çağda, Ararat Vadisi’nin bitki örtüsünde doğan ve yetişen küçük bir böcek, Ermeni köylüler tarafından toplanıp işlendikten sonra, koyu ve yoğun kırmızı bir boya elde etmede kullanılmış. Yüzyıllar boyunca bu doğal boya, Ermenistan'ın gururu olmuş. Herodot, Kafkas halkının asla solmayacak parlak renklere sahip güzel halılar kullandığını yazar. Tarihçi Ahmad ibn Yahya al-Baladhuri, ‘Fütûhu'l-büldân’ adlı eserinde, tarihî Artaxata (Արտաշատ) köyüne, Al-Qirmiz diye hitap eder. Köyün sakinlerinin kırmızı boya ürettiklerinden bahseder.