Yüzler/Hikâyeler

Tahir Elçi, öldürülmesinin 10. yılında anılıyor
Tahir Elçi, öldürülmesinin 10. yılında anılıyor
28 Kasım 2015'te Diyarbakır'da Dört Ayaklı Minare önünde vurularak öldürülen hukukçu Tahir Elçi, online bir programla anılıyor. Program herkese açık.
27 Kasım 2025
“Ahmet de ben de ‘ötekiler’den sayılıyorduk, aynı hamurdan geliyorduk”
“Ahmet de ben de ‘ötekiler’den sayılıyorduk, aynı hamurdan geliyorduk”
Ahmet Kaya’yı 16 Kasım’da kaybetmemizin üzerinden 25 yıl geçti. Sokakta, televizyonda, radyoda sesini duymadığımız gün yok. Neden vicdanımız susmuyor? Neden kimse unutamıyor gittiğini? İnadına her gün dinleyip, inadına daha çok seviyoruz onu. Sesi, bitmeyen bir hicran şarkısı yüreklerimizde. Yokluğunun 25. yılında eşi Gülten Kaya’nın yaralarını kanatmadan, anılarına dokunmaya çalıştık. Uzun süren bu sohbetimiz üç haftaya yayılacak.
16 Kasım 2025 Lusyen Kopar
Kurtuluş’un Nostalji’si ve Süha bey…
Kurtuluş’un Nostalji’si ve Süha bey…
Süha Hamamcı, Pangaltı ve Kurtuluş’ta 33 yıldır kitapçılık yapıyor. Pangaltı, Kurtuluş ve Bomonti bir elin parmakları gibidir. Bütün yetişkin hayatı bu semtlerde geçmiş onun. Önceleri kaset, CD, oyuncak ve kırtasiye malzemesi de varmış dükkânında ama zamanla hepsi elenmiş, kitaplar kalmış. Buralarda “Telefoncular Sokağı” diye bilinen Teyyareci Fehmi Bey Sokağı’nda, Latin Katolik Mezarlığı’nın kapısının karşısındaki ‘Nostalji Kitap & Kahve’ yaklaşık 10 yıldır, lezzetli kahvesi ve demli çayıyla kafe hizmeti de veriyor konuklarına.
15 Kasım 2025 Bülent Aydın
Köklere Yolculuk: İpliklerin izinde, geçmişin peşinde
Köklere Yolculuk: İpliklerin izinde, geçmişin peşinde
Hrant Dink Vakfı’nın "Köklere Yolculuk" sohbet serisinde, Deborah Valoma geçmişin sessiz anılarını ipliklerle nasıl işlediğini, aile mirasını ve kayıp hikâyelerini iğne oyası aracılığıyla nasıl yeniden canlandırdığını anlattı: "Geri dönemeyiz, travmayı tersine çeviremeyiz. Ama beklenmedik bir şey buldum: hafıza. Biraz tozlu, çamurlu, travmayla yıpranmış. Ama desenler tanınabilir ve yeniden dokunabilir."
14 Kasım 2025 Ilgaz Gökırmaklı
2024’te hayatını kaybeden üç Tıbrevanklı Paris’te anılacak
2024’te hayatını kaybeden üç Tıbrevanklı Paris’te anılacak
Konferans, Almanya Ermeni Kilisesi’nin Ruhani Önderi Başepiskopos Karekin Bekçiyan, ADAM Yayınları’nın kurucusu Nazar Büyüm ve Aras Yayıncılık’ın kurucusu Yetvart Tomasyan anısına düzenleniyor.
11 Kasım 2025
“Sıcak simitler yanıyoor!”
“Sıcak simitler yanıyoor!”
Kurtuluş’un sokaklarında sesiyle mahalleye neşe katan Simitçi Mehmet, artık seyyar değil: "Yıllardır bu sokakları dolaştım, zamanı geldi sabite geçiyorum artık. Beklerim sesimi özleyenleri ve herkese saygılarımı sunarım. 07.30-17.00 arasında tezgâhımın başındayım…”
8 Kasım 2025 Bülent Aydın
“O ânı, o korkuyu ben her Eylül ayında yaşıyorum"
“O ânı, o korkuyu ben her Eylül ayında yaşıyorum"
Gazeteci-yazar Serdar Korucu 6-7 Eylül 1955 pogromunun hayatta olan tanıklarıyla konuşarak yeni bir kitaba imza attı: “Akşam İstanbul’da Çok Fena Şeyler Oldu” başlıklı çalışma, İstos Yayınları’ndan çıktı. Kitabın başlığını oluşturan sözler Marina Kalumenu’ya ait. Kendisi Dimitrios Kalumenos’un, yani 6-7 Eylül 1955’i fotoğraflayarak, pogromun hafızalara kazınmasını sağlayan Patriklik fotoğrafçısının kızı. Kitap, Türkiye, Yunanistan ve Fransa’da yaşayan 32 “son tanığın” dilinden o gece yaşananları aktarıyor. Hatırlanacağı üzere “Atatürk’ün Selanik’teki evi bombalandı” başlıklı sahte bir haber üzerine 6 Eylül gecesi İstanbul’da Rumlar başta olmak üzere gayrimüslimlere ait evler, dükkânlar, kiliseler yıkılmış, yakılmış ve yağmalanmıştı. Resmî verilere göre yalnızca İstanbul’da 73 kilise, 8 ayazma, 2 manastır, 3.584’ü Rumlara ait olmak üzere 5.538 ev ve işyeri yakılıp yıkıldı. İHD’nin raporlarına göre 35 kişi hayatını kaybetti. Korucu ile yeni çalışmasını konuştuk.
5 Eylül 2025 Yetvart Danzikyan
‘Korku’ (2): “En Uzun Yürüyüş”ün yazılmamış hikâyesi
‘Korku’ (2): “En Uzun Yürüyüş”ün yazılmamış hikâyesi
Arkadaşım Ali Özgentürk 1966-69 yılları arasında gerçekleşen, Deniz Gezmiş’in de katıldığı sayısız direniş yürüyüşlerinin 16 mm siyah-beyaz film çekimini yapmıştı. Annemi bir arkadaşına yatılıya gönderip Osmanbey’deki evimizde gece gündüz birkaç saat nöbetleşe uyuklayarak filmin kurgusunu yaptık. Odalarda duvardan duvara sicimler germiş, yürüyüşün her sahnesini ayırıp, numaralayıp kurgu için çamaşır mandallarıyla iplere asmıştık. Korkudan kimseye haber vermemiş, ekmeğimizi bile evde kendimiz yapmıştık.
5 Temmuz 2025 Jan Devletoğlu
Dikran Gülmezgil için 25 Haziran Çarşamba günü cenaze töreni düzenlenecek
Dikran Gülmezgil için 25 Haziran Çarşamba günü cenaze töreni düzenlenecek
Karagözyan Vakfı Başkanı Dikran Gülmezgil 75 yaşında hayatını kaybetti. Bir süredir sağlık sorunları yaşayan Gülmezgil'in kalp krizi sonucu hayatını kaybettiği öğrenildi. Gülmezgil 25 Haziran Çarşamba günü Kumkapı Ana Kilise'de saat 13.00'te yapılacak cenaze töreninin ardından toprağa verilecek.
21 Haziran 2025
Hemşin’in Son Prensi: Sergey Vardanyan
Hemşin’in Son Prensi: Sergey Vardanyan
Sergey Vardanyan 1970’li yıllardan bu yana, bir bilim insanı ve aynı zamanda bir gazeteci olarak Hemşinlilerin Ermenistan’da bilinir olmasını sağladı. 90’lı yıllardan sonra ise Türkiye’deki Hemşinliler üzerine de çalışma imkanı buldu.
5 Haziran 2025 Mahir Özkan
Sırrı’ya barış borcumuz var
Sırrı’ya barış borcumuz var
2020 yılının Eylül ayında Kobani Davası’nda birlikte gözaltına alındık. Günlerce Ankara TEM’de kaldık. Hücremin önünden her geçişinde mazgal ardından göz göze geldiğimizde aynı dostlukla, yoldaşlıkla bakıştık. Ankara Adliyesi’nde pandemi ortamında duvarda “koridorda en fazla 40 kişi olması gerekir” yazısı altında çevremizi sarmış yüzlerce polisin ortasında kararı beklerken, Sırrı’nın çevresine konuşlanmış halde onun hikâyelerine kulak verdik. Kahkahalarımız yükselirken neredeyse çevremizdeki tüm polislerin ondan gözünü de kulağını da ayıramadığını, onun esprilerine gülmemek için kendilerini zorladıklarını gördük.
8 Mayıs 2025 Bircan Yorulmaz
Sırrı Süreyya Önder'i kaybettik
Sırrı Süreyya Önder'i kaybettik
TBMM Başkanvekili ve DEM Parti İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder dün (3 Mayıs) öğleden sonra hayatını kaybetti. Önder'in tedavi gördüğü Florence Nightingale Hastanesi'nden yapılan açıklamada, "Sırrı Süreyya Önder çoklu organ yetmezliğinden saat 16.10'da hayatını kaybetmiştir" denildi. Sırrı Süreyya Önder'in kaybı Türkiye'de büyük üzüntü yarattı.
3 Mayıs 2025
Öncesiyle sonrasıyla Ordu'da 1915... Araksi Çitçiyan anlatıyor
Öncesiyle sonrasıyla Ordu'da 1915... Araksi Çitçiyan anlatıyor
Ordu Ermeni cemaatinin büyüğü, sevgili Araksi Çitçiyan’ın Paskalya bayramının ikinci günü yani Merelots’ta Balıklı Ermeni Mezarlığı’nda 40 duası vardı. Hikayesini 24 Nisan’da yazmanın daha anlamlı olacağını düşündüm çünkü soykırımdan asla sağ çıkılamaz. Fiziki olarak kurtulabilirsiniz, ama zihniniz ve ruhunuz sonsuza dek işkence çeker.
24 Nisan 2025 Güven Bayar
Kaybedişimizin ikinci yılında Hakan Bakırcıoğlu'nu anıyoruz
Kaybedişimizin ikinci yılında Hakan Bakırcıoğlu'nu anıyoruz
Dink Ailesi avukatlarından, aynı zamanda dostumuz, yoldaşımız Hakan Bakırcıoğlu 2 Nisan 2023'te, 50 yaşında iken, geçirdiği rahatsızlık sonucu hayatını kaybetmişti. Bakırcıoğlu için 5 Nisan Cumartesi günü ve 6 Nisan Pazar günü Balıklı Ermeni Mezarlığı'ndaki kabri başında anma buluşmaları düzenlenecek.
1 Nisan 2025
Sevim Abla'nın anısına
Sevim Abla'nın anısına
Zakarya Mildanoğlu, geçen hafta hayatını kaybeden Türkiye Komünist Partisi'nin önemli isimlerinden Sevim Belli'nin 1953'te diğer TKP'lilerle birlikte yargılanmasının Ermeni basınına nasıl yansıdığını yazdı.
6 Mart 2025 Zakarya Mildanoğlu
Kırmızı kutulardan çıkan Gazze
Kırmızı kutulardan çıkan Gazze
Gazze'nin ilk fotoğraf stüdyosunu açan Keğam Ceğalyan, Gazzeliler için bir fotoğrafçıdan öte, Gazze’nin tarihini belgeleyen bir arşivci, tüm koşullara rağmen hayata tutunmayı başarmış bir direnişçi ve kültürel belleği geleceğe taşıyan bir sanatçıydı.
2 Mart 2025 Norayr Olgar
Amasya ve Gümüşhacıköy’de Ermenilerden kim kaldı?
Amasya ve Gümüşhacıköy’de Ermenilerden kim kaldı?
Fotoğrafçı ve belgesel yapımcısı Murat Ezer yine yollara düştü. Bu kez Amasya ve Gümüşhacıköy'de son kalan Ermenilerle görüştü. Hüzünlü ama insana yine de direnç veren hikâyelerle geri döndü, izlenimlerini Agos için yazdı.
17 Şubat 2025 Murat Ezer
Առ այժմ (Ar ayjım-Şimdilik)
Առ այժմ (Ar ayjım-Şimdilik)
Yetvart Tomasyan, eşine az rastlanır, yaratıcı, kucaklayıcı, örgütleyici insanlardan biri olarak hayatımıza, kültür ve sanat hayatına, Ermeni toplum hayatına derin, imrenilesi, güzel izler, anılar bırakarak ayrıldı aramızdan. Daha yapacağı çok şey vardı, eminim. Ne mutlu ki şu hayatta onunla birçoğumuzun yolları kesişti. Şimdi, “Görüşmek üzere” anlamında sık sık kullandığı “Առ այժմ” [ar ayjım; şimdilik] sözünü ona söyleyebilmeyi çok isterdim.
26 Aralık 2024 Ohannes Şaşkal
Başlı başına bir şenlik: Tomo
Başlı başına bir şenlik: Tomo
Belki de Aras’la başlayan rönesansa yakın bir geçmiş aranacaksa, hikâyeyi 1970’te en yakın arkadaşlarıyla, Tıbrevank Mezunları Derneği çatısı altında hazırlayıp Şan Sineması’nda sergiledikleri gösterinin şaşırtıcı başarısına kadar götürmek mümkün. Bu gösteri, şiirlerle, müzikle, halk danslarıyla karma bir seyirci kitlesine ‘bir başka’ kültürün de mümkün olduğunu göstermesi açısından önemliydi. Tomo gecenin düzenlenmesinde yer almış, okuduğu şiirlerle de geceye renk katmıştı. Tabii, o günün birikimi daha gelişkin bir hamleye imkân vermiyordu ama 90’lı yıllar bu kuşağın olgunlaşmasıyla Aras’a ortam hazırlayacaktı.
22 Aralık 2024 Masis Kürkçügil
Silinmeyecek izler bıraktı
Silinmeyecek izler bıraktı
İki ustanın, yani Tomo ile Sarkis’in tanışması, sonraki yıllarda pek çok meyve verdi. Derin bir dostluk kurdular. Tomo ve çalışma arkadaşları, Sarkis Usta’yla dayanışmanın kıymetli örneklerini verdiler, işyerleri onun ikinci adresi gibi oldu. Yıllar sonra bir sohbet esnasında, Tomo ile Sarkis Usta’nın ailelerinin, 50’li yıllarda, 6-7 Eylül olaylarının yaşandığı dönemde Yedikule’de aynı binada oturdukları ortaya çıktı.
22 Aralık 2024 Zakarya Mildanoğlu
O hep sevdi
O hep sevdi
O kendi geçmişini sevdi, tarihini sevdi, toplumunu sevdi, insanı sevdi, kültürü sevdi. Hayatı boyunca bu kutsal değerleri için çalıştı, elinden geleni yaptı. Sağlığında da, hastalığı süresince de, vücudu ne kadar elverdiyse çalıştı. Ve bir gün en önemli eserlerinden birini planladı ve gerçekleştirdi: Yayınevi kurdu.
19 Aralık 2024 Üstrahip Hovagim Seropyan
Kadasetsiz Tomo Hazretleri
Kadasetsiz Tomo Hazretleri
Fazla kitabımız yoktu o zaman. Hıdivyal Palas’ta dört metreye üç metre bir oda. Bir masada Baron Margosyan, bir masada Oyrort, yani Payline, ütü masasına benzettiğim dar bir masa vardı çapraz ayak, ara ara oradaki Macintosh LC’nin karşısına da ben oturmaya başladım, öbür işleri hâllettiğimde, dizgi yapmak filan için. Kitaplar o zaman birinci hamura basılıydı, ağır çekiyorlardı, Babıâli Yokuşu’ndan çıkıp dağıtımcılara kadar taşımak zordu, kollarım kopuyordu ama onun dışında iş kolaydı. Okuldan çıkıp geliyordum, çok da geç kapatmıyorduk, zaman kolay geçiyordu. Cebim harçlık görüyordu, mavi kart parası da veriyorlardı, her gün bedavadan İstiklal’e çıkmış oluyordum, daha ne olsun.
19 Aralık 2024 Rober Koptaş
Köprünün üstünde iki kadın
Köprünün üstünde iki kadın
Gümrü’de doğmuş genç bir kadın tanıdım. Kendisiyle yolum Yerevan’da kesişti. Türkiyeli olduğumu söyleyince, anne ve baba tarafından Karslı ve Muşlu olduğunu öğrendim. Oraları daha önce ziyaret etmemiştim. Anlatacak bir hatıram yoktu. Fakat Ani’yi merak ediyordum.
3 Aralık 2024 Maral Dink
Bir Düğün, İki Cenaze: Kederin getirdiği huzur
Bir Düğün, İki Cenaze: Kederin getirdiği huzur
3 Aralık 2024 Toros Alcan
Nazar Büyüm’ün kaybı bizler için bir veda değil
Nazar Büyüm’ün kaybı bizler için bir veda değil
Bir kültür insanı olmanın ötesinde bir şair ve çevirmen de olan Büyüm’ün önderliğinde, 2009’da bir çeviri grubunun içinde olmuştum, Ermeniceden Türkçeye çevrilecek bir şiir ve öykü antolojisi hazırlamak amacıyla. Şairler, yazarlar ve yapıtlar seçilmek üzereydi ki bu projenin arkası gelmedi ne yazık ki! Aras Yayıncılık tarafından yayımlanan büyük şair Taniel Varujan’ın “Ekmeğin Şarkısı” kitabının Türkçe çevirisi ve önsözü için beni arayıp tebrik etmişti.
3 Aralık 2024 Ohannes Şaşkal
Nazar Bey silinmeyecek bir iz bırakarak gitti
Nazar Bey silinmeyecek bir iz bırakarak gitti
Bütün işleri arasında Adam Yayınları’nın onun kafasında farklı bir yerde, bir gurur nedeni olduğu belliydi. Yayın Yönetmeni olarak Memet Fuat gibi yayıncılık tarihimizde benzersiz bir editör, yayıncı ve yazarla çalışmayı herhalde baştan hayal etmişti. Cevat Çapan’ın üniversitede öğrencisiydi, ona çok yakındı. Cevat Ağbi de onun parlak öğrencilerinden olduğunu söylerdi. Evet, Nazar Bey aynı zamanda, belki şirketlerin patronu olmaktan da önce, bilgili, görgülü bir insandı benim gözümde. Edebiyatı iyi bilen, çok okuyan bir edebiyat tutkunuydu.
1 Aralık 2024 Semih Gümüş
İki onurlu yaşam
İki onurlu yaşam
Bir grup arkadaş envanter çalışması için Develi’ye karargâh kurmuştuk. Ön hazırlıkları yapmış, tarihsel belgeler didik didik etmiştik. Günlerce iz sürdük, tanıklık yapacak insan aradık. Bulduk da. Develi’de tarihi bir binanın sahibi olan hukukçu Şake Hanım ve elbette Nazar Abinin telefonları imdadımıza yetişti. Bizlere en büyük desteği Nazar Abinin dört çocukluk arkadaşı verdi. Şimdi her biri kocaman adam, birer “baba” olmuştu. Bizleri el üstünde tuttular yedirdiler içirdiler. İçlerinden biri “Aranızda Nazar’ı en iyi tanıyan kim?” diye sordu. Herkes birbirine bakarken “Ben iyi tanırım” dedim...
1 Aralık 2024 Zakarya Mildanoğlu
Ağabeyim Nazar Büyüm’ün ardından
Ağabeyim Nazar Büyüm’ün ardından
Şimdi 12 Eylül ortamında ve sonrasında Adam Yayıncılık’ın yarattığı ferahlatıcı etkiyi düşünüyorum. Yurt Ansiklopedisi’ni düşünüyorum; aralarında arkadaşlarımın da olduğu sol görüşte düşünce insanlarının, üniversiteden ayrılmak zorunda kalmış akademisyenlerin birlikte çalıştıkları bir araştırma merkezi, zor zamanlarda dayanışma ilişkilerinin insanlara güç verdiği bir sivil toplum girişimi gibiydi.
28 Kasım 2024 Osman Kavala
Maral ve Melis Horhoryan’ın Kahire’deki girişimcilik macerası
Maral ve Melis Horhoryan’ın Kahire’deki girişimcilik macerası
Geçen hafta yaşadığım bir tesadüf, okura ilham kaynağı olabilecek bir çift hayat hikâyesini yazmama vesile oldu. ‘Çift’ diyorum, çünkü İstanbullu ikizler Maral ve Melis Horhoryan ile 10 yıl önce başlayan Kahire maceralarını konuştuk. Yaşamlarını Kahire’de sürdüren iki kardeş, oradaki girişimcilik deneyimlerini ve Ermeni cemaatinin bugününü anlattılar.
17 Eylül 2024 Sevan Ataoğlu
Lice’den Kadıköy Aramyan Okulu’na bir tarih: Hatun Mayrig’in ardından
Lice’den Kadıköy Aramyan Okulu’na bir tarih: Hatun Mayrig’in ardından
Anadolu ve Mezopotamya Ermenilerinin İstanbul’a göçü bilhassa 1960’larda ve 70’lerde hızlanmıştı. Bunda yaşam koşullarının zorlaşması, toplumsal baskı gibi birçok etmen vardı. Bu etmenlerden biri de 1966 Varto Depremi’ydi. Deprem Ermenilerin tarihsel yurdunda büyük bir yıkıntıya yol açmış, bölgede yaşayan pek çok Ermeni İstanbul’un yolunu tutmuştu. Bu insanların büyük şehirde hayata tutunması hiç de kolay olmamıştır. Gazetemizin kurucularından Sarkis Seropyan’ın da 1960’larda emek verdiği ‘Kağdaganatz Hantznahump’ bu anlamda çok önemli bir işlev gördü, İstanbul’a sığınanlara yardım etti. Sevan Ataoğlu, Hatun Saraçoğlu’nun ardından kaleme aldığı bu yazıda sadece Lice’den İstanbul’a bir göç hikayesi anlatmıyor, Anadolu ve Mezopotamya Ermenilerinin yakın tarihine de not düşüyor.
20 Ağustos 2024 Sevan Ataoğlu
Ermenistan’ta 61 yıllık bir kütüphane ve onu yıllarca ayakta tutmaya çalışmış dört kadın
Ermenistan’ta 61 yıllık bir kütüphane ve onu yıllarca ayakta tutmaya çalışmış dört kadın
Sovyetlerden beri aynı yerde, büyük bir şevkle, 45 senedir çalışan kütüphane görevlisi kadınların bana yardım etme konusundaki samimi arzuları beni çok etkilemişti. Son birkaç yılda karşılaştığım Sovyet dönemi kütüphanelerinin harap durumunu düşündüğümde, bu kütüphanenin hâlâ ayakta olması ve yaşama tutunma gücünü kadınlardan alması beni çok mutlu etmişti.
11 Ağustos 2024 Lusin Aurora
Bir kilise, bir tarihi org ve ilham verici bir roman
Bir kilise, bir tarihi org ve ilham verici bir roman
Boyacıköy Kilisesi bünyesinde faaliyetlerini sürdüren Sayat Nova Korosu’nun üyeleri ve kilise yönetimi olarak kilisenin tarihi orgunu tamir etmeye giriştik bir süre önce. Orgu tam 52 yıl önce satın almıştık ve 20 yıldır atıl halde kilisenin deposunda duruyordu. Ancak bu orgu tamir etmemizin ilginç bir hikâyesi var. Yazar Sepin Sinanlıoğlu’nun ‘Hoyrat’ adlı romanı bize ilham verdi. O romanda dağılmış bir ailenin ortak mirası olan tarihi bir orgdan bahsediliyordu. Orgu tamir edenler de romanın kahramanları arasındaydı. Buradan aldığım ilhamla yazar Sinanlıoğlu ile iletişime geçtim, o da bize org tamircileri bulma konusunda yardımcı oldu. Sonuçta o tarihi orgu tamir ettik. Ancak bize ilham veren Sepin Sinanlıoğlu’nu unutamazdım:
1 Ağustos 2024 Pakrad Estukyan