ԾՈՎԻՆԱՐ ԼՈՔՄԱԿԷՕԶԵԱՆ

ԾՈՎԻՆԱՐ ԼՈՔՄԱԿԷՕԶԵԱՆ

Ապրիլմէկեան ծիծաղի եւ հումորի տօն-2018

dzovinarlok@gmail.com

Տա­րի­ներ է, ինչ Հա­­յաս­­տա­­­նի Եր­­գի­­­ծան­­կա­­­րիչ­­նե­­­րի Միու­­թիւնը նշում է Ապ­­րի­­­լի 1-ը, իսկ 2013-ից նրանց ցու­­ցա­­­հան­­դէ­­­սը վե­­րածո­­ւեց նոյ­­նիսկ մի­­ջազ­­գա­­­յին փա­­ռատօն-մրցոյ­­թի. աշ­­խարհի լա­­ւագոյն եր­­գի­­­ծան­­կա­­­րիչ­­նե­­­րը ար­­ձա­­­գան­­գե­­­ցին այդ փա­­ռատօ­­նին։ 2013-ի նիւ­­թը Գիրքն էր, քան­­զի Հա­­յաս­­տա­­­նը նշում էր գրատ­­պութեան 500 տա­­րին, 2014-ի նիւ­­թը «Նո­­յի վե­­րադարձ»ն էր, իսկ 2015-ին, երբ Հա­­յոց ցե­­ղաս­­պա­­­նու­­թիւնը 100 տա­­րեկան դար­­ձաւ, եր­­գի­­­ծան­­կա­­­րիչ­­նե­­­րը յանդգնե­­ցին նոյ­­նիսկ այդ նիւ­­թի շուրջ եր­­գի­­­ծել։ Եր­­գի­­­ծան­­կարչու­­թիւնը նկար­­չութեան բարձրա­­գոյն տե­­սակն է, քան­­զի ստեղ­­ծում է ոչ թէ իրա­­կանու­­թեան կրկնօ­­րինա­­կը կամ տար­­բե­­­րակը, այլ մեկ­­նա­­­բանում է իրա­­կանու­­թեան կա­­տակեր­­գութիւ­­նը, իսկ դա ամէն մէ­­կին տրո­­ւած չէ. ար­­տա­­­սահ­­մա­­­նում գլուխ են խո­­նար­­հում եր­­գի­­­ծան­­կա­­­րիչ­­նե­­­րի առ­­ջեւ, բայց մեր ան­­կա­­­խացած, բայց դեռ չկա­­յացած երկրում դե­­ռեւս զբա­­ղուած են ան­­ցեալի նո­­ւաճումնե­­րը ոչնչաց­­նե­­­լու դժուարին գոր­­ծով։ Ոչնչաց­­ւում է արո­­ւես­­տի բարձրա­­գոյն տե­­սակը, որն է օփե­­րան եւ պա­­լետը, ոչնչաց­­ւում է գե­­ղան­­կարչու­­թիւնը։ Ինչպէ՞ս։ Չկայ խա­­ղացանկ օփե­­րայում։ Չկայ նաեւ գի­­տակ­­ցում, թէ ինչ բան է արո­­ւես­­տը։ Հե­­տաքրքիր է, որ սո­­վետա­­կան իշ­­խա­­­նու­­թիւննե­­րը ոչնչաց­­նում էին եկե­­ղեցի­­ները, Աստծոյ տա­­ճար­­նե­­­րը եւ… հա­­ւատ­­քը, ու դա նրանց յա­­ջողո­­ւեց, բայց առանց կրօ­­նի չկայ իշ­­խա­­­նու­­թիւն, եւ արո­­ւես­­տը դար­­ձաւ մեր կրօ­­նը, մեր հա­­ւատ­­քը։ Այ­­սօր ամե­­նու­­րէք բաց­­ւում են եկե­­ղեցի­­ներ, բայց Աս­­տո­­­ւած չի շտա­­պում հաս­­տա­­­տուել իր հա­­մար կա­­ռու­­ցո­­­ւած տա­­նը. դե­­ռեւս այդ տա­­ճար­­նե­­­րը ծա­­ռայում են հար­­սա­­­նեկան, կնունքի եւ սգոյ պիզ­­նե­­­սին։ Դիւ­­րին չէ ապա­­հովել Աստծոյ վե­­րադար­­ձը ժո­­ղովրդի գի­­տակ­­ցութեան եւ էու­­թեան մէջ. ամէնքն իր ճա­­նապար­­հը պի­­տի հար­­թի առ Աս­­տո­­­ւած։ Սա­­կայն արո­­ւեստն այ­­լեւս դա­­դարեց կրօն լի­­նելուց։ 2016-ին Ապ­­րի­­­լի 1-ը հայ եր­­գի­­­ծան­­կա­­­րիչ­­նե­­­րը նշե­­ցին ար­­դէն ոչ թէ մի­­ջազ­­գա­­­յին փա­­ռատօ­­նով, սա­­կայն անե­­րեւա­­կայե­­լի հե­­տաքրքիր ցու­­ցա­­­հան­­դէ­­­սով. 20-25 հայ եր­­գի­­­ծան­­կա­­­րիչ­­ներ հան­­դէս եկան իրենց գոր­­ծե­­­րով. նիւ­­թը՝ Մա­­մուլն էր։ Եւ ցու­­ցա­­­հան­­դէ­­­սը վեր­­հա­­­նեց այն սրբա­­զան ճշմար­­տութիւ­­նը, որի հա­­մաձայն գրա­­ւոր նիւ­­թից զատ մա­­մու­­լը պար­­տա­­­դիր պի­­տի զի­­նուի եր­­գի­­­ծան­­կարչի անդրա­­դար­­ձով։ Ապ­­րի­­­լի 2-ին մենք ու­­նե­­­ցանք քա­­ռօրեայ պա­­տերազ­­մի իրո­­ղու­­թիւնը։ Էլ ի՚նչ ծի­­ծաղ, էլ ի՛նչ ցու­­ցա­­­հան­­դէս…

2017-ին կրկին բա­­ցուեց ցու­­ցա­­­հան­­դէս, որը սրամ­­տօ­­­րէն ար­­ձա­­­գան­­գեց օրուայ ան­­հե­­­թեթու­­թեանը, Ապ­­րի­­­լի 2-ին ընտրու­­թիւններ էին նշա­­նակո­­ւել, ան­­տե­­­սելով պա­­տերազ­­մում զո­­հուած հե­­րոս­­նե­­­րի յի­­շատա­­կը, եւ եր­­գի­­­ծան­­կա­­­րիչ­­նե­­­րը յայ­­տա­­­րարե­­ցին Ապ­­րի­­­լի 1-ը Լռու­­թեան օր եւ հան­­դէս եկան դա­­տարկ պաս­­տառնե­­րով։ Եւ ահա եկաւ 2018-ը, եւ եր­­գի­­­ծան­­կա­­­րիչ­­նե­­­րի ցու­­ցա­­­հան­­դէ­­­սը ու­­նե­­­ցաւ հե­­տեւեալ խո­­րագիր. «Վա­­ճառ­­ւում է կամ տրւում է վար­­ձով»։ Ին­­չո՞ւ նման խո­­րագիր։ Ար­­դէն ամե­­նատա­­րածո­­ւած ծա­­նու­­ցումն է դար­­ձել այդ խո­­րագի­­րը, որը կա­­րելի է տես­­նել գրե­­թէ ամէն շէն­­քի վրայ։ Վա­­ճառ­­ւում են տնե­­րը, վա­­ճառ­­ւում են տա­­րածքնե­­րը, վա­­ճառ­­ւում է վեր­­ջա­­­պէս Հա­­յաս­­տա­­­նը։ Եւ լուրջ եւ կա­­տակով։ Երա­­նի՛ թէ միայն կա­­տակով, որով­­հե­­­տեւ եր­­կի­­­րը չի կա­­րող լուրջ եր­­կիր դառ­­նալ առանց բնակ­­չութեան,որն ու­­նի քա­­ղաքա­­ցիական իրա­­ւունքներ։ Մեր երի­­տասարդնե­­րը հե­­րոսա­­բար կռւում են սահ­­մաննե­­րին եւ հե­­րոսա­­բար զոհ­­ւում։ Բայց ապ­­րե­­­լը Հա­­յաս­­տա­­­նում նոյնպէս դար­­ձել է հե­­րոսու­­թեան դրսե­­ւորում։ Այս խո­­րագ­­րի պատ­­ճա­­­ռը այն էր, որ Եր­­գի­­­ծան­­կա­­­րիչ­­նե­­­րի Միու­­թիւնը… լու­­ծա­­­րել են։ Ինչպի­­սի՚ յա­­ջողու­­թիւն ոչնչաց­­ման գոր­­ծում, այնպէս չէ՞։ Տա­­ղան­­դը Աստծոյ կող­­մից է տրւում։ Ինչպէ՞ս կա­­րող են իշ­­խա­­­նու­­թիւննե­­րը լու­­ծա­­­րել նման հա­­զուա­­գիւտ տա­­ղանդ։ Եւ ինչպէ՞ս կա­­րելի է հա­­մակեր­­պո­­­ւել ժամ­­կէ­­­տանց նա­­խագա­­հի հետ, որը մէկ շա­­բաթ յե­­տոյ պի­­տի աթո­­ռը փո­­խի եւ դառ­­նայ վար­­չա­­­պետ, եթէ այդ փաս­­տին չանդրա­­դառ­­նայ եր­­գի­­­ծան­­քը։ Ահա­­ւասիկ Եր­­գի­­­ծան­­կա­­­րիչ­­նե­­­րի Միու­­թեան նա­­խագահ Սու­­քիաս Թո­­րոսեանի (ստո­­րագ­­րում է ToTo) անդրա­­դար­­ձը այդ մա­­սին։

Այս տա­­րի ցու­­ցա­­­հան­­դէ­­­սը բա­­ցուեց Չա­­րեն­­ցի տուն-թան­­գա­­­րանում եւ միաժա­­մանակ «Նո­­յեան տա­­պան» գրա­­խանու­­թի ներքնա­­յար­­կում, որ­­տեղ հա­­ճելի մի դահ­­լիճ կայ՝ դաշ­­նա­­­մու­­րով եւ նստա­­րան­­նե­­­րով։ Նա­­յում ես նկար­­նե­­­րին եւ լցւում ես մե­­ծագոյն հա­­ւատ­­քով, որն է՝ չի կա­­րող օրո­­ւայ իշ­­խա­­­նու­­թիւնը ոչնչաց­­նել-լու­­ծա­­­րել մեր ազ­­գի դա­­րերից եկած-հաս­­տա­­­տուած տա­­ղան­­դը։ Նշեմ մի քա­­նի անուններ. Ռու­­բէն Արուտչեան, Վլա­­դիմիր Աբ­­րոեան, Գէոր­­գի Եարա­­լեան, Ար­­սէն Գէոր­­գեան, Պա­­ւել Ջան­­գի­­­րով, Ռու­­բէն Մնա­­ցակա­­նեան, Սու­­քիաս Թո­­րոսեան, Ար­­տակ Պաղ­­տա­­­սարեան, Արա Օհա­­նեան (Arzo), Յա­­րու­­թիւն Սա­­մուէ­­լեան, Մկրտիչ Մա­­թէոսեան, Վա­­հան Մար­­գա­­­րեան, Յա­­րու­­թիւն Չա­­լիկեան, Ալիս Մալոյեան…