Կը նորոգուի «հրամանատարի եկեղեցին»
ՈՒՅԿԱՐ ԿԻՒԼԹԷՔԻՆ
Սվասի հինգերրորդ Ուսման Զինանոցի սահմաններուն մէջ գտնուող հայկական եկեղեցին շուտով կը նորոգուի։ Երկար ժամանակէ ի վեր այս մասին աշխատանքներ կը տարուէր։ 20 Օգոստոսին Սվասի կուսակալ Սալիհ Այհան եւ զինանոցի հրամանատար Էրթուղրուլ Էրպաքան այցելեցին եկեղեցին։ Կուսակալը այստեղ յայտնեց թէ եկեղեցւոյ սեփականութիւնը փոխանցուած է քաղաքի վարչութեան եւ սկսած է վերանորոգման ծրագրի մշակումը։ Արդէն նախագիծ մը պատրաստուած ու վաւերացուած էր յուշարձաններու պահպանման խորհուրդի կողմէ։ Եկեղեցին զինանոցի տարածքին գտնուելով երկար տարիներ շահագործուած էր բանակի կողմէ։ Սեփականութիւնն ալ կը պատկանէր Պաշտպանութեան Նախարարութեան։ Սեբաստիոյ Հայոց Հայրենակցական Միութիւնը երկար ժամանակէ ի վեր բանակցութիւններ կը վարէր այս ուղղութեամբ։ Կ՚ակնկալուի թէ վերանորոգման աշխատութիւններէ ետք տաճարը օգտագործուի որպէս թանգարան եւ միայն յատուկ օրերուն պաշտամունք կատարուի անոր մէջ։
Դիւրիմացութիւն մըն էր եկեղեցւոյ անուանումը։ Երկար ժամանակ անոր կը վերագրուէր Սուրբ Գէորգ անունը։ Սակայն Հրանդ Տինք հիմնարկի մշակութային ժառանգի հետազօտութիւններու ընթացքին պարզուեցաւ որ ան կը կոչուի Սուրբ Սարգիս։ Հիմնարկի ուսումնասիրութեան մէջ եկեղեցւոյ անուան շուրջ տարակարծութիւնները կը մեկնաբանուին հետեւեալ կերպով։ «Բազմաթիւ հայկական աղբիւրներ, ներառեալ Փոլ Փափուճեան եւ Ռայմոն Գէորգեանի նման կարեւոր աղբիւրներ հիմնուելով Առաքել Պատրիկի աշխատասիրութեան, ան կը կոչեն Սուրբ Աստուածածին։ Աղեքսանտրեան 1911-ին հրատարակուած գիրքին մէջ կը նշէ թէ, Թաւրայի մէջ կայ Սուրբ Աստուածածին եկեղեցին եւ ժայռափոր Սուրբ Սարգիսը։ Նաթանեան ալ 1877 թուակիր գիրքին մէջ կը նշէ թէ Թաւրայի հայութիւնը 100 ընտանիքէ կը բաղկանար եկեղեցւոյ յատակագիծը սրբազան քարայրի մը վրայ կառուցուած է։ Եկեղեցւոյ վերագրուած անուններէն մէկն ալ Սուրբ Գէորգն է եւ այս սխալ անուանումն ալ կու գայ Սեբաստիոյ կեդրոնին գտնուող յունական Այյոս Եորկոս եկեղեցւոյ հետ շփոթելէ։ Նոյն աղբիւրը կ՚ընդգծէ թէ Թաւրայի Սուրբ Սարգիսը Սեբաստիոյ մէջ կանգուն մնացած բազմաթիւ եկեղեցիներէն միայն մէկն է։ Ան շատ մօտ է հայոց գերեզմանատան եւ ժողովուրդի մօտ «Հույքէսէն» անունով ծանօթ Խնդրակատար Սուրբ Աստուածածին վանքին։ Վերջերս Սեբաստիոյ Հայոց Հայրենակցական Միութիւնը դէպի բնօրրան կատարած ուխտագնացութիւններուն ընդմիշտ կ՚այցելէ եկեղեցին եւ մօտակայ գերեզմանը։ Նաեւ Վարդավառեան խրախճանք եւ դաշտապտոյտ կը կատարէ Խնդրակատար վանքի աւերակներուն մօտ։
