ԲԱԳՐԱՏ ԷՍԴՈՒԳԵԱՆ
pakrates@yahoo.com
«Ես իմ անուշ Հայաստանի արեւահամ բառն եմ սիրում»։ Եղիշէ Չարենց եթէ զինուած չըլլար բանաստեղծի յատուկ գերզգայնութեամբ, դիւրաւ պիտի ըսեր «Ես իմ անուշ Հայաստանի ծիրանն եմ սիրում», քանի որ հաստատ կրնանք համոզուիլ թէ ակնարկածը ծիրանն էր։ Անշուշտ որ բոլոր միրգերը, բոյսերը, խոտերը կամ ծառերը չեն աճիր առանց արեւի շողին ու ջերմութեան։ Բայց այդ բոլորի մէջ միայն ծիրանին կը վերագրուի արեւահամ կոչումը։ Գոնէ մեզ՝ հայերուս համար։ Չէ որ մեր եռագոյնի բնորոշիչ երանգն ալ ծիրանագոյնն է։
28 Հոկտեմբերի երեկոյեան, Շիշլիի «Քենթ» մշակոյթի կեդրոնին մէջ Սահակեան եւ Մխիթարեան սանուց միութիւններու համատեղ ձեռնարկով կայացած համերգն ալ անուանուած էր «Ծիրան»։ Այս անուանումը շուտով արդարացաւ, քանի որ Հայաստանեան շունչով հնչող երաժշտութիւնն ալ, սկսելով առաջին կատարումներէն,արեւահամ էր։
Բեմին վրայ կիթառով Ժան Վարդան, բամբ կիթառով Սուրիկ Զարգարեան, սինթսայզրով Կարիկ Սարիբեկեան եւ պաթէրիով Նարեկ Խեչումեան ընկերակցեցան երկու գեղաձայն երգչուհիներու՝ Մարինէ Յակոբեանի եւ Լեյլա Սարիբեկեանի։
Համերգը պատուած էին Շիշլիի քաղաքապետ Մուամմեր Քեսկին, Հայ կաթողիկէ համայնքի վիճակաւոր Լեւոն Արք. Զեքիեան, Կրօնական ժողովի ատենապետ Արամ Արք. Աթեշեան եւ այլ հոգեւորականներ։
Երգչուհի Մարինէ Յակոբեան հաճելի յայտնութիւն մը ըլլալով փայլեցաւ ամբողջ համերգի տեւողութեան։ Ան ոգեւորութիւն ստեղծեց բեմին վրայ եւ իրերայաջորդ կերպով ներկայացուց Գ. Սարիբեկեանէ, Ռ. Ամիրխանեանէ, Կ. Օրպելեանէ ընտրուած գործեր, բոլորն ալ ճազ երաժշտութեան ոճի մէջ։
Ապա բեմ ելաւ պոլսահայ երաժշտասէրներու ծանօթ ու հարազատ երգչուհին, համաշխարհային համբաւի տէր Լեյլա Սարիբեկեան։ Ան իր հզոր ձայնով ներկայացուց Աւետիք Իսահակեանի, Յովհաննէս Թումանեանի, Կոմիտաս վարդապետի. Լուտուիկ Դուրեանի խօսքերուն վրայ իր յօրինումները։ Արդարեւ այս ալ իր կարգին յայտնութիւն մըն էր, քանի որ բացի երգչուհի Սարիբեկեանէ, այս անգամ կը հաղորդուէինք երգահան Սարիբեկեանի հետ։
Համերգի միջնարարին երկու միութիւններու ատենապետերը յուշանուէրներ յանձնեցին միջոցառման գլխաւոր կազմակերպիչ Տիգրան Ալթունի եւ Շիշլիի քաղաքապետ Մուամմեր Քեսկինի։
Համերգի երկրորդ բաժինը բացուեցաւ դարձեալ Մարինէ Յակոբեանի ներկայացուցած անգլերէն երգերու շարանով։ Այս հատուածի մէջ երգչուհին ալ աւելի հանգիստ կ՚երեւեր եւ ճազ երաժշտութեան յատուկ յանկարծաբանութիւններով կը հասներ իր արուեստի կատարներուն։
Յայտագիրը իր աւարտին հասաւ Լեյլա Սարիբեկեանի հինգ յօրինումներով, որոնց վերջինն էր Սերկեյ Յարութիւնեանի խօսքերով «Միասնութեան շուրջպար»ը։ Համերգի աւարտը խանդավառութեան ալ գագաթնակէտին հասած պահն էր, քանի որ երգչուհիի կանչին ձայնակցած էր ամբողջ դահլիճը եւ իսկապէս կայացած էր միասնութեան շուրջպար մը։
Ձեռնարկը ամբողջովին յաջող ու անթերի էր բեմին վրայ։ Երանի կազմակերպիչները այս բարձրորակ ներկայացումը աւելի ազդեցիկ եղանակներով ծանօթացնէին ոչ թէ դահլիճը սպառելու, ան արդէն իսկ ամբողջութեամբ լեցուն էր, այլ այս եզակի արուեստագէտներու մասին ալ աւելի արձագանգ գոյացնելու միտումով։ Տուեալ պայմաններով կարծես այդ համերգի ներկաները ըմբոշխնեցին հրաշալի երաժշտութիւն, բայց հասարակութիւնը տեղեակ իսկ չեղաւ թէ բացակայելով ինչ զրկանք ապրած է։
