Ferda Balancar

"Yaşadığımız toprağın altı ülkenin gömülü belleğine işaret ediyor"

"Ben çalışmaya başlarken herhangi bir yönlendirme olmadan Ermeni gömüsü arayan definecilerle görüşmeler yapmaya çalışıyordum lakin definecilerin beni geçmişin unutulmak istenen taraflarına bu kadar yoğun bir şekilde götüreceğini de hiç hesap etmemiştim. Sürekli olarak görüşmeciler aradıkları gömülerin sahipleri olmadığını savunurken tüm görüşmelerde sürekli kulağımda çınlayan 'Bir gün bir Ermeni gelir' sözü vardı."

Risk altındaki Süryani mimari mirasına acil müdahale çağrısı

Kültürel Mirası Koruma Derneği (KMKD) tarafından yürütülen ‘Mardin ve Çevresinde Süryani Somut Olmayan Kültürel Mirasının Belgelenmesi ve Yaygınlaştırılması Projesi’ tamamlandı. Projenin sonuçlarının yer aldığı ‘Tur Abdin’in Risk Altındaki Süryani Mimari Mirası’ kitabı da yayınlandı. Çalışmayı ve sonuçlarını Proje Koordinatörü Başak Emir ile konuştuk.

‘Bir Arada Yaşarız’ araştırmasının gör dediği

İzmir merkezli Bir Arada Yaşarız Eğitim ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı’nın (BAYETAV) ‘Türkiye’de Bir Arada Yaşarız Araştırması’ başlıklı araştırması yayınlandı. Danışmanlığını sosyolog ve BAYETAV Genel Koordinatörü Prof. Dr. Ferhat Kentel’in yaptığı araştırmanın yürütücülüğü KONDA ve SAM Araştırma Şirketi tarafından yapıldı.

‘Selanikliler’ kendilerini anlatıyor

Suzan Nana Tarablus’un ‘Baba Bize Neden Dönme Diyorlar? Hayatlar, Tanıklıklar, Anılar’ kitabı Varlık Yayınları’ndan çıktı. ‘Dönme’, ‘Sabetaycı’, ‘Selanikli’ gibi yakıştırmalar yapılan yaklaşık 500 yıllık tarihi olan toplulukla ilgili bugüne kadar yapılmış en kapsamlı sözlü tarih çalışması olan kitapta, toplam 27 kişiyle yapılmış görüşmelerin kayıtları yer alıyor. Aynı zamanda Şalom Dergi Yayın Yönetmeni olan Suzan Nana Tarablus ile kitabını ve kitaba konu edindiği toplululuğun dününü, bugününü, geleceğini konuştuk.

‘Hastalığın hafif seyrettiği gibi söylemler asılsız umut yaratıyor’

2001-2018 yılları arasında Dünya Sağlık Örgütü’nün Cenevre’deki Genel Merkezi’nde aşı kalitesi ile ilgili danışman olarak görev yapan Halk Sağlığı Uzmanı Dr. Ümit Kartoğlu ile Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın son günlerde yaptığı açıklamalardan yola çıkarak, pandemide gelinen son durumu konuştuk.

Ortadoğu’da ‘modern hurafeler’ ve gerçekler

Hukukçu, yazar Orhan Gazi Ertekin’in derlediği “Kürd’ü Savunmak: ‘Kürd’e Hukuk’ ve ‘Kürd’ün Hukukuna Giriş’ başlıklı kitap Epos Yayınları’ndan çıktı. Kitapta, Ertekin’in yanı sıra Melek Göregenli, Ayşegül Kars Kaynar, Hülya Özevin, Neşet Girasun, İhsan Kurt, Rahşan Yazar, Seda Alçınar, Hatice Demir ve İsmet Yüce’nin yazıları yer alıyor. Orhan Gazi Ertekin ile kitaptan yola çıkarak dünyada ve Türkiye’de ‘hak mücadelesi’nin geçirdiği dönüşümü konuştuk.

‘Osmanlı’da sosyalizm gayrimüslimlere münhasır değildi’

Doğan Çetinkaya’nın derlediği ‘Osmanlı’da Marksizm ve Sosyalizm: Yeni Kuşak Çalışmalar’ kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. Kitaba, ‘Akıntıya Karşı Kürek Çekmek başlıklı Önsöz ve ‘Osmanlıca Marksizm’ başlıklı yazılarıyla katkıda bulunan Çetinkaya ile konuştuk.

Gaydz’ın 110 yıl önce çaktığı kıvılcım

Önceki hafta ‘Osmanlı’da Marksizm ve Sosyalizm’ kitabıyla ilgili olarak Doğan Çetinkaya ile konuşmuştuk. Bu sayımızda ise kitapta yer alan ‘Sosyal Demokrat Hınçak Partisi’nin İstanbul Öğrenci Birliği ve Dergisi Gaydz (1911-1914)’ başlıklı makalenin yazarı Yaşar Tolga Cora ile konuştuk. Doktorasını Chicago Üniversitesi Yakın Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü’nden alan Yaşar Tolga Cora, çalışmalarında 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeni toplumunun sosyal tarihine odaklanıyor.

79 yıl sonra Varlık Vergisi

Ayhan Aktar’ın ‘Varlık Vergisi ve Türkleştirme Politikaları’ kitabının genişletilmiş baskısı Aras Yayınları’ndan çıktı. Aktar ile kitabından yola çıkarak, son zamanlarda Netflix’te yayınlanan ‘Kulüp’ dizisiyle yeniden gündeme gelen Varlık Vergisi tartışmalarını konuştuk.

12 Aralık 2021

‘Bizde Omicron varyantı yok’ sözü yüreklere su serpmiyor

Ümit Kartoğlu ve Özlem Kayım Yıldız’ın birlikte hazırladığı ‘Gelecek İçin Geçmişi Okumak: Pandemik Notlar’ yayınlandı. Kartoğlu ve Yıldız ile pandemide gelinen noktayı, yeni varyantların seyrini ve olası gelişmeleri konuştuk.

Erivan Radyosu: Kürt kültür tarihinde bir kilometre taşı

Kamran Elend’in ‘Kimliği Terennüm Etmek: Erivan Radyosu Kürtçe Yayını’ başlıklı kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. Elend kitabında Kürt kimliğiyle Erivan Radyosu arasındaki güçlü ilişkiyi ele alıyor. Elend ile kitabından yola çıkarak Ermeni-Kürt ilişkilerine uzanan bir söyleşi yaptık.

‘Ermeni okullarının geleceğini düşündüğümde korkuyorum’

Sosyolog Dr. Linda Barış’ın ‘Türkiye’de Ermeni Okulları ve Ermeni Kimliği’ başlıklı kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. Barış’ın doktora tezinin Türkçeleştirilmiş ve kısaltılmış versiyonu olan kitapta Ermeni okullarından pek çok öğrenciyle ve eğitimciyle yapılmış mülakatlardan pasajlar da yer alıyor. Halen Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde görev yapmakta olan Dr. Linda Barış ile Ermeni okullarının dünü, bugünü ve geleceği hakkında konuştuk.

Ermeni vekillerin ‘saklı tarih’i

Araştırmacı yazar Kadir Akın’ın ‘Saklı Tarihin İzinde: Osmanlı’da Modernleşme, Anayasa, Sosyalizmin Kökleri ve Ermeni Vekiller’ başlıklı kitabı Dipnot Yayınları’ndan çıktı. Akın’la kitabından yola çıkarak Osmanlı’nın son döneminde Ermeni siyasi partilerini ve Meclis-i Mebusan’daki Ermeni vekilleri konuştuk.

‘Üniversiteler işsizliği üç- dört yıl öteleyen bir sünger işlevi görüyor’

Dr. Esra Kaya Erdoğan’ın ‘Bayağı Kalabalığız: Üniversiteli İşsizliği’ başlıklı kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. Üniversite öğrencilerinin barınma sorununun çok ciddi boyutlara ulaştığı günümüzde Dr. Erdoğan’la ‘üniversite sonrası’nı ve Türkiye’de işsizlik olgusunun farklı boyutlarını konuştuk.

Mimarlar Odası’ndan Zakarya Mildanoğlu portresi

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi yayınları kapsamında hazırlanan ‘Mimarlar Odası Tarihinden Portreler’ dizisinde ‘Zakarya Mildanoğlu’ kitabı yayınlandı. Saliha Arslan’ın gerçekleştirdiği, yaklaşık üç yıl süren sözlü tarih çalışmasının ürünü olan kitapta, Mildanoğlu’nun aile tarihinden mesleki ve siyasi yaşamına uzanan, hayatının farklı boyutları ayrıntılı bir şekilde okuyucuya sunuluyor. Agos okurlarının yakından tanıdığı Zakarya Mildanoğlu ile kitabın serüvenini ve önümüzdeki dönemde yayınlanacak çalışmalarını konuştuk.

"Askeri akıl açısından II. Meşrutiyet'ten bugüne uzanan bir süreklilik var"

Dr. Hakan Şahin’in ‘Türkiye’de Asker, Toplum ve Siyaset: Askerlerin Yaşam Anıları Üzerinden Bir Okuma’ başlıklı kitabı Beyoğlu Kitabevi Yayınları’ndan çıktı. Tanzimat döneminden başlayıp, 2010’lara uzanan, erden mareşale her rütbeden 132 askerin kaleme aldığı 163 hatırat, günlük, defter ve otobiyografiyi inceleyen çalışma, modern Türk ordusunun son 150 yıldaki geçmişine ayna tuttuğu gibi çok kapsamlı bir zihniyet analizi de yapıyor. Siyaset bilimci Dr. Şahin ile kitabından yola çıkarak, Türkiye’de asker-siyaset ve asker-toplum ilişkilerine uzanan bir söyleşi yaptık.

‘İki kere öteki’ olarak Konyalı Kürtler

Konya Meram’da 30 Temmuz’da yaşanan katliamda Dedeoğlu ailesinin yedi ferdi öldürüldü. Aile daha önce ırkçı saldırılara maruz kalmıştı. Saldırının katil zanlısı olaydan altı gün sonra yakalandı. Saldırıdan sonra hükümet yetkilileri ve yerel mülki yöneticiler olayı aile husumeti ile açıklarken ailenin fertleri daha önce Kürt oldukları gerekçesiyle maruz kaldıkları ırkçı tacizlere dikkat çektiler. Hacı Çevik, kısa süre önce İletişim Yayınları’ndan çıkan ‘Konya’da Kürt mü Var?’ başlıklı kitabında tarihten günümüze Konya’da Kürtlerin yaşadıkları süreci anlatıyor. Çevik’le kitabından yola çıkarak 30 Temmuz’da yaşanan katliamın ardından Konyalı Kürtlerin içinde bulunduğu durumu konuştuk.

9 Ağustos 2021

‘Bu artık aşısızların pandemisi’

Enfeksiyon hastalıkları ve bağışıklık sistemi alanında dünyada söz sahibi isimlerden biri olan ve ABD Connecticut’taki Jackson Laboratuvarı Enstitüsü’nde baş araştırmacı olarak çalışmalarını yürüten Prof. Dr. Derya Unutmaz ile Koronavirüs pandemisinde dünyada ve Türkiye’de yaşanan son gelişmeleri ve aşı tartışmalarını konuştuk.

3 Ağustos 2021

Nefrete karşı müzikle direnenlerin öyküsü

Renan Koen’in ‘Pozitif Direnç: Nefretin Tarihi, Theresienstadt, March of the Music’ başlıklı kitabı Türkçe ve İngilizce iki ayrı baskı olarak Gözlem Gazetecilik Yayınları’ndan çıktı. Piyanist, besteci ve soprano olan Renan Koen, aynı zamanda müzik terapisti ve yazar. Koen ile kitabından yola çıkarak, II. Dünya Savaşı’ndaki adıyla ‘Theresienstadt Gettosu ve Toplama Kampı’nda Holokost’a müzikle direnen sanatçıları ve ‘Holokost Gerçekliği ile Pozitif Direnç’ başlıklı eğitim programını konuştuk.

Burgaz’ı bu kez Burgazlılar anlatıyor

Araştırmacı yazar Robert Schild’in ‘Canlı Bir Etnografik Müze: Burgazadası’ kitabı Adalı Yayınları’ndan çıktı. Burgaz’da halen yaşayan ya da geçmişte yaşamış olan 80’den fazla kişiyle yapılmış görüşmelerden notların da yer aldığı kitabından yola çıkarak Robert Schild ile dünden bugüne Burgaz’ı ve Burgazlıları konuştuk.

23 Haziran 2021

‘Marmara Denizi’nde yüzmeyin’

Halk Sağlığı Uzmanı Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz aynı zamanda çevre sağlığı konusunda da uzman bir hekim. Dr. Yavuz ile yaz mevsimine girerken kamuoyunun gündemindeki en önemli konulardan biri olan Marmara Denizi’ndeki müsilaj ve insan sağlığına etkilerini konuştuk.

21 Haziran 2021

"Marmara cevabını kendisi veriyor"

İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü’nden Doç. Dr. Ahsen Yüksek ile Marmara denizi ve çevresindeki yaşamı olumsuz etkileyen müsilaj/deniz salyası sorununu konuştuk. Ahsen Yüksek’in önerileri ve uyarıları Marmara denizi çevresindeki yerleşim alanlarında yaşayan herkesi yakından ilgilendiriyor

Marmara ‘tehlike çanları çalıyor’ noktasını çoktan geçti

Marmara denizi, sağlığa zararlı olduğu gayet açık bir tabaka ile kaplandı. Tabaka Ege Denizi'ne de ulaştı. Basında genellikle ‘deniz salyası’ denilen tabakanın nasıl oluştuğunu, zararlarını ve çözüm yollarını GELBALDER (Geleneksel Balıkçılığı Yaşatma Derneği) kurucularından, aktivist ve balıkçı Kenan Kedikli ve İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Saadet Karakulak ile konuştuk

‘Mutlu son’la biten bir evlat edinme hikâyesi

Catherine Jakubiak İliadis’in ‘Markella’yı Beklerken’ kitabı Edebiyatist Yayınları’ndan çıktı. Catherine ve Andoni İlliadis ailesinin bazen zor, ama mutlu bir şekilde devam eden bu evlat edinme hikayesini, aynı zamanda artık Markella'nın annesi olan kitabın yazarıyla konuştuk.

"Talat, Gökalp ve Atatürk, kuruluş döneminin üç 'baba'sı olarak görülebilir""

Tarihçi Hans-Lukas Kieser’in ‘Talat Paşa: İttihatçılığın Beyni ve Soykırımın Mimarı’ başlıklı kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. Kieser ile Talat Paşa’nın hayatı ekseninde 1908’den günümüze Türkiye’nin yakın tarihini konuştuk.

İki kez sürülmüş bir karakterin romanı

Fırat Güllü’nün ‘Adı Olmayan Adam’ romanı Delidolu Yayınları’ndan çıktı. Zaman zaman Agos’a için kaleme aldığı yazı ve röportajlarıyla da tanıdığımız Fırat Güllü’nün romanı Tudem Edebiyat Ödülü Roman Yarışması’nda ikincilik ödülüne değer görülmüştü. Daha önce ‘Vartovyan Kumpanyası ve Yeni Osmanlılar’ ile ‘System Crisis and Theatre in the Ottoman Empire’ adlı yayınlanmış iki kitabı bulunan Fırat Güllü, ‘Adı Olmayan Adam’da 2015’te yitirdiğimiz oyun yazarı Arman Vartanyan’ın hayatından yola çıkarak edebiyatı tarih ve tiyatroyla buluşturan çok katmanlı bir metin ortaya koyuyor. Fırat Güllü ile romanından yola çıkarak Türkiyeli Ermeni aydınların yaşadıklarından, toplumsal hafıza ve yüzleşmeye uzanan bir söyleşi yaptık.

İzmirli Yahudiler ve Birinci Juderia

Siren Bora’nın kaleme aldığı ‘Birinci Juderia: İzmir’in Eski Yahudi Mahallesi’ kitabı İzmir Musevi Cemaati Vakfı Yayınları ve Gözlem Yayın’ın işbirliğiyle yayınlandı. İzmir Musevi Cemaati Vakfı Yayınları tarafından İzmirli Yahudilerin tarihine ve kültürüne odaklanan bir serinin ilk kitabı olan eserde, İzmir’in ilk Yahudi mahallesinin tarihi 17. yüzyıldan günümüze kadar ele alınıyor. İzmir ve çevresi üzerine yazdığı kitaplarla tanınan Dr. Siren Bora ile dünden bugüne İzmir’i ve İzmir Yahudi toplumunu konuştuk.

"İnkârı hâlâ sürdürebilmemizi mümkün kılan repertuvarı gözardı edemeyiz"

Pınar Yıldız’ın ‘Kayıp Hafızanın İzinde: Sinemada Geçmişle Yüzleşme, Yas ve İnkâr’ başlıklı kitabı Metis Yayınları’ndan çıktı. Halen Almanya’da Berlin Frei Üniversi-tesi’nde, sinema, toplumsal cinsiyet, göç ve hafıza alanlarında çalışmalarını sürdüren Dr. Pınar Yıldız ile kitabından yola çıkarak, ‘Kesik’, ‘Ararat’, ‘Saroyan Ülkesi’ gibi sinema yapıtları üzerinden geçmişle yüzleşme konusunda konuştuk.

"Kriterlerini bilemediğimiz bir kademeli normalleşmeyle karşı karşıyayız"

Halk Sağlığı Uzmanı Doç Dr. Cavit Işık Yavuz’la pandemide yaşanan son gelişmeleri konuştuk. Dr. Yavuz, Türk Tabipleri Birliği Covid-19 İzleme Grubu’nda ve ‘Toplum ve Hekim’ dergisinde görev yapıyor. Yavuz’un ‘Maske ve Ötesi…’ adlı makalesi, ‘Pandeminin Düşürdüğü Maskeler’ adlı derlemede yer alıyor. Dr. Cavit Işık Yavuz’un aşıyla ilgili önemli uyarıları var.

"1 Mart kararları revize edilmeli"

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Osman Elbek, Türk Tabipler Birliği Covid-19 İzleme Kurulu ve Türk Toraks Derneği Sağlık Politikaları Çalışma Grubu Yürütme Kurulu üyesi olarak da görev yapıyor. Dr. Elbek’in ‘Salgının Kırılma Anları’ adlı makalesi, İletişim Yayınları’ndan çıkan ‘Pandeminin Düşürdüğü Maskeler’ adlı derleme kitapta yer alıyor. Osman Elbek ile 1 Mart kararlarına, aşı tartışmalarına ve virüsün mutasyonuna uzanan bir söyleşi yaptık.

‘Tarih vererek normalleşme olmaz’

Dr. Ümit Kartoğlu, 2001-2018 yılları arasında Dünya Sağlık Örgütü’nün Cenevre’deki Genel Merkezi’nde aşı kalitesi ile ilgili danışman olarak görev yaptı. Halk Sağlığı Uzmanı olan Dr. Kartoğlu, Türkiye’de sağlık sisteminde her kademede çalışmış olmasının yanı sıra uluslararası anlamda da çok önemli bir tecrübeye sahip. Dr. Kartoğlu’nun ‘Pandemiden Bir Çıkış Stratejisi Olarak Aşı’ adlı makalesi bu hafta İletişim Yayınları’ndan çıkan, ‘Pandeminin Düşürdüğü Maskeler’ başlıklı derlemede yer aldı. Dr. Kartoğlu ile pandemiyle ilgili aşı tartışmalarını ve 1 Mart’ta alınan ‘önlemlerin gevşetilmesi’ kararlarını konuştuk.

‘Dönmeler dönmeliklerini unutsa bile devlet asla unutmuyor’

Gazeteci, yazar Korhan Atay’ın, Sabiha ve Zekeriya Sertel’in yaşam öykülerini ve mücadelelerini anlattığı ‘Serteller’ kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. Sabiha ve Zekeriya Sertel çifti, 1911-1978 yılları arasında hemen hepsi çok satan dergi ve gazeteler çıkardı, pek çok kitap yazdı. Aram Pehlivanyan, Hayk Açıkgöz, Sona ve Vartan İhmalyan gibi pek çok Ermeni komünistle de yolları kesişen Serteller, yakın tarihin en önemli tanıkları arasında yer aldılar. Korhan Atay ile kitabından yola çıkarak Sabiha ve Zekeriya Sertel çiftiyle ilgili bilinmeyenleri ya da az bilinenleri konuştuk.

1
2
3
4
5
6