GENEL

Ermenistan Sağlık Bakanı Arsen Torosyan bir dizi temas için Türkiye’deydi. 15 Şubat Cuma günü İstanbul’daki Ermenistan’ın Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Nezdindeki Daimi Temsilciliği’nde Ermenistan Sağlık Bakanı Torosyan ile görüşme imkânı bulduk.

Göç İzleme Derneği’nin hazırladığı ‘Sokağa Çıkma Yasakları ve Zorunlu Göç Sürecinde Kadınların Yaşadıkları Hak İhlalleri ve Deneyimleri Raporu’ yayınlandı. Çalışma, 2015-2016 yılları arasında ilan edilen sokağa çıkma yasakları ve zorunlu göç döneminde kadınların yaşamış olduğu temel hak ihlallerini ortaya çıkarıyor. Bir yıl süren hazırlık çalışması sonunda geçen Ağustos’ta Diyarbakır, Mardin, Hakkari ve Şırnak il ve ilçlelerinin yanı sıra göçten etkilenen İstanbul, Mersin ve Van’da yapılan saha çalışmasında 18 kişilik bir ekip, 480 kadınla görüşmeler yaptı.

Ermenistan ekonomisini yakından takip eden, ekonomist Ercüment C. Bars, ülke ekonomisinde son dönemde yaşananları ve önümüzdeki dönemde yaşanabilecek olası gelişmeleri yazdı.

İsviçre Federal Yüksek Mahkemesi geçen yıl Cenevre’de inşa edilen Ermeni Soykırımı anıtına yönelik itirazları karara bağladı.

Tarihçi Anahide Ter Minassian Ermeni tarihi üzerine çalışmalarıyla bilinen özel bir isimdi. Fransa’da yaşıyordu ancak kökü bu topraklardaydı, neredeyse tüm aile büyüklerinin Anadolu’daki Ermeni tarihiyle önemli ve kopmaz bir bağı vardı. Bu sayımıza katkıda bulunan yazar, yayıncı ve akademisyen dostlarımız Anahide Ter Minassian’ın hem ilginç hayat hikayesine hem de çalışmalarının Ermeni tarihinde ne kadar önemli bir yer tuttuğuna dair makaleleriyle Minassian’ın hayatına ışık tuttular.

Anahide Ter Minassian oğulları Vahe ve Aram ile birlikte 2014 yılında Sasun’u ziyaret etmişti. Geziye tanıklık eden Besse Kabak izlenimlerini o yıl Agos için yazmıştı. Bu yazıdan bir bölümü sunuyoruz.

Bu dünyada büyük isimlerle dolu bir aileye doğmak ne ağır bir yüktür! Birçok insan, hayat boyu peşlerini bırakmayan soyadları, hikayeler, beklentiler altında eziliverir, büzüşür, silikleşir. Pek az kişi, 11 Şubat günü kaybettiğimiz tarihçi Anahide Ter Minassian gibi ailesinin mirasını yemeden, o isimle kavga etmeden köklerinden yeşermeyi başarabilir. Malumunuz, Anahide Ter Minassian Abdülhamid Osmanlısı’nda hem Doğu vilayetlerindeki Ermenilere yapılan zulmün, hem de bu zulme direnişin sembolü olmuş Muşlu Gülizar’ın torunudur. Büyükbabası ise 1880’lerin sonundan soykırım günlerine kadar ömrünü adalet mücadelesine adamış, 1908’den 1915’e kesintisiz vekillik yapmış, mecliste her söz aldığında ‘Bizim Muş ovasında…’ diye başlayıp doğduğu toprakların acılarına ses olmuş cefakâr bir o kadar da renkli bir sima, Ermeni Devrimci Federasyonu (EDF) üyesi Keğam Der Garabedyan’dır.

Anahid Ter Minassian, bir tarihçi olarak seçtiği veya neredeyse içine doğduğu “Ermeni Meselesi”ni soykırıma odaklanarak ele almaktan ziyade toplumsal, siyasal, kültürel tarihe, zihniyet tarihine yaptığı katkıyla tarihe geçmiş bulunuyor.

Aras’ta çalışmaya ilk başladığımda, üniversite yıllarımda Ardaşes Margosyan okumamı salık vermişti, onun ‘Ermeni Devrimci Hareketi’nde Sosyalizm ve Milliyetçilik’ kitabını. İletişim’in Cep Üniversitesi serisinden çıkan o minicik kitaba sığdırmayı başardığı onca bilgiden, tarihsel perspektifinden, olayları anlatış biçiminden çok etkilenmiştim. 20 yaşına varmamış, dünya ve memleket ahvaliyle yakından ilgili Türkiyeli bir Ermeni genç için, hiçbir şeyin bizlerle başlamadığını, mücadele ruhunun zamanları ve hayatları aşan bir yanı olduğunu apaçık gösteren bir hediyeydi.

Araştırmacı yazar Huriye Şahin’in ‘Hamşetsnak Lizu Kidanutun’ [Hemşince Dil Bilgisi] başlıklı kitabı yayımlandı. ‘Yitik Hayatlar’ ve ‘Ateş Kızılı’ adlı iki roman ile, ‘Asimilasyon Politikası Dilleri Nasıl Yok Ediyor: Özel Olarak, Ermeni Tarihi ve Hamşen (Hemşin) Ermenileri’ adlı kitapların da yazarı olan Şahin’le yeni çalışması hakkında konuştuk.