SÜRYANİCE
Anadilde eğitim mücadelesi: Lukas Aktaş’ın Süryanice yolculuğu…
Turabdin’in Bethkustan köyünde, anadilini ailesinden öğrenen Lukas Aktaş, Süryaniceyi yalnızca bir dil değil, “bir direniş, bir hatırlayış, bir umut” olarak anlatıyor. Çocukluğunda Süryaniceye sarılan Aktaş, bu yıl Artuklu Üniversitesi ve Süryani Dili ve Edebiyatı Bölümü birincisi oldu. Aktaş, “Bu dil olmadan dualarımız eksik kalır, hikâyelerimiz anlaşılmaz hale gelir, hatta mezar taşlarımız bile sessizleşir. Kendi hayatımda eksikliğini derinden hissettiğim Süryanice eğitimi, ileride başkaları için erişilebilir kılmak en büyük hedeflerimden biri” diyor.
Cumhuriyet tarihinde bir ilk: Süryanice kurstan 29 mezun
Türkiye’de yalnızca bir anaokulu bulunan Süryaniler, anadilinde eğitim hakkından faydalanamıyor. Uzman Süryolog ve Turabdin Enstitüsü Başkanı Adem Coşkun’un girişimiyle, Cumhuriyet tarihinde ilk kez, Mart ayında Midyat’ta Süryanice dil kursu açıldı. Üç ay süren kursta 29 öğrenciye eğitim veren Coşkun, “Süryaniler, anadillerine sahip çıkmalı” dedi.
Deyrulzafaran Manastırı, Avrupa Konseyi Kültür Rotası'na ‘Onursal Üye’ seçildi
Dünyanın en eski ve tarihi Süryani Ortodoks manastırlarından biri olan Mardin’deki Deyrulzafaran Manastırı, Avrupa Konseyi'nin kültürel rotalarından Iter Vitis’e “Onursal Üye” olarak katıldı.
Süryaniler Sayfo’nun 110. yıl dönümünde soykırımın tanınmasını bekliyor
Türkiye’nin pek çok bölgesinde yaşayan 500 bin Süryani’nin “yok edildiği” Sayfo, yani Süryani Soykırımı’nın 110’uncu yıl dönümünde, Süryani Dernekler Federasyonu Başkanı Evgil Türker ile konuştuk. Türker, “Sayfo, Süryaniler için bir dönüm noktası oldu. Sayfo halkımızın kimliğidir. Süryanilerin isteği, Sayfo’nun kabul edilmesi ve yüzleşilmesi. Türkiye Cumhuriyeti bu sorundan kaçmamalı, soykırımı kabul etmeli” diyor.
Gölgede kalan mesele: Lozan ve Süryaniler
İmralı temasları ile başlayan ve PKK kongresinde “fesih” kararı alınmasıyla ilerleyen süreçte, PKK’nin “Lozan” vurgusunda bulunması gündemdeki yerini koruyor. Lozan Antlaşması çeşitli yönleriyle tartışılırken gölgede kalan ve pek tartışılmayan bir mesele de Türkiye’nin gayrimüslim halklarından Süryanilerin yaşadıkları hak kayıpları. Antlaşmanın “Azınlıklar” başlığı altındaki 37 – 44. Maddeleri azınlık toplumlarının eğitim, dini ve geleneklerin korunmasına atıf yapıyor ve aslında herhangi bir grubun ismi zikredilmiyor.
Bugüne kadar sadece Ermeniler, Rumlar ve Yahudiler devlet tarafından bu kapsamda görüldü. Süryaniler ise bu halklar arasında sayılmadı ve 100 yıllık süreçte büyük hak kayıplarına uğradılar. Süryani hakları aktivisti David Vergili, “Var olan eğitim kurumları, sonrasında da dini eğitim merkezleri kapatılarak, asimilasyon ve inkâr politikalarına maruz kaldılar. Varlıkları ve gelecekleri tehlike altında. Süryanilerin anadilinde eğitim hakkı ile yasal ve anayasal güvenceleri sağlanmalı" diyor.
Boğaziçi Üniversitesi Folklor Kulübü'nden “Devran” döne, umut yetişe
Boğaziçi Üniversitesi Folklor Kulübü, bu yılki gösterileri olan "Devran"da çok dilli repertuarları ile 20 ve 24 Mayıs'ta baskı ve ayrımcılığa karşı ses yükseltiyor.
Meclis tutanaklarında Süryanice 'bilinmeyen dil'
HDP Batman Milletvekili Mehmet Ali Aslan'ın, mecliste kadim Akitu bayramını Süryanice olarak kutladığı konuşması meclis tutanaklarına ‘x’ şeklinde, yani bilinmeyen dil olarak geçti.
Süryanice lisans eğitimi başlıyor, sırada Ermenice var
Mardin Artuklu Üniversitesi’nde altı senedir devam eden Süryani Dili ve Kültürü Anabilim Dalı yüksek lisans bölümünün ardından, edebiyat fakültesi bünyesinde Süryani dili ve edebiyatı lisans bölümü hazırlıklarına başlandı. 2016’da öğrenci alımına başlayacak olan fakülte için müfredat hazırlıkları devam ediyor. Bir sonraki aşama Ermeni Dili ve Edebiyatı ile ‹brani Dili ve Edebiyatı bölümlerini açmak olacak. Fakültenin tek ihtiyacıysa Ermenice bilen Ermeni akademisyen bulmak.