Վարչապետ Փաշինեանի վարչական շրջանի մեծագոյն թերացումը տեղի ունեցաւ 8 Օգոստոս 2025-ին Ուաշինկթնի Սպիտակ Տան գրասենեակին մէջ։ Այդ օր վարչապետ Փաշինեան տեղի տուաւ Հայաստանի դէմ գործադրուող յարատեւ ճնշումի դիմաց։
Ձեւականօրէն որքան ալ մեղմացուի, հակահայ դաշինքը յաջողեցաւ նուաճել Հայոց Հանրապետութեան ինքնիշխան տարածքի 32 Քմ, երկարութեամբ ճանապարհային հատուածը։ Իսկ արդեօք ազգի խորտակուած արժանապատուութիւնը ստուգելու չափանիշ մը կա՞յ։
Շատեր կրնան անտեսած կամ մոռցած ըլլալ, Զանգեզուրի Միջանցք խօսոյթը առաջին անգամ արտասանուած էր Հայաստանի անկախացման անմիջապէս յաջորդող ժամանակներուն։
Թուրքիոյ այդ տարիներու վարչապետ Պիւլենտ Էճեվիթն էր՝ որ առաջին անգամ խօսեցաւ այդ տարածքով Հայաստանի հսկողութենէ ձերբազատուած ճանապարհի մը մասին։ Այսօր որքան ալ Թուրքիան զերծ մնացած ըլլայ ներկայ համաձայնութենէն, Թրամփ արդէն կամաւոր կերպով ստանձնած է թրքական շահերը հետապնդելու առաքելութիւնը։
Նման համաձայնութիւն մը եթէ Թրամփի բացակայութեամբ յայտարարուէր կրնանք ենթադրել ընդդիմադիր շարքերու աղմկալի հակազդեցութիւնը։ Բայց հիմա որ ամէն ինչ կը կայանայ Թրամփի ծրագրաւորումով, քար լռութեան մատնուած են թէ Հայաստանի եւ թէ սփիւռքի ընդդիմադիր շրջանակները։
Եթէ համաձայնութիւնը նմանցնենք կշիռքի մը, անոր թրքական շահերով ծանրաբեռնուած նժարը բաւականին ծանր կը կշռէ։ Այդ նժարին մէջ միաձուլուած են ԱՄՆ-ի, Իսրայէլի, Եւրոմիութեան, Թուրքիոյ եւ Ատրպէյճանի երկարաժամկէտ շահերը։
Հանդիպակած նժարին վրայ Հայաստան, Ռուսիոյ Դաշնութիւնը, Իրան եւ աշխարհի բոլոր տուժած ժողովուրդները անգամ մը եւս ձեռնունայն մնացած են։
Այս պարզ տեսլականը իսկ կ՚ապացուցէ թէ խնդիրը Հայաստան-Ատրպէյճան հակամարտութենէ շատ աւելի խոր ենթապատկեր մը ունի։ Ռուսաստան ալ աւելի հեռացած է իր բնական ազդեցութեան գօտի համարած Հարաւային Կովկասէն։ Փոխարէնը ԱՄՆ ռազմավարական մեծ նուաճում մը արձանագրած է յատկապէս Իրանի վրայ։
Թուրքիա որ Հայաստանի դէմ շրջափակում գործող երկիր իբրեւ, ընդմիշտ խօսած է ապաշրջափակման մասին, տեսնենք թէ տակաւին նոր ի՞նչ պահանջներ պիտի պարտադրէ իր կողմէ փակուած ցամաքային սահմանը բանալու համար։
Միամտութեան կարիք չկայ։ Հակառակորդը վճռած է մեկուսացնել Հայաստանը եւ վերջին զարգացումներով կը տեսնենք թէ այդ որոշումը կեանքի կոչելու համար բաւականաչափ գործընկերներ ալ ունի։
Նման պայմաններու մէջ մեզի կը մնայ միայն մէկ ճար, որ է լաւ ուսումնասիրել համաշխարհային ընթացքը եւ ռազմավարութիւններ մշակել չարագործներու դաշինքի հաշիւները ի սպառ հանելու համար։