Ապագան կախեալ է գիտակցութենէ

Այս սիւ­նա­կի վրայ բա­զում ան­գամներ անդրա­դար­ձած ենք հա­մաշ­խարհա­յին քա­ղաքա­կանու­թեան մատ­նո­ւած ան­բա­րոյա­կան, սկզբունքնե­րէ զուրկ, եր­կե­րես եւ կա­մայա­կան գոր­ծընթա­ցին։

Զար­գա­ցումնե­րը կը պար­տադրեն կրկին ու կրկին վեր­լուծել այս ան­պատշա­ճու­թիւնը։

Անօ­րէնու­թիւնը, վայ­րա­գու­թիւնը, անար­դա­րու­թիւնը, բո­լորն ալ կը ծա­ւալին միայն ու միայն դրա­մական շա­հի ակնկա­լու­թիւնով։

Ըն­կե­րական գի­տու­թիւննե­րու մաս­նա­գէտ­ներ կը տես­նեն ար­ցա­խահա­յու­թեան դէմ ցցո­ւած ցե­ղաս­պա­նու­թեան սպառ­նա­լիքը, բայց այդ սպառ­նա­լիքը կ՚ան­տե­սուի ՄԱԿ-ի Անվտան­գութեան Խոր­հուրդի ան­դամնե­րուն կող­մէ։ Գիտ­նա­կան­նե­րը այս ան­տե­սու­մի հե­տեւանքներ ըլ­լա­լով օրի­նակ կը բե­րեն Սրեպ­րե­նից­ցաի, Տար­ֆուրի, կամ Ռո­ւան­տա­յի օրի­նակ­նե­րը։ Անվտան­գութեան Խոր­հուրդը չէր կրցած կան­խել բո­լոր այդ յան­ցա­գոր­ծութիւննե­րը։ Այս պա­հուն շատ ցա­ւալի է, որ հա­մաշ­խարհա­յին հա­յու­թիւնը զուրկ է այդ լծակ­նե­րէ եւ մի­ջոց­նե­րէ՝ որու հե­տեւան­քով յոյ­սը կա­պած կը մնայ մի­ջազ­գա­յին կազ­մա­կեր­պութիւննե­րու։

Տա­կաւին երէկ էր, որ բազ­մա­հարիւր Եվ­թո­պիացիք զո­հը դար­ձան Սաու­տա­կան զի­նեալ ու­ժե­րու յար­ձա­կումնե­րուն։ Նոյ­նը յա­րատեւ կեր­պով կը կա­տարո­ւի Իս­րա­յէլի կող­մէ Բա­ղէս­տի­նի խա­ղաղ բնա­կիչ­նե­րուն դէմ։

Մենք դար­ձեալ այս սիւ­նակնե­րու վրայ յա­ճախ անդրա­դար­ձած ենք ան­պատժե­լիու­թիւն կո­չուած ախ­տին։ Այս ան­գամ մեր առ­ջեւ պար­զո­ւած է պե­տու­թիւննե­րու յան­ցա­գոր­ծութեան դէմ ան­պատժե­լիու­թեան երե­ւոյթնե­րը։

Կը շա­րու­նա­կենք մնալ Րաֆ­ֆիի գրա­կանու­թեան ազ­դե­ցու­թեան տակ։ Ան իր վէպ­ե­րուն մէջ յա­ճախ կը փա­ռաբա­նէ ինքնա­պաշտպա­նու­թիւնը։ Այդ ինքնա­պաշտպա­նու­թիւնը պայ­մաննե­րու հա­մաձայն կրնայ ան­հա­տական ըլ­լալ, կամ ալ հա­ւաքա­կան, սկսե­լով գիւ­ղի մը տա­րողու­թե­նէն մին­չեւ քա­ղաքի, երկրի ու վեր­ջա­պէս ժո­ղովուրդի կամ դա­սակար­գի մը ամ­բողջա­կան դի­մադ­րութեան տես­քով։

Դար­ձեալ սիւ­նա­կի ըն­թերցող­նե­րը քա­ջաբար ծա­նօթ են մեր «ազ­գա­յին» կո­չու­մի հան­դէպ վե­րապա­հու­թեան։

Որ­պէս Թուրքիոյ քա­ղաքա­ցի՝ երկրի թե­լադ­րած փոր­ձով գի­տենք թէ ազ­գա­յին նա­խածան­ցը ընդմիշտ կը ծա­ռայէ շե­ղը, ծու­ռը կամ սխա­լը քօ­ղար­կե­լու հա­մար։

Օրի­նակ բե­րենք կրթու­թեան ոլոր­տը։ Եր­կիրներ կ՚ու­նե­նան կրթու­թեան նա­խարա­րու­թիւն, բայց Թուրքիան ու­նի Ազ­գա­յին կրթու­թեան նա­խարա­րու­թիւն։ Եր­կիրներ կ՚ու­նե­նան գի­տու­թիւննե­րու ակա­դեմ­նիա, բայց Հա­յաս­տան ու­նի Գի­տու­թիւննե­րու ազ­գա­յին ակա­դեմիա։ Աշ­խարհի բո­լոր դպրոց­նե­րուն մէջ կը դա­սաւան­դո­ւի պատ­մութիւն, բայց Թուրքիոյ վար­ժա­րան­նե­րուն մէջ ազ­գա­յին պատ­մութիւն։ Օս­մա­նեան կայսրու­թիւնը ու­նէր Ռազ­մա­կան նա­խարա­րու­թիւն, իսկ Թուրքիոյ Հան­րա­պետու­թիւնը ու­նի Ազ­գա­յին պաշտպա­նու­թեան նա­խարա­րու­թիւն։

Ինչպէս վե­րի օրի­նակ­ներն ալ կ՚ապա­ցու­ցեն այստեղ գոր­ծա­ծուած բո­լոր «ազ­գա­յին» կո­չումնե­րը իրո­ղու­թե­նէ շե­ղելու պատ­րո­ւակ­ներն են միայն։

Մե­զի հա­մար «ազ­գա­յին» նա­խածան­ցը իմաստ կը ստա­նայ միայն այն ատեն, երբ կը գոր­ծա­ծուի «գի­տակ­ցութիւն» ըն­կա­լու­մի հետ։

Ներ­կայ պա­հուն ոչ միայն Ար­ցա­խի 120 հա­զար խա­ղաղ բնա­կիչ­նե­րուն, այլ հա­մայն հա­յու­թեան ապա­գան սեր­տօ­րէն առնչո­ւած է, այդ ազ­գա­յին գի­տակ­ցութեան հետ։ Նման գի­տակ­ցութեան բա­ցակա­յու­մով պի­տի պար­տո­ւինք կամ գո­յու­թիւնով ալ պի­տի յաղ­թենք։

pakrates@yahoo.com